Amnesty International złożyła w Ministerstwie Sprawiedliwości petycję w sprawie zmiany definicji gwałtu w polskim prawie. W ramach prowadzonej w ostatnich latach kampanii podpisało się pod nią 70 tys. osób.
Wczoraj, tuż przed walentynkami, przedstawiciele Amnesty International przekazali do Ministerstwa Sprawiedliwości petycję, w której organizacja domaga się jak najszybszego wprowadzenia w polskim prawie zmian zwiększających bezpieczeństwo kobiet. Chodzi w szczególności o artykuły kodeksu karnego definiujące pojęcie gwałtu.
– Pod naszą petycją podpisało się 70 tysięcy osób, a w zrealizowanym przez Amnesty International badaniu opinii publicznej ponad 70 procent Polek i Polaków powiedziało, że taka zmiana jest potrzebna. Chcemy, by polskie prawo wreszcie chroniło kobiety – powiedział Miko Czerwiński, kierownik zespołu kampanii w Amnesty International.
polskie prawo nie chroni kobiet przed przemocą
Jak czytamy w petycji, jedną z przyczyn powszechnej przemocy wobec kobiet w Polsce jest porządek prawny. Zgodnie z polskimi przepisami, karze podlega osoba, która groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego.
Obowiązująca definicja powoduje, że trudniej jest ścigać gwałty w sytuacjach, w których sprzeciw nie został wyrażony ze względu na strach, czy „obowiązek” w formalnych związkach, w których pytanie o zgodę może wydawać się niepotrzebne. Statystycznie najczęściej tego typu przemocy doznają kobiety: 5% kobiet doświadczyło przemocy seksualnej, 33% kobiet doświadczyło jakiejkolwiek formy molestowania seksualnego, a jedynie 10% kobiet zgłasza doświadczenie przemocy seksualnej na policję (więcej o wynikach badań na stronie: https://www.amnesty.org.pl/kampania-tak-to-milosc/).
– W ostatnich latach dzięki coraz silniejszej społecznej presji nową definicję gwałtu wprowadzono m.in. w Szwajcarii, Holandii, Hiszpanii, Danii czy Grecji. W wielu krajach te zmiany są właśnie teraz procedowane, na przykład w Czechach. Najwyższy czas, by i Polska zrobiła krok w tym kierunku – podkreśla Miko Czerwiński.
Dlaczego potrzebujemy zmian w prawie?
Zdaniem Amnesty International definicja gwałtu nie może być oparta na przemocy lub przełamaniu oporu – osoby doświadczające gwałtu często są zmrożone ze strachu i nie są w stanie krzyczeć czy głośno powiedzieć nie. Szwedzkie badania kliniczne z 2017 roku wykazały, że 70% z 298 przebadanych kobiet, które doświadczyły gwałtu, doświadczyło „mimowolnego paraliżu” podczas ataku.
Wprowadzenie zmiany definicji gwałtu pozwoliłoby osiągnąć stan prawny zgodny z ratyfikowaną przez Polskę Konwencją o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (tzw. Konwencją Stambulską). Standard wprowadzany przez Konwencję Stambulską w zakresie zgwałcenia wskazuje na konieczność wyeksponowania znamienia swobodnej zgody jako warunku penalizacji „przemocy seksualnej, w tym gwałtu”. Oznacza to w praktyce, że gwałt oznacza seks bez wyrażenia zgody.
Złożona petycja była częścią realizowanej przez polską sekcję Amnesty International kampanii „TAK to miłość”. Amnesty w Polsce kontynuuje swoje działania na rzecz bezpieczeństwa kobiet. W ostatnim czasie rozpoczęła akcję „BEZPIECZNA”, w której przypomina o tym, dlaczego obowiązujące prawo nie chroni kobiet i zachęca do wsparcia swoich działań. Częścią akcji jest m.in. spot telewizyjny. Amnesty International nadal prowadzi także spotkania z przedstawicielami rządu i parlamentu dotyczące potrzebnych zmian w prawie, publikuje opinie prawne czy materiały edukacyjne o zwalczaniu kultury gwałtu.
Z treścią złożonego dokumentu można zapoznać się poniżej.