ASA 23/004/2007
6 kwietnia Sąd Apelacyjny Kambodży otrzyma kolejną szansę, by przywrócić sprawiedliwość w sprawie morderstwa sprzed trzech lat. Sąd powinien naprawić rażące błędy, jakie zostały popełnione w trakcie procesu. Sprawa ukazała, w jaki sposób słabości kambodżańskiego sądownictwa przyczyniają się do wzrostu bezkarności wśród przestępców.
1 sierpnia 2005 r., Born Samnang (25 lat) i Sok Sam Oeun (38 lat) zostali skazani na 20 lat więzienia za morderstwo Chea Vichea – przywódcy związku zawodowego. Zarówno śledztwo, jak i proces pełne były uchybień i błędów. W wyniku apelacji złożonej przez prawników, obaj mężczyźni stawią się przed Sądem Apelacyjnym 6 kwietnia 2007 r., po ponad trzech latach spędzonych za kratkami.
Born Samnang i Sok Sam Oeun posiadali alibi na czas strzelaniny, jednakże osoby mogące je potwierdzić były zastraszane i przetrzymywane przez policję. Pozostali świadkowie również byli straszeni. Born Samnang powtarzał, iż w trakcie przesłuchań był bity i przymuszany do składania zeznań, które potem zostały wykorzystane do skazania oskarżonych. Amnesty International wzywa Sąd Apelacyjny do zawieszenia sprawy i natychmiastowego zwolnienia z aresztu Borna Samnanga i Soka Sama Oeun, do czasu aż prokuratura przedstawi przeciw nim wiarygodne dowody, zgodne ze międzynarodowymi standardami sprawiedliwego procesu.
Pierwsze przesłuchanie apelacyjne miało się odbyć sześć miesięcy temu, jednakże z powodu rzekomej choroby jednego z trzech sędziów zostało przełożone na 6 kwietnia.
Amnesty International sądzi, iż prawdziwi mordercy Chea Vichea pozostają na wolności. Jeżeli obecny wyrok zostanie utrzymany przez Sąd Apelacyjny, unikną oni odpowiedzialności za swe czyny, a dwóch niewinnych mężczyzn straci wolność.
Tło wydarzeń
Chea Vichea, przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego Robotników (FTU), został zamordowany 2 stycznia 2004 r. po otrzymaniu kilku gróźb śmierci. Zabójstwo miało miejsce w kiosku z prasą w centrum Phnom Penh, a sposób w jaki zostało wykonane sugeruje działanie na zlecenie. Born Samnang i Sok Sam Oeun zostali następnie aresztowani 27 i 28 stycznia pod zarzutem popełnienia morderstwa.
Od tego czasu, kolejnych dwóch członków FTU zostało zamordowanych w Phnom Penh. W maju 2004 r. życie stracił Ros Sovannareth, przewodniczący fabryki Trinunggal Komara. 24 lutego 2007 r., zastrzelony został Hu Vuthy, przewodniczący fabryki Suntex. W zeszłym roku, wielu członków związków zawodowych było ofiarami prześladowań, zastraszania i przemocy.
Chea Vichea był znanym przywódca związku zawodowego walczącego o prawa pracowników, zatrudnionych w rozkwitającym w Kambodży przemyśle odzieżowym, a także założycielem głównej partii opozycyjnej – Khmerskiej Partii Narodowej (KNP), powstałej w 1995 r., przemianowanej na Partię Sama Rainsy (SRP) w 1998 r.
Chea Vichea został w 1999 r. wybrany przewodniczącym FTU, jednego z największych kambodżańskich związków zawodowych, po tym jak przestał zajmować urzędnicze stanowiska w strukturach SRP.
Amnesty International nieustannie ponawia swe apele do władz Kambodży, które powinny natychmiast doprowadzić do bezstronnego i skutecznego śledztwa w sprawie śmierci Chea Vichea i ukarania winnych zabójstwa.
Organizacja ponadto wzywa kambodżańskie władze do przeprowadzenia szczegółowego, niezależnego śledztwa w sprawie sposobu prowadzenia sprawy, przez co rozumie się zbadanie domniemanych przypadków aktów przemocy policji wobec Borna Samnanga i Sok Sam Oeuna w czasie ich wstępnego przesłuchania, a także przypadków zastraszania świadków i politycznej ingerencji w funkcjonowanie sądów.
Tłumaczenie: Przemysław Pietraszek
