Amnesty International wskazuje, iż z motywów politycznych, celem ukarania, zastraszenia i uniemożliwienia prezentowania opozycyjnego stanowiska zostały postawione zarzuty o charakterze karnym osobom, które bronią środowiska naturalnego oraz szeregu praw ekonomicznych, społecznych i kulturowych w Hondurasie. Takie środki stosowano by zatrzymać Feliciano Pinedę oraz braci Marcelina i Leonarda Miranda, obrońców praw człowieka i indiańskich aktywistów zrzeszonych w Obywatelskiej Radzie Tubylczych Organizacji Ludowych (COPINH), w okręgu Gracias, departamencie Lempira. Feliciano Pineda został zatrzymany 6 czerwca 2005 i oskarżony, między innymi, o zabójstwo popełnione w 2001. Bracia Miranda zostali skazani 16 grudnia 2003 za to samo przestępstwo. Pozostają w więzieniu i Amnesty International uznaje ich za więźniów sumienia.
Od wielu lat, Amnesty International wyraża obawę z powodu nadużyć popełnianych przeciwko ludom tubylczym (rdzennym) w Hondurasie, do których zaliczają się akty zastraszania, agresji i zabójstw oraz w związku z brakiem działania ze strony władz celem przeprowadzenia śledztw dotyczących wspomnianych nadużyć i postawienia winnych przed sądem. Zgodnie z informacjami otrzymanymi przez AI, duża część nadużyć i bezpodstawnych zatrzymań Indian ma najprawdopodobniej na celu udaremnienie wysiłków tubylczych przywódców, których zamiarem jest otrzymania zgody na rewindykację przez ich wspólnoty tytułów do ziemi. Kampania COPINH na rzecz prawa rdzennych wspólnot do uzyskania tytułu do ich ziem, skonfrontowała te organizacje z właścicielami ziemskimi i innymi wpływowymi osobami z okręgu Gracias, które – jak się wydaje – są zainteresowane użytkowaniem spornych ziem pod hodowlę bydła, eksploatację drzew oraz uprawę kawy.
Od 1997, Rada Wspólnot Tubylczych, reprezentująca interesy ludów indiańskich, oraz lokalne rady wspólnot z Vertientes i Planes, w Montaña Verde, w okręgu Gracias, w departamencie Lempira, pozostają w konflikcie z lokalnymi właścicielami ziemskimi tytuł do ziem komunalnych. W marcu 2002, Narodowy Instytut Rolny Hondurasu, rządowy organ odpowiedzialny za asygnowanie ziem tubylczych, przyznał wspólnocie Vertientes tytuł własności do ziem komunalnych. Jednak sąsiednia wspólnota, Planes, wciąż stara się o przyznanie tytułu do ziem komunalnych. Liczni przywódcy wspólnotowi otrzymywali pogróżki i byli zastraszani przez osoby związane z właścicielami ziemskimi z Gracias, którzy, od 2000 roku, składali skargi. Doprowadziły one do bezpodstawnego oskarżenia przywódców wspólnot poczynając od przestępstw dotyczących przywłaszczenia ziem aż po oskarżenie o zabójstwo.
Feliciano Pineda
5 czerwca 2005, w Vertientes, w Montaña Verde, w okręgu Gracias, w departamencie Lempira, trzech uzbrojonych w maczety mężczyzn, zaatakowało i ciężko raniło Feliciano Pinedę, przywódcę wspólnoty przyjętej do COPINH. Według Feliciano, mężczyźni ci, należący do jego wspólnoty, powiedzieli mu, że zapłacono im by go zabili a następnie kilka razy zaatakowali maczetami i spowodowali rany na plecach, głowie, twarzy, ramionach i rękach.
6 czerwca 2005, żona Feliciana Pinedy zabrała go do szpitala w La Esperanza, leżącego około dwóch godzin samochodem i trzech godzin pieszo od Montaña Verde. Na skutek ciężkich ran, został przewieziony do szpitala w stolicy, w Tegucigalpa. Według doniesień, czekali tam na niego agenci policji, aby go aresztować „oskarżonego o kradzież, napad i zabójstwo, wtargnięcie oraz grożenie” za zabójstwo Juana Reyesa Gómeza, dokonane w 2001 w domniemanym sporze o ziemię. Przed otrzymaniem stosownego leczenia, agenci zabrali go, najpierw do więzienia w la Esperanza, a następnie do więzienia w Gracias, w departamencie Lempira.
Centrum Prewencji, Leczenia i Rehabilitacji Ofiar Tortur i ich Rodzin (CPTRT) wysłało delegację, aby odwiedziła Feliciano Pinedę 24 czerwca 2005. Zgodnie z medyczną oceną dokonaną przez tę delegację, Feliciano Pineda nie mógł jeść, wykąpać się ani chodzić bez pomocy. Jest wciąż poważnie ranny. Ma trudności z chodzeniem, nie może normalnie ruszać prawą ręką i stracił słuch w lewym uchu.
Według otrzymanych informacji, we wrześniu 2005, kiedy Feliciano Pineda, był pod kuratelą sądu w Gracias aby złożyć zeznanie wobec władz sądowych, ta sama straż penitencjarna która, według doniesień, torturowała Marcelina i Leonarda Miranda, wciskając mu lufę karabinu między zebra nalegała by podpisał przyznanie się do przedstawionych mu zarzutów. Zgodnie z otrzymanymi informacjami, ta sama straż penitencjarna groziła mu przy wielu okazjach we wrześniu i październiku, kiedy przewożono go do sądów.
Według doniesień, Feliciano Pineda ma postawione te same zarzuty o kradzież i napad, jakie mają inni przywódcy. Felipe Bejerano, wówczas wiceprezydent Rady Wspólnot Tubylczych i Luis Benítez, wtedy jej prezydent, zostali oskarżeni w 2001 i później uwięzieni na okres odpowiednio 27 i 14 miesięcy, za dokonanie tych samych przestępstw. Według otrzymanych informacji, Luis Benítez został pobity w więzieniu. W kwietniu 2003, obaj zostali uniewinnieni i wypuszczeni na wolność z braku dowodów. Pomimo tego, że świadkowie oskarżenia nie wspominają o Felicianie Pinedzie w swoich zeznaniach, oskarżenie przeciwko niemu za zabójstwo Juana Reyesa Gómeza z 2001, opiera się, według doniesień, na tych samych fałszywych dowodach użytych do skazania Marcelina i Leonarda Miranda, przywódców wspólnot w Montaña Verde.
W grudniu 2005, Feliciano Pineda został uniewinniony od oskarżenia o zabójstwo. Jednak, pozostaje w więzieniu skazany za inne przestępstwa, pomimo, że oskarżenie było możliwe ze względu na brak działań ze strony obrony. Otrzymane informacje wskazują, że publiczny obrońca, wzywał Feliciano Pinedę do przyznania się do winy. Zgodnie z dostępnymi informacjami, Feliciano Pineda odmówił.
Amnesty International uważa, że przypisywanie przestępstw Feliciano Pinedzie jest częścią stałych, motywowanych politycznie, prześladowań wobec aktywistów z Montaña Verde celem odwiedzenia, wspomnianych osób oraz innych działaczy, od realizowanej przez nich pracy, którą wykonują w imieniu swojej wspólnoty, aby chronić środowisko naturalne i otrzymać tytuł do ziemi. Feliciano Pineda jest piątym przywódcą wspólnotowym z Montaña Verde zatrzymanym od momentu rozpoczęcia sporu z właścicielami ziemskimi.
Bracia Miranda
8 stycznia 2003, bracia Marcelino i Leonardo Miranda, indiańscy przywódcy COPINH, zostali zatrzymani we wspólnocie w Planes, Montaña Verde. Początkowo zostali oskarżeni o przywłaszczenie, uszkodzenia ciała, i zabójstwo – za to samo, które przypisuje się Feliciano Pinedzie, morderstwo Juana Reyesa Gómeza w 2001. Poza tym, Marcelino został oskarżony o kradzież bydła i wyrządzenie szkody, a Leonardo, o działania przeciwko państwu Honduras. Wiele z tych oskarżeń wycofano z braku dowodów, ale podtrzymano te dotyczące uszkodzeń ciała i zabójstwa.
16 grudnia 2003, Marcelino i Leonardo Miranda zostali skazani za zabójstwo na 25 lat każdy, pomimo poszlak że sformułowano fałszywe oskarżenia przeciwko nim jako represje za ich próby otrzymania tytułu własności do ziem komunalnych dla wspólnot z Montaña Verde. Wójt zlecił dwóm mężczyznom bez doświadczenia, by zajęli się zwłokami, przez co zostały zniszczone ważne dowody zabójstwa, co spowodowało dowodów korzystnych dla braci Miranda.
Wśród innych nieprawidłowości miał miejsce fakt, że 10 świadków umiejscowiło braci Miranda z daleka od sceny zbrodni w momencie zabójstwa. Zeznań tych świadków nie dopuszczono jako dowodu w trakcie rozprawy sądowej; rozpatrzono tylko oświadczenia świadków oskarżenia. Skazanie za zabójstwo opiera się w dużej mierze na zeznaniach świadków oskarżenia co do liczby strzałów i lokalizacji morderstwa. Świadkowie ci przeczą sobie nawzajem i nie mają potwierdzenia w postaci dowodów. Nie dokonano żadnego rodzaju śledztwa ani analizy widocznych sprzeczności w zeznaniach świadków.
AI sądzi, że przestępstwa przypisywane braciom Miranda wyroki, jakie otrzymali, jak i zatrzymanie Feliciana Pinedy pod tymi samymi zarzutami, spowodowane są motywami politycznymi. Amnesty International uznaje również braci Miranda za więźniów sumienia. Zgodnie z otrzymanymi informacjami, byli torturowani w więzieniu przez członków jednostki „Cobra”, elitarnej grupy Narodowej Policji Hondurasu i – według doniesień – przez personel departamentu śledztw wewnętrznych policji, w celu zmuszenia ich do podpisania zeznań.
Rok po publikacji, w listopadzie 2004, dokumentu zatytułowanego Obrońcy opraw człowieku w sytuacji ryzyka, (spis AI: ACT 30/020/2004), który opisuje powody zaniepokojenia Amnesty International co do braci Miranda, ci dalej pozostają w odosobnieniu w więzieniu w Gracias, i ich sprawa oczekuje na decyzję po zgłoszonym odwołaniu. 11 listopada 2004, Sąd najwyższy Hondurasu unieważnił wyrok, bowiem stwierdził, iż miały miejsce poważne nieprawidłowości w postępowaniu sądowym, w tym, w zeznaniach świadków, i przekazał sprawę do Sądu Apelacyjnego w Santa Rosa de Copán. Jednak, Sąd Apelacyjny zatwierdził wcześniejszy wyrok 25 lat więzienia.
23 czerwca 2004 złożono prośbę o kasację, opierającą się na fakcie brania pod uwagę zeznań świadków oskarżenia i pomijania zeznań świadków obrony. Ten wniosek został odrzucony w sierpniu 2005. 27 października 2005, nowy obrońca wystosował wniosek o kasację ze względu na złamanie prawa, przytaczając argumenty, że naruszono artykuł 117 (dotyczący morderstwa) honduraskiego Kodeksu Karnego, zastosowanego by skazać braci Miranda, i nie respektowano artykułu 361 honduraskiego Procesowego Kodeksu Karnego , które chroni osoby oskarżone w przypadku braku dowodów.
Amnesty International ma rozeznanie, ze Marcelino Miranda cierpi na problemy sercowe i nie otrzymuje regularnej opieki w związku z chorobą.
Proszę wysyłać apele do prezydenta i prokuratora generalnego Hondurasu:
– prosząc o natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie Feliciana Pinedy i braci Miranda
– prosząc o zbadanie napaści na Feliciana Pinedę oraz gróźb, jakie otrzymał w więzieniu
– prosząc o podjęcie śledztwa w sprawie tortur wobec braci Miranda w więzieniu
– wyrażając zaniepokojenie z powodu nienależytego użycia honduraskiego systemu sądowniczego w celu przedstawienia oskarżeń wynikających z motywów politycznych przeciwko miejscowym obrońcom praw człowieka w odniesieniu do spraw Feliciano Pinedy i braci Miranda jako ilustracji tego postępowania
– prosząc by udzielono niezbędnej pomocy Feliciano Pinedzie i braciom Miranda
– prosząc o podjęcie stosownego i niezależnego śledztwa w sprawie zabójstwa Juana Reyesa Gómeza
– przypominając władzom o ich obowiązku wypełniania zasad zebranych w Deklaracji o Prawach i Obowiązkach Jednostek, Grup oraz Instytucji Promowania i Ochrony Praw Człowieka i Fundamentalnych Swobód Powszechnie Znanych, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 9 grudnia 1998, powszechnie znanej jako Deklaracja o Obrońcach Praw Człowieka ONZ
– nalegając na władze by utworzyły narodowy plan działań mających na celu stosowanie Deklaracji o Obrońcach Praw Człowieka ONZ jako pierwszego ważnego kroku do zagwarantowania obrońcom i obrończyniom praw człowieka podejmowania swej legalnej pracy w bezpiecznych warunkach
Apele należy wysyłać na adres:
José Manuel Zelaya Rosales
Presidente de la República de Honduras
Casa Presidencial
Boulevard Juan Pablo Segundo
Palacio José Cecilio del Valle
Tegucigalpa, Honduras
Fax: +504 235 7700
Pozdrowienie: Señor Presidente
Sr. Ramón Ovidio Navarro Duarte
Fiscal General de la República
Colonia Loma del Guijaro
Tegucigalpa, Honduras
Fax: + 504 221 5666 / 5667
Pozdrowienie: Estimado Fiscal General
Kopie należy wysyłać do:
Licda. Jany del Cid
Fiscal Especial de las Etnias
Edificio Castillo Poujol, 4a Avda,
Colonia Palmira, Boulevard Morazán
Tegucigalpa, Honduras
Fax: +504 221 3099, wew. 2123
Pozdrowienie: Sra. Fiscal Especial de las Etnias
Consejo Cívico de Organizaciones Populares e Indígenas (COPINH)
Barrio Lempira,
La Esperanza, Intibucá
Honduras
Listy z wyrazami solidarności z Feliciano Pinedą i Marcelino y Leonardo Mirandą można kierować na adres więzienia:
Centro Penal, Gracias, Lempira, HONDURAS
tłum. Katarzyna Wiącek