Izrael i Palestyna: Pytania i odpowiedzi o stanowisko Amnesty International ws. łamania praw człowieka

Poznaj jakie jest stanowisko Amnesty International na temat łamania praw człowieka w kryzysie pomiędzy Izraelem a Palestyną. Jak sytuacja ta wygląda w świetle prawa humanitarnego? Jakie naruszenia praw człowieka spotykają Palestyńczyków? Jak traktować masowe wystrzeliwanie rakiet przez palestyńskie grupy zbrojne? Dlaczego Amnesty cały czas krytykuje Izrael? Te i inne pytania poniżej.


Jakie jest stanowisko Amnesty International w sprawie masowego wystrzeliwania rakiet i pocisków moździerzowych ze Strefy Gazy przez palestyńskie grupy zbrojne? Czy inne działania palestyńskich grup zbrojnych w Gazie naruszają międzynarodowe prawo humanitarne?

Według izraelskiej armii wojskowe skrzydło Hamasu i inne palestyńskie grupy zbrojne wystrzeliły w kierunku Izraela tysiące rakiet. Śmierć poniosło 12 osób w Izraelu. Domy i inne obiekty cywilne w Izraelu zostały uszkodzone. Międzynarodowe prawo humanitarne zakazuje stosowania broni, która ze swej natury jest masowa. Rakiety wystrzeliwane ze Strefy Gazy w kierunku Izraela nie mogą być kierowane precyzyjnie na swój cel, a ich użycie narusza międzynarodowe prawo humanitarne. Masowy ostrzał rakietami i pociskami moździerzowymi zagraża również palestyńskiej ludności cywilnej w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu.

Oświadczenia niektórych przywódców palestyńskich grup zbrojnych również wskazują, że nie mają oni skrupułów przed atakami na ludność cywilną i że w rzeczywistości przeprowadzają takie ataki z zamiarem zabicia i zranienia izraelskich cywilów. Ataki skierowane bezpośrednio przeciwko ludności cywilnej oraz ataki masowe, które zabijają lub ranią ludność cywilną, stanowią zbrodnie wojenne.

Jakie są najważniejsze zobowiązania stron konfliktu podczas działań wojennych w świetle międzynarodowego prawa humanitarnego?

Podczas konfliktu zbrojnego wszystkie strony – zarówno państwowe, jak i niepaństwowe siły zbrojne – muszą przestrzegać międzynarodowego prawa humanitarnego, które ma na celu ochronę ludności cywilnej poprzez regulowanie postępowania wszystkich stron w trakcie działań wojennych. W czasie konfliktu państwa nadal mają również obowiązek przestrzegania międzynarodowego prawa praw człowieka.

Zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym wszystkie strony konfliktu zbrojnego muszą odróżniać cele wojskowe od ludności i obiektów cywilnych oraz kierować ataki tylko na te pierwsze. Umyślne ataki na ludność cywilną lub obiekty cywilne – takie jak domy, placówki medyczne, szkoły, budynki rządowe, które nie są wykorzystywane do celów wojskowych – są zabronione i stanowią zbrodnie wojenne. Zakazane są również ataki nieselektywne i nieproporcjonalne (gdy prawdopodobna liczba ofiar wśród ludności cywilnej lub zniszczeń mienia cywilnego przewyższa przewidywaną korzyść wojskową, którą można uzyskać).

Wszystkie strony muszą podjąć niezbędne środki ostrożności podczas ataku, aby zminimalizować szkody wyrządzone cywilom i obiektom cywilnym. Obejmuje to skuteczne ostrzeganie ludności cywilnej przed atakiem oraz odwołanie lub zawieszenie ataku, jeśli okaże się, że celem może być ludność cywilna lub że atak byłby nieproporcjonalny. Muszą one również podjąć wszelkie możliwe środki ostrożności w celu ochrony ludności cywilnej będącej pod ich kontrolą przed skutkami ataków. Na przykład, walczące strony powinny unikać narażania na niebezpieczeństwo ludności cywilnej poprzez przechowywanie amunicji i przeprowadzanie ataków z zaludnionych obszarów cywilnych.

Czy Amnesty International wezwała Izrael do zakończenia okupacji?

Zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym, Amnesty International nie zajmuje stanowiska w sprawie okupacji per se. Wzywamy Izrael, jako władzę okupacyjną, do przestrzegania swoich zobowiązań wynikających z międzynarodowego prawa humanitarnego (w tym zasad prawa okupacji) oraz międzynarodowego prawa praw człowieka. Pracujemy nad tym, by ludzie korzystali ze swoich praw i ochrony w ramach obu systemów prawnych rządzących OTP.

Artykuł 49 Czwartej Konwencji Genewskiej stwierdza: “Mocarstwo okupacyjne nie będzie deportować ani przenosić części własnej ludności cywilnej na terytorium, które okupuje”. Zakazuje on również “indywidualnych lub masowych przymusowych transferów, jak również deportacji osób chronionych z terytorium okupowanego”.

Rozległe zawłaszczanie ziemi oraz zawłaszczanie i niszczenie mienia z powodu budowy i rozbudowy osiedli narusza również inne zasady międzynarodowego prawa humanitarnego. Jako mocarstwo okupacyjne, Izrael ma zatem zakaz wykorzystywania państwowej ziemi i zasobów naturalnych do celów innych niż potrzeby wojskowe lub bezpieczeństwa, czy też na rzecz miejscowej ludności.

Przez lata Amnesty International i inne organizacje gromadziły i publikowały niepodważalne dowody na to, że zbrodnie wojenne i inne przestępstwa w świetle prawa międzynarodowego zostały popełnione przez Izrael i palestyńskie grupy zbrojne. Przez ponad pół wieku osoby podejrzane o odpowiedzialność karną za zbrodnie prawa międzynarodowego, w tym zbrodnie wojenne, mogły uniknąć sprawiedliwości za okrucieństwa popełnione na Okupowanych Terytoriach Palestyńskich. Amnesty International wzywa Prokuratora Międzynarodowego Trybunału Karnego do zbadania zbrodni popełnionych przez wszystkie strony konfliktu zbrojnego, tak aby podejrzewani sprawcy byli ścigani w ramach uczciwych postępowań, a ofiary w Palestynie i Izraelu otrzymały sprawiedliwość i zadośćuczynienie.

Czy możemy nazwać sytuację w Palestynie “apartheidem”?

Amnesty International nie dokonała jeszcze takiej oceny, jednak organizacja obecnie prowadzi badania pod tym kątem. Wnioski oraz analiza prawna zostaną podane do publicznej wiadomości w najbliższej przyszłości.

Jak odpowiecie tym, którzy oskarżają Amnesty International o antysemityzm?

Takie oskarżenie jest fałszywe i bezpodstawne. Antysemityzm i inne formy dyskryminacji i rasizmu są sprzeczne z prawami człowieka. Amnesty International sprzeciwia się dyskryminacji, rasizmowi i przestępstwom z nienawiści we wszystkich formach, czy to przeciwko osobom o określonej religii, narodowości, pochodzeniu etnicznym, płci, orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej, czy też innych cechach chronionych, w tym wobec Żydów lub osób postrzeganych jako żydowskie.

Amnesty International jest niezależną i bezstronną organizacją, która we wszystkich swoich działaniach przestrzega najwyższych standardów badawczych. Wszelkie wyniki badań opracowane przez Amnesty International są poddawane rygorystycznemu procesowi weryfikacji, w tym wielopoziomowemu zatwierdzaniu przez kierowników badań i ekspertów w dziedzinie polityki i prawa międzynarodowego.

Nasza praca na rzecz praw człowieka, jak również dzisiejsza dziedzina praw człowieka, istnieje, ponieważ w następstwie tragedii drugiej wojny światowej i Holokaustu narody zjednoczyły się i powiedziały „nigdy więcej”. Nigdy więcej takich okrucieństw nie będzie, ponieważ teraz państwa uznają, że wszyscy ludzie mają prawa. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, dokument fundamentalny dla naszej pracy i nasz drogowskaz, powstała właśnie z powodu nadużyć wyrządzonych Żydom, Romom, osobom LGBTQI, osobom niepełnosprawnym i innym zmarginalizowanym. Antysemityzm i formy dyskryminacji są sprzeczne z prawami człowieka. Jako największy i najstarszy ruch praw człowieka na świecie, sprzeciwiamy się wszelkim formom dyskryminacji i fanatyzmu, czy to ze względu na religię, pochodzenie etniczne, rasę, pochodzenie, narodowość, wiek, płeć, orientację seksualną, tożsamość płciową, niepełnosprawność czy inny status.

Czy Amnesty wspiera ruch Boycott, Divestment and Sanctions (ruch popierający bojkot, dezinwestycje i sankcje ekonomiczne przeciwko Izraelowi)?

Amnesty International nie zajmuje stanowiska w sprawie ruchu BDS. Do osób i organizacji należy określenie, jakie strategie należy zastosować w celu ochrony praw człowieka. Uważamy, że popieranie bojkotów, zbycia aktywów i użycia sankcji są formami wolności słowa, którą należy chronić. Zwolennicy BDS powinni mieć możliwość wyrażania swoich poglądów i prowadzenia kampanii bez prześladowania, gróźb ścigania, kryminalizacji lub innych środków, które naruszają prawo do wolności wypowiedzi.

Wciąż wzywamy rząd Izraela do zaprzestania kampanii prześladowań, zastraszania i represji wobec obrońców praw człowieka i działaczy politycznych, którzy pokojowo opowiadają się za prawami Palestyńczyków. Społeczność międzynarodowa musi również zintensyfikować swoje wysiłki na rzecz ochrony obrońców praw człowieka w Izraelu i Okupowanych Terytoriach Palestyńskich. Rządy, które kryminalizują lub nadmiernie ograniczają działalność BDS, powinny zakończyć takie działania i zamiast tego zapewnić zwolennikom BDS swobodę wyrażania swoich poglądów i prowadzenia kampanii bez nękania lub gróźb ścigania.

Dlaczego Amnesty International wciąż krytykuje Izrael?

Amnesty International krytykuje wszystkie państwa w oparciu o międzynarodowe prawa i standardy dotyczące praw człowieka. Nasze dochodzenia i doniesienia o naruszeniach praw człowieka popełnionych przez Izrael nie są nieproporcjonalne w stosunku do innych krajów Bliskiego Wschodu, takich jak Egipt, Syria, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Irak, Iran i Bahrajn. Amnesty International jest niezależna od jakiejkolwiek ideologii, wyznania czy religii. Nasze badania i działania obejmują wszystkie części świata. Wiele państw wolałoby nie ujawniać naruszeń praw człowieka. Niektórzy próbują odwrócić uwagę oskarżeniami o stronniczość.