Raport został przyjęty zdecydowaną większością 586 głosów.
– Dzisiejsze głosowanie to kamień milowy. Raport został przyjęty przez europarlamentarzystów ze wszystkich grup politycznych, zatem jest to bardzo mocny znak – mówi Draginja Nadaždin, dyrektorka Amnesty International Polska. – Od 2007 r., od czasu ostatniego raportu Parlamentu Europejskiego, działaliśmy, by ponownie zwrócić uwagę na ten temat. Ale jeszcze wiele pozostaje do zrobienia. Teraz jest czas na stanowcze działanie rządów, by skończyły z uchylaniem się od odpowiedzialności.
Amnesty International rozpoczęła kampanię “Odkryć prawdę w Europie”, aby zbiec się z finalnymi etapami powstawania raportu. Organizacja ostatnio przesłała Martinowi Schulzowi, przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego, petycję z tysiącami podpisów. Żadne z państw UE do tej pory nie wzięło odpowiedzialności i nie przeprowadziło pełnego i efektywnego śledztwa w sprawie roli, jaką ich rządy odegrały w programie CIA.
Raport skupia się na trzech krajach, w których wiadomo lub podejrzewa się, że istniały tajne więzienia CIA: Litwie, Polsce i Rumunii. Pomimo nowych dowodów o lotach na Litwę i z Litwy, dostarczonych w tym tygodniu przez Reprieve, władze w Wilnie nadal odmawiają ponownego otworzenia śledztwa w sprawie dwóch tajnych miejsc prowadzonych przez CIA w tym kraju w 2002 i 2004 roku. W Polsce nadal trwające śledztwo w sprawie tajnych więzień nie wykazało żadnych postępów, a prokurator odmawia poinformowania publicznie o jego wynikach. Rumunia stanowczo zaprzeczyła jakiemukolwiek zaangażowaniu w program CIA, w tym wiarygodnym zarzutom o istnieniu więzienia CIA w tym kraju. Nie podjęto oficjalnego śledztwa w tej sprawie.
Dane lotów i informacje ujawnione w 2011 i 2012 jasno wskazują na Danię i Finlandię, jako kraje zaangażowane w program CIA. Oba kraje jednak odmówiły wszczęcia śledztwa. W czerwcu tego roku Finlandia nie zgodziła się z rekomendacjami wynikającymi z Powszechnego Przeglądu Okresowego ONZ, gdzie zaapelowano o przeprowadzenie pełnego śledztwa w sprawie roli rządu Finlandii w programie CIA, by doprowadzić do odpowiedzialności osoby zaangażowane i by zadośćuczynić ofiarom.
– Dla polskich władz raport powinien być sygnałem, że międzynarodowe instytucje, w tym Unia Europejska, cały czas będą patrzyły im na ręce. Nie można tak po prostu zamieść tej sprawy pod dywan – mówi Draginja Nadaždin.
Raport Parlamentu Europejskiego wzywa państwa UE do przeprowadzenia pełnego i efektywnego śledztwa w sprawie współpracy z CIA w zakładaniu tajnych więzień, gdzie osoby podejrzane o terroryzm były torturowane lub w inny sposób źle traktowane. Amnesty International nadal będzie zbierać informacje o tajnych więzieniach. Wszystkie trzy kraje (Litwa, Polska i Rumunia) zaprzeczają, bez podania wiarygodnych kontrargumentów, że ktokolwiek był na ich terytorium bezprawnie przetrzymywany przez CIA.
fot. Rafał Panecki
