Nowy raport dokumentuje wiele przypadków w których pogwałcono prawo oskarżonego do sprawiedliwego procesu, a system sądowy nie potrafił zastosować odpowiednich środków prawnych, aby temu zapobiec.
-Te przypadki są przykładem na to, że policja wciąż torturuje ludzi, aby zmusić ich do przyznania się do popełnienia ciężkich zbrodni oraz na to, iż później te zeznania są traktowane przez sądy jako materiał dowodowy, co stanowi złamanie podstawowych zasad sprawiedliwości-, mówi Rupert Knox, researcher Amnesty International w Meksyku.
-Rząd federalny wie o ciągłym stosowaniu tortur, jednak efektywne działania mające na celu zaprzestanie podobnych praktyk nie są podejmowane, a ludzie wciągnięci przez zdegenerowany mechanizm wymiaru sprawiedliwości cierpią niesprawiedliwość każdego dnia-.
Amnesty International otrzymało raport na temat nieprawidłowości występujących na każdym etapie postępowania sądowego, zaznaczając, że procedury sprawiedliwego procesu, które odpowiadają międzynarodowym standardom ratyfikowanym przez meksykański rząd są regularnie i ciągle łamane.
Ułomność systemu sądownictwa ma następujące przyczyny:
- arbitralne aresztowania;
- podejrzani nie są stawiani przed sądem w czasie przewidzianym przez prawo;
- słaba adwokatura;
- niedostateczne badania lekarskie, przeprowadzane przez lekarzy z Ministerstwa Spraw Publicznych, które mogłyby wykazać ślady tortur;
- niewystarczająca sądowa kontrola procedur.
-Te skazy na systemie utrwalają wśród torturujących przekonanie o bezkarności i zachęcają do kontynuowania tych nieakceptowalnych praktyk,- dodaje Rupert Knox.
Przypadki omówione w raporcie Amnesty International pokazują jak ciężko jest stawić wyzwanie materiałom dowodowym uzyskanym w wyniku tortur i zmusić system sądowy do uznania krzywd popełnionych w imię sprawiedliwości.
Jedna z opisanych w raporcie spraw to sprawa braci Enrique i Adriana Aranda Ochoa, którzy zostali aresztowani w czerwcu 1996 roku i po paru godzinach torturowania przez policję kryminalną zostali zmuszeni do podpisania zeznań, których nie pozwolono im przeczytać. Powiedziano im, że jeżeli nie potwierdzą swoich zeznań przed sądem, ich rodziny poniosą konsekwencje. Pomimo medycznych dowodów tortur zeznania braci były podstawą oskarżenia, a następnie kary 50 lat więzienia. Ponad sześć lat później nie wykonano nakazu aresztowania w stosunku do jednego z policjantów biorących udział w torturach, tymczasem bracia pozostają w więzieniu czekając na efekty swojej ostatniej apelacji.
-Prawo do efektywnego zadośćuczynienia jest fundamentalną zasadą prawa międzynarodowego w dziedzinie praw człowieka. To, że oskarżonym na podstawie wymuszonych zeznań odmawia się tego prawa jest poważnym naruszeniem, które nakręca spiralę bezkarności i krzywdy,- podkreśla Rupert Knox.
Raport Amnesty International dokumentuje przypadki, które w jasny sposób pokazują stosowanie tortur w celu wymuszenia zeznań oraz to, że odpowiednie władze ciągle nie potrafią mówić o niesprawiedliwości i krzywdach jakie cierpią ofiary. O ile tortury, o których mówi raport miały miejsce za poprzednich rządów, na obecnych władzach spoczywa obowiązek zapewnienia ofiarom dostępu do efektywnego zadośćuczynienia. Nie mniej jednak Amnesty International wciąż otrzymuje doniesienia o torturach wraz z najnowszymi przypadkami udokumentowanymi w Oaxaca i Ciudad Juarez.
-Najważniejszą rzeczą jest to, żeby władze zajęły się nie tylko problemem stosowaniem tortur, ale również wynikiem stosowania tortur – wielu niesprawiedliwym oskarżeniom. Trzeba je niezależnie zweryfikować, aby zapobiec niesprawiedliwości w przyszłości,- mówi Rupert Knox.
-Obecna administracja zwolniła wielu więźniów, których zatrzymanie było ewidentnie niesprawiedliwe i zwracało uwagę zarówno w Meksyku jak i na świecie, ale to nie wystarczy. Kolejnym wyzwaniem jest zapewnienie zadośćuczynienia cierpiącym niesprawiedliwość oraz dotarcie do źródeł problemu.-
Amnesty International i inne meksykańskie i międzynarodowe organizacje zajmujące się prawami człowieka wielokrotnie wskazywały problemy systemu sądowego – od praktyk policyjnych do roli oskarżyciela publicznego i obrońcy – i sugerowały pewne rozwiązania.
Obecna administracja obiecała poważnie zająć się tymi problemami. Zaproponowana Reforma del Estado – Reforma Państwa oraz Program Pomocy Technicznej ONZ stanowią ramy dla odpowiedniej polityki, której efekty będą widoczne na poziomie federacji, stanów i miast.
-Wprowadzenie tych działań wymaga nie tylko determinacji ze strony władz wykonawczych, ale również wsparcia i pomocy wszystkich władz państwowych,- ostrzega Rupert Knox.
-Aby zbudować zaufanie publiczne wobec systemu sądowego, meksykański rząd musi konieczne wprowadzić dogłębne reformy systemu, skupiając się na mechanizmach, które ułatwiają stosowanie tortur oraz złe traktowanie oraz powodują bezkarność ludzi odpowiedzialnych za tortury.-
Ten dokument jest ostatnim z serii raportów opublikowanych przez Amnesty International, jako część długotrwałej kampanii przeciw torturom i bezkarności w Meksyku. W 2001 roku Amnesty International opublikowała raport pt. Justice betrayed – torture in the judicial system (Zdradzona sprawiedliwość – tortury w systemie sądownictwa – AI Index: AMR 41/021/2001), który badał niektóre z głównych przyczyn, dla których meksykańskie władze nie potrafiły efektywnie rozwiązać problemu tortur i położyć kresu tym praktykom; oraz Torture cases – calling out for justice (Przypadki tortur – wołanie o sprawiedliwość – AI Index: AMR 41/008/2001), raport dokumentujący wiele przypadków tortur i złego traktowania, które odzwierciedlają wiele kluczowych problemów, które rząd musi rozwiązać.