AFR 20/005/2007
Zjawił się mężczyzna w zielonym mundurze i zastrzelił mężczyzn ostawionych w rzędzie, jednego po drugim, strzałem w głowę – relacja 14-letniej dziewczynki
Najpierw zabrali moje dziecko i rzucili je na ziemię. Potem dwóch z mężczyzn mnie zgwałciło – relacja wysiedlonej kobiety
Kto jest odpowiedzialny za te przypadki znęcania się- Główni sprawcy to członkowie bojówek znanych jako Janjawid, których członkowie pochodzą z Sudanu i Czadu, a także inne czadyjskie grupy zbrojne.
Atmosfera niepewności jeszcze bardziej potęguje napięcia pomiędzy społecznościami uważanymi za -Arabów- i tymi uważanymi za -nie-Arabów-. W tym samym czasie Sudan i Czad oskarżają się wzajemnie o sponsorowanie, ukrywanie i dostarczanie broni wrogim grupom zbrojnym. Stosunki pogorszyły się do tego stopnia, że 28 listopada 2006 rząd Czadu wypowiedział wojnę Sudanowi.
Coraz większa niepewność doprowadziła także do przeniesionia większej części pracowników międzynarodowych i lokalnych agencji ONZ. Od grudnia 2006 swoje działania prowadzą z Abeche (główne miasto we wschodnim Czadzie) i z N’Djameny (stolica Czadu).
Prawo międzynarodowe – odpowiedzialność za ochronę
Zgodnie z prawem międzynarodowym, wszystkie strony konfliktów zbrojnych odpowiedzialne są za podjęcie stosownych kroków w celu zapewnienia ochrony cywilom.
Umyślne atakowanie cywilów w sytuacji konfliktu zbrojnego stanowi rażące naruszenie prawa międzynarodowego. Oznacza zbrodnią wojenną. W pewnych okolicznościach może być nawet uważane za zbrodnię przeciwko ludzkości.
Ile osób zostało wysiedlonych-
Populacja Czadu: 10 milionów
Uchodźcy z Darfuru: 230,000
Uchodźcy z Republiki Środkowoafrykańskiej: 46,000
Ludność przesiedlona wewnątrz Czadu: 110,000
Zbrodnie wojenne zostały zdefiniowane w Rzymskim Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego. Obejmują one:
-Zamierzone zabójstwo; Tortury lub nieludzkie traktowanie; poważne zniszczenia i przywłaszczania mienia, nieusprawiedliwione koniecznością wojskową i dokonywane bezprawnie i samowolnie;
Zamierzone kierowanie ataków przeciwko ludności cywilnej lub osobom cywilnym niebiorącym bezpośredniego udziału w działaniach wojennych.-
Zbrodnie przeciwko ludzkości to:
-Czyny popełnione w ramach rozległego lub systematycznego, świadomego ataku skierowanego przeciwko ludności cywilnej, którego cele to: zabójstwo, eksterminacja, tortury, zgwałcenie oraz jakiekolwiek inne formy przemocy seksualnej porównywalnej wagi, prześladowanie jakiejkolwiek możliwej do zidentyfikowania grupy lub zbiorowości z powodów politycznych, rasowych, narodowych, etnicznych, kulturowych, religijnych, płci lub z innych powodów powszechnie uznanych za niedopuszczalne na podstawie prawa międzynarodowego.-
Obowiązkiem rządu Czadu jest ochrona cywilów, którzy żyją na ziemi tego państwa. Obowiązek ten nie traci na znaczeniu po wybuchu konfliktu zbrojnego.
Bezprawne zabójstwa
Od drugiej połowy roku 2006 nastąpiła gwałtowna eskalacja przemocy. Obywatele Czadu cierpią z powodu rosnącej liczby zamierzonych ataków ze strony bojówek Janjawid, które przybywają z Sudanu oraz lokalnych czadyjskich arabskich i nie-arabskich grup.
W listopadzie 2006 14-letnia dziewczynka opowiedziała przedstawicielom Amnesty International o zabójstwie 19 mężczyzn niedaleko wioski Wiririké.
Mówiła:
-Wtedy zaprowadzili nas do wioski Wiririké w prowincji Wadai- na pole tuż poza wioską. Było może 50 uzbrojnych mężczyzn i 19 z rękami związanymi za plecami.
-Podszedł mężczyzna w zielonym mundurze i zastrzelił mężczyzn ustawionych w rzędzie, jednego po drugim, strzałem w głowę. Jeden z nich nie zginął, więc ten w mundurze użył kija i rozbił mu głowę. Wszyscy zginęli.-
Gwałty: narzędzie wojny
Tysiące kobiet i dziewczyn zostało zgwałconych przez członków bojówek i grup zbrojnych.
Są one szczególnie bezbronne, kiedy znajdują się poza kruchym parasolem bezpieczeństwa swoich wiosek i osad. Gwałty te są zamierzonymi aktami wojny, których celem jest upokorzenie i zastraszenie atakowanych społeczności.
Kobieta z Koloy opisała przedstawicielom Amnesty International jak została zgwałcona niedaleko Gouroukoun – jednej z wysiedlonych wiosek.
-Dwudziestego dnia Ramadanu tego roku [13 października 2006], kiedy szukałam drewna na opał z dwoma innymi kobietami, natrafiłyśmy na pięciu uzbrojonych mężczyzn.
-Trzech z nich nosiło białe, a dwóch zielone mundury.
-Spytali nas skąd jesteśmy i odpowiedziałyśmy, że z Goz Beida. Ponowne spytali nas skąd i kim jesteśmy, czy jesteśmy uchodźcami czy zostałyśmy wysiedlone.
-Kiedy powiedziałyśmy, że zostałyśmy wysiedlone, powiedzieli, że to właśnie nas szukają.
-Zaczęli nas bić i zabrali nasze chusty i sandały. Później zabrali mnie od dwóch starszych kobiet, z którymi byłam; tamte zdołały uciec.
-Najpierw zabrali moje dziecko i rzucili je na ziemię. Potem dwóch z mężczyzn mnie zgwałciło. Później odeszli, a ja zabrałam swoją córkę i wróciłam do obozu.-
-Nikomu nie opowiadałam o tym, co mi się stało. Jeśli inni by się dowiedzieli, to mogłabym miec kłopoty z mężem. Nie wiem jak by zareagował, gdyby się dowiedział.-
Podejmij działanie
-
Wezwij Radę Bezpieczeństwa ONZ do:
Ustanowionia sił ochronnych w Czadzie, co powinno doprowadzić do ustanowienia efektywnej ochrony dla cywilów, w tym dla wewnętrznych przesiedleńców i uchodźców, oraz ciągłego monitorowania sytuacji praw człowieka; siłom powinno się zapewnić właściwe środki, tzn. odpowiedni personel, logistykę i finansowanie.
-
Wezwij rząd Czadu do:
Podjęcia wszelkich niezbędnych środków ochrony cywilów, w tym uchodźców i wewnętrznych przesiedleńców, którzy mieszkają na obszarach przy granicy z Sudanem i którzy są narażeni na ataki ze strony milicji Janjawid i innych grup zbrojnych.
-
Wezwij rząd Sudanu do:
Podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu rozbrojenia milicji Janjawid, zgodnie z rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1556, 1654 i 1591; należy ponadto zapobiec kolejnym przypadkom przekraczania przez członków Janjawid granicy z Czadem.
-
Wezwij Unię Afrykańską do:
Podjęcia kroków mających na celu zapewnienie, iż rządy Czadu i Sudanu oraz wszystkie grupy zbrojne działające na ich terytoriach będą respektowały zobowiązania wynikające z międzynarodowych standardów praw człowieka i prawa humanitarnego, w szczególności tych, które odnoszą się do ochrony cywilów.
Prosimy o wysyłanie apeli na adres:
Rząd Czadu
H.E Idriss Déby Itno
President of Chad
Présidence de la République
N-Djaména
Czad
Fax: +235 51 45 01 or 235 52 44 73
Email: [email protected], [email protected],
[email protected]
Zwrot Grzecznościowy: Dear President/Monsieur le Président
Prosimy również o wysyłanie apeli do Ambasady Czadu w waszym kraju
Rząd Sudanu
Lieutenant-General Omar Hassan Ahmad al-Bashir
President and Commander-in-Chief of Armed
Forces
President-s Palace
PO Box 281
Kharthoum
Sudan
Fax: +249 183 776603/777583
Salutation: Your Excellency
Prosimy również o wysyłanie apeli do Ambasady Sudanu w waszym kraju
Rada Bezpieczeństwa ONZ
President of the UN Security Council
820 Second Avenue, Suite 1600
New York, NY 10017,
USA
(luty) Stały Przedstawiciel, Słowacja
Fax: +1212 286 8419
Email: [email protected]
(marzec) Stały Przedstawiciel, RPA
Fax: + 1-212-692 24 98
(kwiecień) Stały Przedstawiciel, Wielka Brytania
Fax: + 1212 745 9316
Email: [email protected]
Zwrot Grzecznościowy: Your Excellency
Unia Afrykańska
Chairperson of the Commission of the African Union
His Excellency Alpha Oumar Konaré
African Union Headquarters
P.O. Box 3243
Addis Ababa
Ethiopia
Fax : +251 11 551 7844
Email: [email protected]
Zwrot Grzecznościowy: Your Excellency
Więcej informacji na temat sytuacji praw człowieka w Czadzie można znaleźć na stronie
www.amnesty.org
Tłumaczenie: Bartosz Kumanek