Pięć lat od rozpoczęcia wojny w Syrii mieszkańcy opustoszałego i zniszczonego Aleppo, kiedyś największego syryjskiego miasta, przygotowują się na oblężenie. Khalid, Subhi i Mahmoud, główni bohaterowie filmu „Ostatni w Aleppo”, to członkowie Białych Hełmów, czyli tzw. Syryjskiej Obrony Cywilnej, składającej się na zwykłych ludzi, pomagających ofiarom bombardowań. Uratowali do tej pory dziesiątki tysięcy ludzkich istnień, najczęściej wyciągając ludzi spod gruzów gołymi rękami.
W środku nocy ciężarówka Białych Hełmów ze znakiem Czerwonego Krzyża mknie po ulicach Aleppo, a oni zastanawiają się, czy tym razem uda im się uniknąć śmierci. Podążają za śladem bomby chemicznej użytej podczas ostatniego ataku. Tak właśnie wygląda życie w Aleppo – miejscu, gdzie śmierć i zagłada okazują się wszechobecne, a wojna stała się już normą. Zniszczone i zrujnowane miasto skrywa w sobie biografie tysiąca zaginionych istnień ludzkich, a Białe Hełmy to jedyna nadzieja, jaką mogą mieć ci, którym do tej pory udało się przeżyć.
To właśnie Khalid, Subhi i Mahmoud oraz inni członkowie tej organizacji jako pierwsi wkraczają do zniszczonych wojną budynków, przeczesując ruiny i zgliszcza w poszukiwaniu martwych ciał lub jakichkolwiek oznak życia. Decyzję o pozostaniu w Aleppo podjęli sami. I choć do tej pory pomogli tysiącom ludzi, to codziennie zderzają się z dylematem, czy ryzykować dalej życiem, czy uciec z miasta, tak jak zrobiło wielu innych ludzi. W tej poruszającej filmowej podroży po zniszczonym wojną Aleppo poznajemy nie tylko ogrom zniszczeń, jakich dokonała w tym miejscu wojna, ale również osobistą historię zwykłych ludzi, którzy stają się prawdziwymi bohaterami masowej ludzkiej tragedii rozgrywanej na oczach całego świata.
Film zdobył uznanie na wielu festiwalach, ostatnio został laureatem Grand Prix na 14. Millennium Docs Against Gravity Film Festival. Jury w składzie: Jego Magnificencja Mariusz Grzegorzek (rektor Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi oraz reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny) Agnieszka Traczewska (producentka filmowa i fotograficzka) oraz Jan P. Matuszyński (reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych), napisało:
„Kino daje możliwość pokazania głębszego i bardziej złożonego obrazu rzeczywistości niż setki medialnych newsów. Film, który nas najbardziej dotknął, pokazuje nie tylko wielki dramat w pozornie odległej części świata, ale przede wszystkim ludzi, którzy przyjmują bohaterską postawę zamiast uciekać przed przytłaczającym ich zagrożeniem. Ich walka o zachowanie człowieczeństwa zmusza nas do postawienia sobie pytania o granice poświęcenia siebie dla innych oraz zaangażowania w konflikty, które zdają się nas nie dotyczyć”.
Film Ferasa Fayyada wchodzi do polskich kin 30 czerwca. Złotówka z każdego sprzedanego biletu będzie przeznaczona na działania Polskiej Akcji Humanitarnej w Syrii.
Sytuacja w Syrii na podstawie Raportu Rocznego Amnesty International
W ostatnim roku strony konfliktu zbrojnego w Syrii popełniały zbrodnie wojenne i dokonywały poważnych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego oraz rażąco i bezkarnie łamały prawa człowieka. Rząd syryjski oraz sprzymierzone siły rosyjskie przeprowadzały masowe i bezpośrednie ataki na cywilów oraz obiekty cywilne, dokonując nalotów i przy użyciu artylerii, powodując tysiące ofiar. w ostatnim 2016 r. pojawiały się doniesienia, że siły rządowe użyły również środków chemicznych, kontynuowały długie oblężenia, blokując cywilów oraz odcinając im dostęp do podstawowych dóbr i usług. Władze arbitralnie aresztowały i przetrzymywały tysiące osób. Wobec wielu z nich stosowano wymuszone zaginięcia, wydłużano ich pobyt w aresztach, przeprowadzano niesprawiedliwe procesy i wciąż regularnie torturowano i w inny sposób źle traktowano zatrzymanych, doprowadzając do ich śmierci w aresztach. Siły rządowe dopuściły się także bezprawnych zabójstw, w tym pozasądowych egzekucji.
Grupa zbrojna, tzw. Państwo Islamskie (PI), dokonywała oblężeń cywilów, przeprowadzała masowe i bezpośrednie ataki na cywilów, według doniesień stosując w niektórych przypadkach środki chemiczne, dokonywała bezprawnych zabójstw oraz poddawała tysiące kobiet i dziewcząt seksualnemu niewolnictwu i innym nadużyciom. Inne niepaństwowe grupy zbrojne masowo ostrzeliwały i oblegały obszary zamieszkane głównie przez cywilów. Siły pod wodzą Stanów Zjednoczonych przeprowadzały naloty na tzw. Państwo Islamskie i inne cele, w których zginęły setki cywilów. Pod koniec 2016 roku konflikt doprowadził do śmierci ponad 300 000 ludzi, zmusił do przesiedlenia się 6,6 miliona osób w Syrii oraz 4,8 miliona ludzi do poszukiwania schronienia poza granicami kraju.