Według doniesień, zaledwie w kilka dni od wypracowania przez ministrów spraw zagranicznych krajów UE chwiejnego stanowiska co do porozumień zapewniających bezkarność obywatelom USA, Marissa Lino – ambasador USA – przybyła do Europy w celu wynegocjowania tychże porozumień z Francją, Włochami, Hiszpanią i Anglią.
-Nikt, bez względu na przynależność narodową, nie powinien mieć zapewnionej bezkarności za najpoważniejsze zbrodnie znane ludzkości-, twierdzi Amnesty International.
-Kluczowym punktem polityki USA w międzynarodowej kampanii przeciw Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu stało się włączenie krajów UE w porozumienia dotyczące bezkarności- – dodaje organizacja.
Do tej pory USA udało się doprowadzić do podpisania 13 porozumień o bezkarności swych obywateli. W przeważającej części porozumienia te zostały zawarte z krajami tradycyjnie ulegającymi presji USA ze względu na swą od nich zależność. Według doniesień, wielu krajom które podpisały porozumienia grożono wycofaniem z ich terenów amerykańskiej pomocy militarnej i nie tylko. Niemniej jednak żadne z porozumień nie zostało ratyfikowane przez parlamenty 13 państw.
-Ministrowie spraw zagranicznych Francji, Włoch, Hiszpanii i Anglii nie powinni spieszyć się z podpisywaniem takich porozumień. Powinni natomiast wnieść do Międzynarodowego Trybunału Karnego – gdy rozpocznie on pracę na początku następnego roku – prośbę o zaopiniowanie legalności takich porozumień. Niepodjęcie takiego kroku może oznaczać, iż kraje te podpiszą porozumienia, które później okażą się w obliczu prawa nielegalne- – twierdzi Amnesty International.
Amnesty International prosi parlamenty, by przekonywały swoich ministrów spraw zagranicznych do nie podpisywania porozumień, które uniemożliwiłyby aresztowania i postawienie przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym obywateli USA oskarżonych o zbrodnie ludobójstwa, zbrodnie przeciwko ludzkości lub zbrodnie wojenne, oraz do odmowy ratyfikowania takich porozumień.
W ciągu ostatnich miesięcy USA zwróciła się do rządów na całym świecie z prośbą o przystąpienie do porozumień zapewniających obywatelom USA oskarżonym o ludobójstwo, zbrodnie przeciwko ludzkości lub zbrodnie wojenne bezkarność przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym.
Amnesty International w dokumencie International Criminal Court: US efforts to obtain impunity for genocide, crimes against humanity and war crimes (AI Index: IOR 40/025/2002) stwierdza, że każde porozumienie podobne porozumieniom proponowanym przez USA narusza postanowienia statutu rzymskiego (będącego fundamentem dla Międzynarodowego Trybunału Karnego), konwencji genewskiej, konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa jak również pozostaje sprzeczne z prawem międzynarodowym w ogóle.
30 września 2002 roku na spotkaniu w Brukseli ministrowie spraw zagranicznych krajów członkowskich UE podjęli wspólną decyzję dotyczącą porozumień. Amnesty International opublikowała wczoraj własną analizę tej decyzji pod tytułem International Criminal Court: The need for the European Union to take more effective steps to prevent members from signing US impunity agreements (AI Index: IOR 40/030/2002).
Podczas gdy Amnesty International z radością wita decyzję UE uznającą porozumienia w formie proponowanej przez USA jako sprzeczne ze statutem rzymskim i zobowiązaniami traktatowymi krajów członkowskich UE, organizacja jednak pragnie wyrazić też swoje rozczarowanie i obawę, gdyż w decyzji nie ma mowy o zakazaniu podpisywania podobnych porozumień. Decyzja ustanawia niejasne i dwuznaczne warunki, które łatwo mogą zostać nadużyte przez państwa jako usprawiedliwienie przystąpienia do porozumień zapewniających bezkarność obywatelom USA.
Na przykład punkt mający zapobiegać bezkarności stanowi, iż każde takie porozumienie musi zawierać wymóg, by USA prowadziły śledztwo i skazywały osoby oskarżone o zbrodnie, ale tylko wówczas, gdy jest to -właściwe-. Fakt, że prawo amerykańskie nie rozpoznaje wielu zbrodni wymienionych w statucie rzymskim, otwiera drzwi dla uznania w takim wypadku śledztwa i skazania za -niewłaściwe-.
Unii Europejskiej ponadto nie udało się zobligować USA do postawienia przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym osób oskarżonych o te zbrodnie. USA nie zostały także zobowiązane do zwrócenia takich osób krajowi, który wydał je USA w sytuacji, gdy sądy amerykańskie okażą się niezdolne lub nieskłonne do przeprowadzenia śledztwa i skazania oskarżonego.
Dzisiaj ministrowie zagraniczni 13 krajów podpisali porozumienia dotyczące bezkarności obywateli USA. Kraje te to: Afganistan, Dominikana, Timor Wschodni, Gambia, Honduras, Izrael, Wyspy Marshalla, Mauretania, Federalne Stany Mikronezji, Republika Palau, Rumunia, Tadżykistan i Uzbekistan. Żaden z parlamentów wyżej wymienionych krajów nie ratyfikował porozumień.
Ogólnoświatowa petycja Amnesty International 17 września Amnesty International zamieściła na stronie internetowej www.amnesty.org ogólnoświatową petycję nawołującą rządy wszystkich państw, by nie przystępowały do porozumień o bezkarności obywateli USA. W ciągu pierwszych dwóch tygodni od momentu zamieszczenie dokumentu na stronie internetowej, petycja poparta została ponad 65.000 podpisów.