W raporcie zatytułowanym „Liberia: Obietnice Pokoju dla 21,000 dzieci-żołnierzy”, wzywa się Narodowy Tymczasowy Rząd Liberii (NTGL), czołowych przedstawicieli stron konfliktu i społeczność międzynarodową do położenia kresu wykorzystywaniu dzieci-żołnierzy oraz do zagwarantowania, iż w miarę postępowania procesu pokojowego potrzeby dawnych dzieci-żołnierzy zostaną w pełni uwzględnione.
„Komitet Praw Dziecka ONZ otwiera dzisiaj swoją 36. sesję i Liberia, gdzie życie dzieci zostało wyniszczone wskutek wieloletniego konfliktu, będzie zajmować ważne miejsce w programie obrad.”
„Szacuje się, iż w Liberii jest 21,000 dzieci-żołnierzy – zarówno chłopców jak i dziewczynek. Liczba ta zawiera nie tylko dzieci, którym rozdano broń, a następnie zmuszono do walki lub noszenia broni i amunicji, ale również dziewczęta, które zostały uprowadzone, zgwałcone i zmuszone do świadczenia usług seksualnych,” powiedziała Amnesty International.
Wszystkie strony konfliktu – dawny rząd Liberii i dwie zbrojne grupy opozycyjne, Liberyjczycy Zjednoczeni Na Rzecz Pojednania i Demokracji oraz Ruch Na Rzecz Demokracji w Liberii – wykorzystywały dzieci-żołnierzy.
W trakcie wizyty w Liberii w listopadzie 2003 roku przedstawiciele Amnesty International spotkali się z wieloma byłymi dziećmi-żołnierzami, które kolejny raz opowiedziały o gehennie, jaką przeżyły. Bez jakiegokolwiek przeszkolenia lub uzyskując je w bardzo ograniczonym zakresie zostały wysłane bezpośrednio na linię frontu, gdzie wiele z nich zginęło lub odniosło rany. Ci, którzy opierali się rekrutacji bądź też odmawiali podporządkowania się rozkazom dowódców, ryzykowali pobicie lub śmierć. Dziewczęta opisały, jak zostały uprowadzone, zgwałcone – często przez kilku walczących – a następnie zmuszone do pełnienia roli partnerek seksualnych swych porywaczy.
Analiza stanu wprowadzania w życie Konwencji Praw Dziecka w Liberii dokonana przez Komitet Praw Dziecka wskazuje na szereg ważnych zadań, takich jak promowanie umacniania praw zapisanych w Konwencji, skłonienie NTGL do podjęcia zdecydowanych działań na rzecz poprawy warunków życia dzieci, oraz zachęcenie społeczności międzynarodowej do poparcia wysiłków NTGL zmierzających do wypełnienia swoich zobowiązań.
Porozumienie pokojowe zawarte w sierpniu 2003 i decyzja Rady Bezpieczeństwa ONZ z września tegoż roku o przeprowadzeniu w Liberii zakrojonej na szeroką skalę operacji pokojowej otworzyły drogę do zakończenia konfliktu. Mimo tego pozostaje wiele wyzwań, z których jednym z najpilniejszych jest sprostanie potrzebom byłych dzieci-żołnierzy.
„Należy przyznać pierwszeństwo programowi szybkiego rozbrojenia, demobilizacji, resocjalizacji i reintegracji (DDRR) dzieci-żołnierzy,” oświadczyła Amnesty International. Proces ten został zawieszony prawie natychmiast po jego rozpoczęciu w grudniu 2003, a niedawno rozpoczął się na nowo, w związku z czym funkcjonariusze ONZ biorący udział w operacji na rzecz utrzymania pokoju w Liberii wyrazili swe zaniepokojenie faktem, iż liczba oddanej broni jest znacząco mniejsza od liczby bojowników zgłaszających się w celu rozbrojenia i demobilizacji.
Potrzeby byłych dzieci-żołnierzy, ich rodzin i społeczności nie kończą się na rozbrojeniu i demobilizacji; resocjalizacja i reintegracja to złożone i długotrwałe procesy, wymagające ciągłego finansowania oraz wsparcia. Edukacja odgrywa kluczową rolę i w oczach byłych dzieci-żołnierzy jest niezmiennie uznawana za priorytet, co wielu z nich oświadczyło przedstawicielom Amnesty International.
ONZ wraz z innymi agencjami wypracowało szereg specjalnych regulacji obejmujących byłych dzieci-żołnierzy, zapewniających opiekę zdrowotną, edukację, szkolenia umiejętności, pomoc w odszukaniu rodziny i zjednoczenie jej członków oraz odpowiadających na szczególne potrzeby dziewcząt, z których wiele zmaga się z psychologicznymi, fizycznymi i społecznymi konsekwencjami wykorzystywania seksualnego i innego rodzaju wykorzystywania fizycznego, ciąży, porodu oraz wymuszonego ”małżeństwa.”
Uczestnicy Międzynarodowej Konferencji na Rzecz Odbudowy Liberii, która odbyła się w Nowym Jorku w lutym 2004, między innymi Sekretarz Generalny ONZ, podkreślili pilną potrzebę odpowiedzi na zapotrzebowania dzieci-żołnierzy z Liberii.
„Zobowiązania poczynione w lutym przez wybrane rządy muszą być spełnione szybko i w całości, dotyczy to również zapewnienia wystarczających środków dla dzieci-żołnierzy biorących udział w programie DDRR zarówno w najbliższej przyszłości jak i na dłuższą metę,” zaleca Amnesty International.
„Rekrutacja i wykorzystywanie dzieci-żołnierzy narusza prawa dziecka i stanowi zbrodnię wojenną,” dodała AI. „Pomimo tego, iż rekrutacja dzieci stoi w sprzeczności zarówno z międzynarodowymi prawami człowieka jak i prawem humanitarnym, w Liberii nikt jeszcze nie został postawiony w stan oskarżenia w związku z tymi zbrodniami.”
W swej najnowszej Rezolucji nr 1539 (2004) w sprawie ochrony dzieci w sytuacjach konfliktów zbrojnych, Rada Bezpieczeństwa ONZ stanowczo potępiła rekrutację i wykorzystywanie dzieci-żołnierzy, jak również gwałty i inne przejawy przemocy seksualnej i przypomniała o „odpowiedzialności państw za położenie kresu bezkarności i wniesienie oskarżenia przeciwko wszystkim odpowiedzialnym za ludobójstwo, zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne i inne poważne zbrodnie dokonane na dzieciach.”
Pomimo tego społeczność międzynarodowa oraz NTGL jak dotąd okazały niewiele woli politycznej, aby postawić przed sądem winnych zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennych i innych poważnych naruszeń prawa międzynarodowego, mających miejsce w czasie konfliktu w Liberii.
„Trwały pokój, na który zasługują dzieci z Liberii, pozostanie nieosiągalny dopóki ludzie odpowiedzialni za zbrodnie popełnione na dzieciach nie zostaną pociągnięci do odpowiedzialności,”
dodała na zakończenie Amnesty International.
Aby zobaczyć pełny raport Liberia: Obietnice Pokoju dla 21,000 Dzieci-Żołnierzy (AI index: AFR 34/006/2004), proszę zajrzeć na stronę http://news.amnesty.org/library/index/engafr340062004