II. Konkluzje płynące z prac Komisji Prawdy I Pojednania
1. Skala wewnętrznego konfliktu zbrojnego
23.969 przypadków śmierci lub -zaginięć- podczas trwania konfliktu.
Około pół miliona przymusowych zmian miejsca pobytu – za sprawą przedstawicieli państwa oraz zbrojnych grup opozycji.
2. Odpowiedzialność za łamanie i nadużywanie praw człowieka
Zbrojne grupy opozycyjne
Organizacja Sendero Luminoso (Świetlisty Szlak) jest odpowiedzialna za prawie 54% przypadków śmierci i zaginięć. 12.500 ofiar: 11.000 zamordowanych i 1.500 zaginionych cywilów.
23% z doniesionych Komisji CVR przypadków tortur przypisuje się tejże organizacji.
MRTA jest odpowiedzialna za 1.8% spośród wszystkich nadużyć praw człowieka popełnionych w latach konfliktu oraz za śmierć 1.5% spośród ujawnionych ofiar.
Zbrojne grupy opozycyjne odpowiadają za 11% spośród 500 przypadków przemocy na tle seksualnym wobec kobiet i dziewcząt.
Komisji CVR przedstawiono osiem przypadków morderstw dokonanych przez MRTA na transwestytach i homoseksualistach w Tarpoto, departamencie San Martín w 1989 r. oraz kilka podobnych zbrodni popełnionych w departamencie Ucavali na przełomie maja i czerwca 1990 r., włączając w to doniesienia o telefonicznych groźbach wystosowywanych pod adresem przywódców Ruchu Homoseksualistów w Limie (Movimiento Homosexual de Lima) w roku 1992.
Przedstawiciele państwa
Przedstawiciele państwa, Komitety Samoobrony i grupy paramilitarne są odpowiedzialne za ponad 37% przypadków śmierci i -zaginięć-; 29% spośród nich popełnionych przez Siły Zbrojne a 7% przez Siły Policji.
61% ludzi, którzy ponieśli śmierć z rąk przedstawicieli państwa, było ofiarami przymusowych zaginięć podaje się 4.500 takich przypadków mających miejsce w przynajmniej 18 departamentach państwa. W 65% przypadków miejsca pobytu ofiar pozostają nieznane.
Przedstawiciele państwa są odpowiedzialni za ponad 7.300 wyroków wydanych ;ponad prawemMiejsca pobytu ofiar są znane w ponad 4.400 przypadkach.
Ogólna suma zaginięć spowodowanych przez przedstawicieli państwa wynosi ponad 7.000.
Odnotowano ponad 6.400 przypadków tortur i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania z rąk przedstawicieli państwa w 22 departamentach kraju. Tysiące ludzi, którzy zaginęli lub w stosunku do których zapadł wyrok ponad prawem było prawdopodobnie poddawanych torturom.
W 75% zbadanych przypadkach tortur dopuścili się przedstawiciele państwa, z czego ponad połowy Siły Zbrojne a 36% Siły Policji, bądź ludzie działający za ich zgodą lub upoważnieniem.
83% przypadków przemocy na tle seksualnym wobec kobiet i dziewcząt przypisano przedstawicielom państwa, głównie Siłom Zbrojnym.
Policja i sądownictwo
Spośród prawie 34.000 osób zatrzymanych przedprocesowo w latach 1993 2000 prawie połowa musiała być zwolniona z powodu braku materiału dowodowego, który jest wymagany zanim stanie się przed sędzią.
Spośród osób zatrzymanych w czasie obowiązywania ustawodawstwa antyterrorystycznego 1.400 zidentyfikowano jako osoby niesłusznie skazane za popełnienie zbrodniterroryzmu i sądownie uniewinniono bądź zwolniono na mocy prawa łaski (derecho de gracia) w latach 1996 -; 2000.
3. Ofiary: kilka najbardziej podatnych na przemoc grup w peruwiańskim społeczeństwie
Wykluczenie społeczne i dyskryminacja rasowa
85% wszystkich przypadków przedstawionych Komisji CVR miało miejsce w najbiedniejszych departamentach kraju (Ayacucho, San Martín, Junín, Huanuco, Huancavelina and Apurímac). W czterech ostatnich departamentach uzyskuje się dochód w wysokości 9% dochodu wszystkich peruwiańskich rodzin.
79% ofiar pochodziło z obszarów wiejskich a 56% było rolnikami. 75% ofiar porozumiewało się Quechua bądź innym rodzimym językiem.
68% spośród zamordowanych lub -zaginionych-ukończyło edukację na stopniu niższym niż szkoła średnia.
Ponad 70% osób zmuszonych do zmiany miejsca zamieszkania w granicach kraju posługiwało się językami rodzimymi oraz było rolnikami i należało do rodzimych społeczności.
Większość ofiar, które zostały poddane torturom oraz innemu okrutnemu, nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu było rodzimymi rolnikami w wieku od 20 do 39 lat, posługującymi się językiem Quechua z edukacją zakończoną na szkole podstawowej.
Dyskryminacja ze względu na płeć
Mimo iż dyskryminacja ze względu na płeć była czynnikiem mającym udział w nasilającej się przemocy wobec setek kobiet w czasie konfliktu, Komisja CVR szacuje, że ponad 75% spośród ofiar konfliktu to mężczyźni w wieku od 15 lat posiadający żonę lub partnerkę. Większość z nich należało do tej grupy społecznej, która ma na utrzymaniu największą liczbę dzieci oraz na której spoczywa ciężar odpowiedzialności ekonomicznej i politycznej we własnych społecznościach.
60% przypadków śmierci kobiet miało miejsce na fali ślepej przemocy takiej jak masakry czy -czystki etniczne-
Tylko 11 ofiar spośród ponad 500 przypadków przemocy na tle seksualnym to mężczyźni.
Większość kobiet, które padło ofiarą naruszeń i nadużyć praw człowieka podczas zbrojnego konfliktu wewnętrznego pochodziło z gór na południu kraju, porozumiewało się w języku Quechua, było w młodym wieku z ukończonym niskim poziomem edukacji.
Ponad 200.000 ubogich kobiet ze społeczności rodzimych czy obszarów wiejskich w Andach i znad Amazonki zostało najwyraźniej wbrew woli poddanych sterylizacji w latach 1996 – 2000.