Gdybym miała powiedzieć o czym marzę, to jest to praca, niezależność i bycie z moimi bliskimi. Normalne, bezpieczne życie – tylko tyle.

Sherian, syryjska uchodźczyni przesiedlona do Norwegii

Rekordowa liczba ludzi została zmuszona do ucieczki ze swoich domów

Zamiast pokazać prawdziwe przywództwo i chronić uchodźców, większość państw zatrzaskuje przed nimi drzwi. Najbogatsze kraje zrzuciły odpowiedzialność za ponad 25,4 mln uchodźców na zaledwie kilka państw. Wpływowe media i politycy manipulują rzeczywistością dehumanizując uchodźców, przedstawiając ich jako „nielegalnych” albo anonimowych „najeźdźców”, którzy są „zagrożeniem dla bezpieczeństwa”.

Przywódcy unikają odpowiedzialności za ochronę osób, które uciekają przed przemocą, prześladowaniami i konfliktami. Każdego dnia brak decyzji i reakcji powoduje ogromne cierpienie ludzi. Jeśli nie możemy polegać na naszych politykach, sami zmienimy świat!  Mówimy TAK dla uchodźców!

25,4 mln+ liczba uchodźców na świecie na koniec 2017
85% uchodźców żyje w krajach rozwijających się

1,2 miliona uchodźców na świecie pilnie potrzebuje przesiedlenia

Sytuacja uchodźców na świecie

Ameryka Północna i Południowa

Państwa w regionie kontrolują migracje poprzez wzmocnione środki prawne i militarne. Wzywamy Meksyk i USA do uznania prawa do ubiegania się o ochronę ludzi uciekających od skrajnej przemocy i prześladowań oraz zaprzestania deportacji osób ubiegających się o azyl.

Europa i Azja Centralna

Ponad 1 mln osób dotarło do Europy w 2015 roku poszukując ochrony. Obecnie Niemcy są jednym z 10 państw na świecie przyjmujących największą liczbą uchodźców (669 500). Regionalne porozumienia, np. UE–Turcja, stanowią zagrożenie dla międzynarodowego systemu ochrony uchodźców. UE powinna promować nowy system podziału odpowiedzialności, zapewnić bezpieczne i legalne drogi dla uchodźców.

Migranci małym pontonem docierają do brzegów wyspy Kos w Grecji, 19 sierpnia 2015 r., © AFP Photo, Angelos Tzortzinis
Migranci małym pontonem docierają do brzegów wyspy Kos w Grecji, 19 sierpnia 2015 r., © AFP Photo, Angelos Tzortzinis
Beqaa Valley – obóz dla uchodźców z Syrii w Libanie, październik 2015, © Giles Clarke/Getty Images Reportage
Beqaa Valley – obóz dla uchodźców z Syrii w Libanie, październik 2015, © Giles Clarke/Getty Images Reportage

Bliski Wschód i Afryka Północna

W 2016 r. na świecie było 12 mln uchodźców z Syrii (tym 6,3 mln osób wewnętrznie przesiedlonych). Polityka dzielenia odpowiedzialności nie działa. 5 krajów w regionie: Turcja, Liban, Jordania, Egipt i Irak przyjęło 95% uchodźców z Syrii. Kraje te powinny zrobić więcej aby zapewnić przestrzeganie praw uchodźców (ratyfikacja Konwencji Genewskiej, uznanie roli UNHCR).

Afryka

Funkcjonujące porozumienia między państwami negatywnie wpływają na prawa uchodźców. Kenia przyjęła 451 tysięcy uchodźców, znajduje się tu największy obóz na świecie. Niestety długotrwały kryzys nie ma odpowiedniego wsparcia ze strony społeczności międzynarodowej.

Azja i Pacyfik

Australia narusza prawo międzynarodowe odsyłając uchodźców do obozów w innych państwach. Afgańczycy to druga największa populacja uchodźców na świecie (2,5 mln), ale ich sytuacja w Iranie i Pakistanie jest ignorowana. W Tajlandii i Malezji uchodźcy narażeni są na aresztowania oraz deportacje.

Szansa na nowy start

Nasze ostatnie badanie dotyczące stosunku społeczności do uchodźców na świecie pokazuje, że 80% z nas jest gotowych na przyjęcie uchodźców w swoich krajach, społecznościach, a nawet w swoich domach. W Polsce wskaźnik ten wynosi 56%.

Razem tworzymy ruch ludzi, którzy wierzą, że rzeczy, które nas łączą, są silniejsze od tych, które nas dzielą. Widzimy uchodźców jako ludzi, których życie jest zagrożone, a nie jako zagrożenie. Ludzi, którzy potrzebują bezpiecznego miejsca, aby móc zacząć życie od nowa i mieć szansę na wniesienie swojego pozytywnego wkładu.

William, 11-letni uchodźca mieszkający w obozie w północnej Kenii.
William, 11-letni uchodźca mieszkający w obozie w północnej Kenii. Copyright: Richard Burton
Akcja aktywistów w Holandii przed parlamentem w Hadze.
Akcja aktywistów w Holandii przed parlamentem w Hadze. Copyright: Amnesty International

Najwyższy czas

Wiele państw w Europie deportuje ludzi poszukujących ochrony z powrotem do krajów, gdzie uchodźcy mogą być narażeni na tortury, gwałty, albo nawet śmierć. Państwa uzgadniają niebezpieczne porozumienia, które mają na celu zatrzymywanie uchodźców, tysiące nie mają innego wyboru niż ryzykowanie własnym życiem by przekroczyć Morze Śródziemne.

W Meksyku i USA umieszcza się w detencji osoby, które uciekają przed ekstremalną przemocą w Ameryce Środkowej. W Kenii, uchodźcy z Somalii zmuszani są do powrotu do niebezpiecznych stref ogarniętych wojną. Australia przetrzymuje ludzi uciekających przed torturami i prześladowaniami, na odległych wyspach, gdzie doświadczają poważnych naruszeń praw człowieka.

Wszystko to musi się jak najszybciej zmienić. I zależy to od każdego z nas. Razem możemy doprowadzić do zmiany, nawet poprzez niewielkie działania – by powitać uchodźców w naszych społecznościach: od podpisywania petycji, mówienia o prawach uchodźców, albo dołączając do grup i społeczności, które wyrażają wsparcie dla uchodźców.

Na całym świecie ludzie działają w różny sposób, aby powitać uchodźców w nowych społecznościach

Żyjemy w świecie, w którym ludzie nie mają często innego wyjścia jak pozostawić swój kraj i dom i polegać na przychylności obcych sobie ludzi, którzy pomogą im rozpocząć życie na nowo. Nasze rządy nie robią wystarczająco dużo. W wielu miejscach uchodźcy znajdują się w niebezpiecznych obozach ulokowanych na granicach państw. Odmawia się odpowiedniego wsparcia milionom z nich.  

Wciąż jeszcze jest wiele do zrobienia, aby to zmienić. Możesz dołączyć do ruchu ludzi zjednoczonych, aby witać uchodźców. Niezależnie od tego czy jest to złożenie swojego podpisu pod petycją, zorganizowanie lokalnej akcji, albo zrobienie czegoś wyjątkowego, chcemy działać z Tobą, by wspierać uchodźców i uchodźczynie.

Amir Fattal i Nour Ammana, para z Aleppo, uchodźcy przesiedleni do Kanady, dzięki projektowi sponsorskiemu, Toronto, Kanada, czerwiec 2017. (c) Stephanie Foden/Amnesty International.
Amir Fattal i Nour Ammana – para z Aleppo, uchodźcy przesiedleni do Kanady dzięki projektowi sponsorskiemu. Toronto, Kanada, czerwiec 2017. Copyright: Stephanie Foden/Amnesty International

Jak witać uchodźców?

5 rzeczy, które może zrobić każda osoba, oraz 8 rzeczy, które powinni zrobić przywódcy państw.

Do czego wzywamy?

Wszystkie kraje mogą pomóc chronić uchodźców poprzez udział w programie przesiedleń oraz tworząc inne, legalne i bezpieczne drogi przyjmowania uchodźców i uchodźczyń. Przesiedlenia pomagają chronić tych uchodźców, których prawa są najbardziej zagrożone – ludzi, którzy doświadczyli tortur, kobiety narażone na nadużycia i przemoc. W sytuacjach kryzysowych rządy mogą wprowadzać także inne rozwiązania np.:

  • łączenie rodzin – uchodźcy mogą połączyć się z bliskimi członkami rodziny, którzy już żyją w innym kraju,
  • stypendia naukowe i wizy naukowe – pozwalają uchodźcom na rozpoczęcie albo kontynuację nauki,
  • wizy medyczne – pomagają osobom w poważnym stanie otrzymać ratujące życie leczenie,
  • społeczny sponsoring – zakładający włączanie podmiotów prywatnych w proces osiedlania się uchodźców. Program może być tworzony przez grupy religijne oraz osoby indywidualne, które wspierają ten proces, zgodnie z procedurami i polityką danego państwa.

Uruchomienie tych możliwości pozwoli wielu uchodźcom docierać do nowych państw w bezpieczny i zorganizowany sposób. Ignorując największy kryzys humanitarny naszych czasów, nie rozwiążemy przyczyny ogromnego cierpienia ludzi. Zgadzając się na dzielenie odpowiedzialności za ochronę uchodźców, rządy mogą pokazać swoje prawdziwe przywództwo, inwestując w życie i przyszłość ludzi.

Akcja aktywistów w Warszawie „Witamy uchodźców”, czerwiec 2017. Copyright: Amnesty International
Akcja „Witamy uchodźców” w Warszawie, czerwiec 2017. Copyright: Amnesty International