Raport “Wyroki śmierci i egzekucje w 2011 r.”, fot. Grzegorz Żukowski/Amnesty International
Na Bliskim Wschodzie liczba potwierdzonych egzekucji wzrosła o prawie 50 procent. W porównaniu do 2010 r. w 2011 r. zostało straconych o 149 osób więcej – ze względu na gwałtowny wzrost egzekucji w Iranie, Iraku i Arabii Saudyjskiej.
W 2011 r. przeprowadzono egzekucje tylko w 20 z 198 państw – jest to spadek o ponad jedną trzecią w porównaniu z okresem sprzed 10 lat (31 krajów wykonało karę śmierci w 2002 r.).
140 państw na całym świecie (ponad dwie trzecie) jest zwolennikami abolicji kary śmierci w prawie lub w praktyce. W 2011 r. w 33 krajach odnotowano złagodzenia kary lub ułaskawienia od wyroków śmierci, w porównaniu z 19 w 2010 r.
Pod koniec 2011 r. przynajmniej 18 750 osób znajdowało się w celi śmierci.
Karę śmierci zastosowano do karania cudzołóstwa i sodomii w Iranie, przestępstw religijnych, takich jak apostazja, w Iranie, bluźnierstwa w Pakistanie, stosowania „czarów” w Arabii Saudyjskiej, handlu ludzkimi kośćmi w Republice Konga i przestępstw związanych z narkotykami w ponad dziesięciu krajach.
Co najmniej 3 osoby zostały stracone w Iranie za przestępstwa, które popełniły, gdy miały poniżej 18 roku życia –pogwałca to prawo międzynarodowe.
W większości krajów, w których ludzie zostali skazani na śmierć lub zostali straceni, postępowanie sądowe nie spełniało międzynarodowo uznanych standardów uczciwego procesu. W niektórych państwach zeznania wydobyte zostały przez tortury lub inne środki przymusu – m.in.: w Chinach, Iranie, Iraku, Korei Północnej, i Arabii Saudyjskiej.
Nieproporcjonalnie często karę śmierci stosowano wobec obcokrajowców, zwłaszcza w Arabii Saudyjskiej, Malezji, Singapurze i Tajlandii.
Na Białorusi i w Wietnamie ani więźniowie, ani ich rodziny i prawnicy, nie byli informowani o nadchodzącej egzekucji.
Wiadomo o wykonywaniu legalnych publicznych egzekucji przeprowadzonych w Korei Północnej, Arabii Saudyjskiej i Somalii, a także w Iranie.
AFRYKA
W Afryce Subsaharyjskiej w 2011 roku dokonano egzekucji w Somalii, Sudanie Południowym i Sudanie. Sierra Leone ogłosiło, a Nigeria potwierdziła, oficjalne moratorium na egzekucje.
AMERYKA
USA było po raz kolejny jedynym krajem w obu Amerykach, w którym stosowano karę śmierci. Liczba egzekucji w USA spadła do 43 w 2011 roku, z poziomu 46 w 2010 r. i 71 w 2002 roku. 78 nowych wyroków śmierci zostało ogłoszonych w USA w 2011 roku. Liczba ta stanowi znaczny spadek stosowania kary śmierci, w porównaniu ze średnią 280 wyroków śmierci rocznie w latach 80. i 90.
Od 1973 r. 140 osób skazanych na śmierć w USA zostało zwolnionych od odpowiedzialności za popełnione przestępstwa. Illinois zniósł karę śmierci jako szesnasty stan. Moratorium zostało ogłoszone w stanie Oregon.
Z wyjątkiem co najmniej sześciu nowych wyroków śmierci w Gujanie, Saint Lucia oraz Trynidadzie i Tobago, Ameryka Południowa i Karaiby były obszarami wolnymi od kary śmierci w 2011 roku.
Azja i Pacyfik
Z wyjątkiem pięciu nowych wyroków śmierci w Papui Nowej Gwinei, region Pacyfiku pozostawał obszarem wolnym od kary śmierci w 2011 roku.
W 2011 r. brak egzekucji odnotowano w Japonii – po raz pierwszy od 19 lat – i Singapurze. Rząd chiński zniósł stosowanie kary śmierci w stosunku do 13 przestępstw gospodarczych, ale zmiany w prawie spowodowały dodanie dwóch przestępstw, za które grozi kara śmierci.
Na Tajwanie rząd usunął karę śmierci z kodeksu wojskowego za szereg przestępstw, w tym porwania, przemyt broni i fałszowanie pieniędzy.
Europa
Białoruś jest jedynym krajem w Europie i spośród krajów byłego Związku Radzieckiego, który przeprowadzał egzekucje w 2011 roku.
Łotwa podjęła odpowiednie kroki by znieść karę śmierci za wszystkie przestępstwa – co sprawia, że Łotwa jest dziewięćdziesiątym siódmym krajem na świecie który to zrobił (stan na dzień 1 stycznia 2012 r.).
Parlamenty w Beninie i Mongolii przyjęły ustawy ratyfikujące kluczowy traktat ONZ, którego celem jest zniesienie kary śmierci.
Bliski Wschód i Afryka Północna
Stosowanie kary śmierci w czterech krajach – Iraku, Iranie, Arabii Saudyjskiej i Jemenie – stanowi 99 procent wszystkich odnotowanych egzekucji na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej.
Amnesty otrzymała wiarygodne doniesienia o dużej liczbie niepotwierdzonych lub nawet tajnych egzekucjach w Iranie, które niemal podwajają liczbę egzekucji potwierdzonych oficjalnie.
Ściągnij raport z amnesty.org.pl