Jak twierdzi Nicola Duckworth z Amnesty International, -nagroda ma wyrazić uznanie dla działaczy praw człowieka, którzy pracują w Rosji w szczególnie trudnych warunkach.-
Zabójstwo Natalii Estemirowej, koleżanki Olega Orłowa i Siergieja Kowaliowa z organizacji Memoriał z czerwca tego roku sprowadziło światową uwagę na zagrożenie, w jakim żyją obrońcy praw człowieka w Rosji, zwłaszcza na Północnym Kaukazie.
Siergiej Kowaliow, nazywany również -sumieniem Rosji- zaangażował się w walkę o prawa człowieka pod koniec lat sześćdziesiątych. Zesłany do sowieckich obozów pracy w 1974, został następnie wygnany za publikacje dotyczącą uwięzionych działaczy praw człowieka. Kowaliow był jednym z założycieli moskiewskiego oddziału Amnesty International.
Ludmiła Aleksiejewa dołączyła do związku rosyjskich dysydentów pod koniec lat sześćdziesiątych. Brała udział w kampaniach na rzecz sprawiedliwych procesów aresztowanych dysydentów i optowała za ich obiektywnym przedstawieniem w mediach. W 1966 roku, po ponad dziesięciu latach mieszkania za granicą, powróciła do Rosji i została prezesem Helsińskiej Grupy Moskiewskiej (Moscow Helsinki Group), najstarszej organizacji w Rosji zajmującej się prawami człowieka.
W rozmowie z Amnesty International Aleksiejewa powiedziała, że -ta nagroda jest dla niej wielkim wyróżnieniem ponieważ nosi imię Sacharowa, duchowego przywódcy i wielkiego autorytetu organizacji zajmujących się obroną praw człowieka w Rosji.-
Oleg Orłow, prezes stowarzyszenia Memoriał, komentując znaczenie nagrody przyznał, że nagroda Sacharowa jest wyróżnieniem i uznaniem dla ich pracy. -Staramy się osiągać konkretne efekty w obliczu ogromnego bezprawia. Czasami, gdy uda nam się uratować życie tylko kilku osób, może się to wydawać niewielką ilością. Nagroda Sacharowa, poprzez uznanie, które sobą reprezentuje, podnosi nas na duchu. W przeszłości sądziliśmy, że takie nagrody będą chronić nas i stanowić zabezpieczenie życia dla osób pracujących w niebezpiecznych warunkach. Jednak po zabójstwie Anny Politkowskiej obawiamy się, że żadna nagroda ani szersza sława nie jest w stanie ochronić życia obrońców praw człowieka w Rosji.-
Anna Politkowska, dziennikarka i działaczka, została zamordowana w Moskwie 7 października 2006 roku.
Parlament Europejski od 21 lat przyznaje nagrodę Sacharowa, nazwaną tak od imienia naukowca, sowieckiego dysydenta. Nagroda ta przyznawana jest ludziom, którzy poświęcili swoje życie dla obrony praw człowieka i dla szerzenia wzajemnego zrozumienia.
Laureatami nagrody byli do tej pory: uwięziony chiński dysydent Hu Jia; sudański prawnik, zajmujący się prawami człowieka w regionie Darfuru, Salih Mahmoud Osman; kubański działacz, promujący demokrację i prawa człowieka na Kubie Oswaldo Payá oraz -Ambasadorka Sumienia Amnesty International- Aung San Suu Kyi z Birmy.