Globalne dane
Amnesty International odnotowała 483 egzekucje w 18 krajach w 2020 roku, co oznacza spadek o 26% w porównaniu z 657 egzekucjami odnotowanymi w 2019 roku. Jest to najmniejsza liczba egzekucji, jaką Amnesty International odnotowała w ciągu ostatniej dekady.
Większość egzekucji miała miejsce w Chinach, Iranie, Egipcie, Iraku i Arabii Saudyjskiej – kolejność wg liczby straceń.
Chiny pozostały światowym „liderem” pod względem kary śmierci, ale prawdziwa liczba egzekucji wykonanych w Chinach pozostaje tajemnicą państwową. Globalne statystyki, która mówią o co najmniej 483 egzekucjach, nie uwzględniają tysięcy egzekucji, które, jak się uważa, zostały przeprowadzone w Chinach.
Nie uwzględniając Chin, 88% wszystkich egzekucji na świecie wykonano w zaledwie czterech krajach: Iranie, Egipcie, Iraku i Arabii Saudyjskiej.
Według danych Amnesty International, wśród 483 osób, o których wiadomo, że zostały stracone w 2020 roku, znalazło się 16 kobiet (3%), w następujących krajach: Egipt (4), Iran (9), Oman (1), Arabia Saudyjska (2).
Indie, Oman, Katar i Tajwan wznowiły egzekucje. Amnesty International nie odnotowała żadnych egzekucji na Białorusi, w Japonii, Pakistanie, Singapurze i Sudanie, mimo wykonania w tych krajach egzekucji w 2019 i 2018 r., ani w Bahrajnie, który przeprowadził egzekucje w 2019 r., ale nie w 2018 r.
Liczba egzekucji w Egipcie wzrosła ponad trzykrotnie (z co najmniej 32 do co najmniej 107).
Liczba egzekucji odnotowanych w Iraku spadła o ponad połowę, ze 100 w 2019 r. do 45 w 2020 r. W Arabii Saudyjskiej liczba zarejestrowanych egzekucji spadła o 85%, ze 184 do 27.
W maju Czad zniósł karę śmierci za wszystkie przestępstwa. Kazachstan podpisał i w grudniu podjął kroki w celu ratyfikacji Drugiego Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, który zobowiązuje państwa do zniesienia kary śmierci. Kolorado zostało 22. stanem USA, który zniósł karę śmierci. Barbados zakończył reformy mające na celu zniesienie obowiązkowej kary śmierci.
Na koniec 2020 roku, 108 krajów (większość krajów świata) zlikwidowało w swoim prawie karę śmierci za wszystkie przestępstwa, a 144 kraje zniosły karę śmierci w prawie lub praktyce.
Amnesty International zanotowała przypadki złagodzenia wyroku śmierci lub ułaskawienia w 33 krajach: Afganistanie, Bangladeszu, Barbadosie, Kamerunie, Demokratycznej Republice Konga, Ghanie, Gujanie, Indiach, Indonezji, Japonii, Kenii, Kuwejcie, Lesotho, Malezji, Maroku/Saharze Zachodniej, Mjanmie, Nigrze, Nigerii, Omanie, Pakistanie, Sierra Leone, Singapurze, Korei Południowej, Sri Lance, Sudanie, Syrii, Tanzanii, Tajlandii, Trynidadzie i Tobago, USA, Jemenie, Zambii i Zimbabwe.
Ułaskawiono co najmniej 18 więźniów skazanych na karę śmierci w następujących krajach: Kamerunie (3), Chinach (1), Singapurze (1), Tajwanie (1), USA (6) i Zambii (6).
Amnesty International odnotowała wydanie 1477 wyroków śmierci w 54 krajach, co oznacza spadek o 36% w stosunku do 2307 wyroków wydanych w 2019 r.
Pod koniec roku 2020 co najmniej 28 567 skazańców czekało na wykonanie wyroku.
W 2020 roku na świecie stosowano następujące metody egzekucji: ścięcie, porażenie prądem, powieszenie, śmiertelny zastrzyk i zastrzelenie.
W Iranie 3 osoby zostały zabite za przestępstwa, które popełniły w wieku poniżej 18 lat. Z doniesień wynika, że inne osoby z tej kategorii nadal oczekują na wykonanie wyroku śmierci na Malediwach i w Iranie.
W trzech krajach (Chinach, Iranie i Arabii Saudyjskiej) wykonano co najmniej 30 egzekucji za przestępstwa związane z narkotykami, co stanowi spadek o 75% w stosunku do 2019 r. (118).
W kilku krajach, w tym w Bahrajnie, Bangladeszu, Egipcie, Iranie, Iraku, Malezji, Pakistanie, Arabii Saudyjskiej, Singapurze, Wietnamie i Jemenie wyroki śmierci zostały wydane po postępowaniach, które nie spełniały międzynarodowych standardów sprawiedliwego procesu.
Analiza regionalna
Ameryka
Od 12 kolejnych lat, USA pozostaje jedynym krajem w regionie, gdzie wykonuje się egzekucje.
Liczba egzekucji (17) wykonanych w 2020 roku w USA zmniejszyła się w porównaniu do 2019 roku (22). Liczba wydanych w tym kraju wyroków śmierci (18) spadła o prawie połowę w porównaniu z rokiem 2019 (35).
Po 17 latach, administracja Trumpa wznowiła egzekucje federalne, ostatecznie zabiła 10 osób w ciągu pięciu i pół miesiąca.
Tylko dwa kraje, USA oraz Trynidad i Tobago, wydały wyroki śmierci w regionie.
Azja i Pacyfik
W regionie Azji i Pacyfiku w 2020 roku zanotowano egzekucje w Bangladeszu, Chinach, Indiach, Korei Północnej, Wietnamie i na Tajwanie.
Liczba nowych wyroków śmierci zarejestrowanych w 2020 roku (517) zmniejszyła się o ponad połowę w porównaniu z rokiem 2019 (1 227).
Liczba państw wydających wyroki śmierci (16) pozostała podobna do roku 2019 (17).
Japonia, Pakistan i Singapur nie wykonały żadnych egzekucji po raz pierwszy od kilku lat.
Europa i Azja Centralna
Chociaż Białoruś nadal wydawała wyroki śmierci, w 2020 r. nie wykonano żadnych egzekucji.
Kazachstan, Rosja i Tadżykistan nadal przestrzegały moratoriów na egzekucje.
Kazachstan podpisał i rozpoczął proces ratyfikacji Drugiego Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, który zobowiązuje państwa do zniesienia kary śmierci.
Bliski Wschód i Afryka Północna
Liczba odnotowanych egzekucji spadła o 25% w stosunku do 2019 roku, z 579 do 437, podczas gdy liczba zarejestrowanych wyroków śmierci spadła o 11%, z 707 w 2019 r. do 632 w 2020 r.
Amnesty International odnotowała egzekucje w ośmiu krajach regionu – Egipcie, Iranie, Iraku, Omanie, Katarze, Arabii Saudyjskiej, Syrii i Jemenie.
Oman i Katar wznowiły egzekucje, wykonując pierwsze zarejestrowane egzekucje od lat.
Afryka Subsaharyjska
Liczba egzekucji zarejestrowanych w regionie spadła o 36%, z 25 w 2019 r. do 16 w 2020 r.
Egzekucje odnotowano w trzech krajach – Botswanie, Somalii i Sudanie Południowym. Jest to o jeden kraj mniej niż w roku poprzednim.
Liczba wydanych wyroków śmierci spadła o 6%, z 325 w 2019 r. do 305 w 2020 r.
W 2020 r., tak samo jak w roku poprzednim, wyroki śmierci odnotowano w 18 krajach.
Czad został 21 krajem w Afryce Subsaharyjskiej, który zniósł karę śmierci za wszystkie przestępstwa.
Liczba przypadków złagodzenia wyroków śmierci wzrosła o 87%, ze 165 w 2019 r. do 309 w 2020 r.
Przeczytaj więcej w Raporcie Kara śmierci 2020