Nigeria/Sierra Leone: orzeczenie Nadzwyczajnego Trybunału dla Sierra Leone – brak immunitetu dla byłego prezydenta Liberii, Charlesa Taylora

„Ta decyzja stoi na straży zasad międzynarodowej sprawiedliwości i rządów prawa,” oznajmiła Amnesty International.

 

„Orzeczenie potwierdza, że Charles Taylor nie pozostanie bezkarny i stanie przed sądem za popełnienie zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych. Dlatego Amnesty International ponownie zaapelowała do Nigerii, aby oddała Charlesa Taylora w ręce Nadzwyczajnego Trybunału, bądź rozpoczęła dochodzenie w celu ustalenia czy postępowanie karne i ekstradycyjne ma być kontynuowane w nigeryjskich sądach.”

 

Swoje obawy w związku z działalnością nigeryjskiego rządu, który ukrywa Charlesa Taylora i łamie zobowiązania wobec prawa międzynarodowego, wyraziło publicznie wiele osób indywidualnych oraz organizacji pozarządowych w Nigerii, w tym prawnicy, dziennikarze i działacze na rzecz praw człowieka. Podzielają oni niepokój Amnesty International.

 

31 maja 2004 roku Nadzwyczajny Trybunał odrzucił wstępny wniosek Charlesa Taylora, w którym twierdził on, że postawiony przeciw niemu akt oskarżenia Nadzwyczajnego Trybunału był bezprawny, ponieważ został wydany w okresie, kiedy był on prezydentem Liberii i jako głowę państwa chronił go immunitet.

 

Podejmując swoją decyzję, Nadzwyczajny Trybunał powołał się na precedens o długiej tradycji, na Statut Rzymski Międzynarodowego Trybunału Karnego, własny Statut Nadzwyczajnego Trybunału, Karty Trybunałów w Norymberdze i Tokio oraz Statuty Międzynarodowych Trybunałów Karnych dla byłej Jugosławii i Ruandy, oświadczające, że głowy państwa nie chroni immunitet w przypadku przestępstw względem prawa międzynarodowego, a do takich należą zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne. Nadzwyczajny Trybunał stwierdził, że Charles Taylor nie jest chroniony przed oskarżeniem ze strony Trybunału.  

 

Niestety, Nadzwyczajny Trybunał ograniczył zakres swojej decyzji. Uznał bowiem, że taki precedens dowiódł, iż jakikolwiek immunitet, z którego korzystają głowy państwa, nie chroni ich przed zarzutami popełnienia zbrodni wojennych i  zbrodni przeciwko ludzkości przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Tym samym Nadzwyczajny Trybunał zignorował istotny dowód znajdujący się w międzynarodowych aktach urzędowych wskazujący na to, że ten przepis prawa  międzynarodowego odnosi się bez wyjątku do wszystkich sądów, nie tylko  do międzynarodowych trybunałów karnych.

 

Tło sytuacji

 

Nadzwyczajny Trybunał został utworzony w styczniu 2002 roku dzięki porozumieniu pomiędzy ONZ a rządem Sierra Leone. Jego jurysdykcja obejmuje „wnoszenie oskarżenia wobec osób ponoszących najwyższą odpowiedzialność za łamanie międzynarodowego prawa humanitarnego i prawa Sierra Leone, którego dopuściły się na terytorium Sierra Leone od 30 listopada 1996 roku”.

 

Charles Taylor został postawiony w stan oskarżenia przez Nadzwyczajny Trybunał za „ponoszenie najwyższej odpowiedzialności” za zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne i inne poważne naruszenia prawa międzynarodowego objęte jurysdykcją Nadzwyczajnego Trybunału. Przestępstwa te obejmują zabójstwa, okaleczenia, gwałt oraz inne formy przemocy na tle seksualnym, niewolnictwo o charakterze seksualnym, pobór dzieci do armii, porwanie i pracę przymusową, których dopuściły się uzbrojone siły opozycyjne Sierra Leone, aktywnie popierane przez Charlesa Taylora.

 

Pomimo wniesienia oskarżenia oraz wydania międzynarodowego nakazu aresztowania 4 czerwca 2003 roku, 11 sierpnia 2003 roku zezwolono Charlesowi Taylorowi na opuszczenie Liberii i udanie się do Nigerii. Rząd nigeryjski zagwarantował mu, że nie zostanie wydany w ręce Nadzwyczajnego Trybunału ani postawiony przed jakimkolwiek sądem na terenie Nigerii.  

Tematy