„Nikt, bez względu na narodowość, nie powinien aprobować bezkarności wobec najgorszych przestępstw znanych ludzkości. To porozumienie gwarantuje obywatelom USA, którym Międzynarodowy Trybunał Karny zarzuca ludobójstwo, zbrodnie przeciwko ludzkości i przestępstwa wojenne, absolutną bezkarność wobec międzynarodowych oskarżeń” – mówi Amnesty International.
Porozumienie zostało podpisane przez jordański rząd 16 grudnia 2004 r. Wymaga od Jordanii zrezygnowania z pociągania do odpowiedzialności przed Międzynarodowy Trybunał Karny obywateli USA oskarżonych o takie przestępstwa. 26 lipca 2005 porozumienie zostało odrzucone przez Izbę Deputowanych USA, teraz zostanie przekazane do rozpatrzenia Senatowi.
Amnesty International stwierdza: „Porozumienia zapewniające nietykalność obywatelom USA są bezprawne. Łamią, wynikający z prawa Jordanii, obowiązek współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Naruszają także zobowiązanie państw do podlegania prawu międzynarodowemu, zapewniającemu podjęcie kroków prawnych wobec odpowiedzialnych za zbrodnie ludobójstwa, zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne”
Amnesty International akcentuje, że porozumienie będzie gwarantowało bezkarność obywateli USA, którzy popełnili zbrodnię ludobójstwa, zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości na terytorium Jordanii. „Jeśli ta umowa będzie ratyfikowana, Jordania nie będzie w stanie zapewnić, że obywatele USA biorą odpowiedzialność za swoje działania oraz ewentualne odszkodowania wojenne dla ofiar i ich rodzin. Jeśli takie zbrodnie zostaną popełnione przez obywateli USA w Jordanii i USA będzie niezdolne lub niechętne do prowadzenia śledztwa, Jordania nie będzie miała możliwości podjęcia żadnych kroków”.
Unia Europejska, Argentyna, Brazylia, Kanada, Japonia, Mali, Meksyk, Nowa Zelandia, Paragwaj, Peru, Samoa, Słowenia, Południowa Afryka, St. Lucia, Szwajcaria, Tanzania, Trynidad i Tobago oraz Wenezuela wszystkie odmówiły zawierania tego typu bezprawnych umów.
Amnesty International wzywa Senat, żeby, przez tego odrzucenie porozumienia, naruszającego Statut Rzymski Międzynarodowego Trybunału Karnego i inne międzynarodowe porozumienia, m.in. Konwencję Genewską, zapewniło Jordanii międzynarodową sprawiedliwość.
Tło wydarzeń:
Inicjatywa USA jest częścią ogólnoświatowej kampanii podważającej rangę Międzynarodowego Trybunału Karnego i zapewniającej bezkarność obywatelom USA. Mimo że USA twierdzi, że 100 państw ratyfikowało tego typu umowy, w rzeczywistości zrobiły to parlamenty tylko 19 krajów..
USA uważa, że każdy obywatel USA oskarżony o zbrodnie podlegające jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego, powinien wrócić do USA, bez żadnego zobowiązania, że będzie ścigany przez amerykańskie sądy i bez brania odpowiedzialności za ewentualne niespełnienie przez sąd tego obowiązku. W rzeczywistości w wielu sprawach sądy w USA nie będą w stanie działać, ponieważ prawo amerykańskie nie uznaje części przestępstw podlegających prawu międzynarodowemu, określonych w Statucie Rzymskim Międzynarodowego Trybunału Karnego.
USA twierdzi, że porozumienia dotyczące bezkarności są dozwolone w Artykule 98 w Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego. Amnesty International tłumaczy, że ten artykuł został przygotowany dla ograniczonych celów. Pozwala na honorowanie istniejących Umów dotyczących Statusu Sił Zbrojnych (NATO SOFA), przydzielających jurysdykcję nad prowadzeniem śledztwa i stawianiem oskarżeń dotyczących zbrodni popełnionych przez członków sił zbrojnych krajowi stacjonującemu w innym kraju (krajowi wysyłającemu siły zbrojne). Umowy te nie były przygotowane po to, żeby pozwalać państwom, które nie ratyfikowały Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego, na wyłączanie swoich obywateli spod śledztwa czy oskarżeń za zbrodnie ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości i przestępstw wojennych. Zobacz także: Międzynarodowy Trybunał Karny: USA, próba uzyskania bezkarności za zbrodnie ludobójstwa, zbrodnie przeciwko ludzkości i przestępstwa wojenne, AI Index: IOR 40/025/2002, 2 września 2002 r. oraz: Międzynarodowy Trybunał Karny: konieczność podjęcia przez Unię Europejską bardziej efektywnych kroków zmierzających do uniemożliwienia członkom podpisywania porozumień zapewniającym bezkarność, AI Index: IOR 40/030/2002, 1 października 2002 r.
11 kwietnia 2002 r. Jordania ratyfikowała Statut Rzymski Międzynarodowego Trybunału Karnego, podpisanego wcześniej przez 99 krajów.