Anton Surjapin, lat 20, student dziennikarstwa na Państwowym Uniwersytecie Białoruskim, został zatrzymany 13 lipca. Grozi mu wyrok siedmiu lat więzienia z art. 371 kodeksu karnego Białorusi (-organizowanie nielegalnej migracji-). Oskarżenie wiąże się z wydarzeniami z 4 lipca, w Białoruskie Święto Niepodległości, kiedy dwie osoby ze szwedzkiej agencji reklamowej Studio Total wleciały jednosilnikowym samolotem w białoruską przestrzeń powietrzną, łamiąc tym samym białoruskie przepisy. Przelatując nad miejscowością Iwjaniec, pomiędzy Mińskiem a granicą litewską, zrzucili na spadochronach około 800 pluszowych misiów trzymających transparenty w obronie wolności słowa na Białorusi.
Zgodnie z prawem białoruskim Anton Surjapin może przebywać w areszcie 10 dni, po czym musi zostać zwolniony, chyba że zostaną mu postawione zarzuty. Ponieważ termin 10 dni upłynął 23 lipca, a Surjapin nie został uwolniony, przypuszczalnie zostały mu postawione zarzuty z art. 371. Jego adwokat nie może udzielić żadnych innych informacji. Aresztowanie Antona Surjapina nastąpiło po tym, jak zamieścił na stronie Belarusian News Photos zdjęcia zrzuconych z samolotu misiów. Anton Surjapin twierdzi, że otrzymał zdjęcia z anonimowego źródła oraz że był pierwszą z wielu osób, które umieściły na stronie zdjęcia misiów z Iwjańca.
Siergiej Basharimau zajmuje się wynajmem mieszkań w Mińsku. Został aresztowany w związku z podejrzeniami pomocy Szwedom w nielegalnym przekroczeniu granicy. Wynajął mieszkanie dwóm osobom, które pomagały szwedzkim lotnikom. Przybyły do Mińska na krótko przed opisanym przelotem po czym natychmiast wyjechały. W dniu 16 lipca Siergiej Basharimau prawdopodobnie usłyszał zarzuty z art. 371 pkt. 3 kodeksu karnego. Podobnie jak Anton Surjapin, on również może trafić do więzienia nawet na siedem lat. Pilot Tomas Mazetti w wywiadzie dla serwisu internetowego Karty 97 z 18 lipca podważył oba oskarżenia, podkreślając, że ani on, ani jego współpracownicy nie mieli żadnych kontaktów z Antonem Surjapinem, a z Siergiejem Basharimau widzieli się przelotnie wyłącznie przy odbiorze kluczy do wynajętego mieszkania.
Prosimy o pilne pisanie apeli w języku Białoruskim, Rosyjskim lub własnym:
– Wzywających władze do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Antona Surjapina i Siergieja Basharimau;
– Wzywających władze do zagwarantowania prawa do wolności wypowiedzi, zgodnie z zapisami międzynarodowego prawa praw człowieka, w tym Artykułu 19 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych.
Przykładowy apel zamieszczamy na końcu tekstu.
Apele należy wysyłać do 6 września na adres:
Prezydent Aleksander Łukaszenka
Administracja Prezydenta Republiki Białorusi
ul.Karola Marksa, 38
220016 Mińsk, Białoruś
Fax: +375 17 226 06 10/ +375 17 222 38 72
Email: [email protected] grzecznościowy: Szanowny Panie Prezydencie/ Dear President Lukashenka
Prokurator Generalny Aleksander Koniuk
Ul. Internatsionalnaya 22
220050 Mińsk, Białoruś
Fax: +375 17 226 42 52 (trzeba poprosić o faks)
Email: [email protected] grzecznościowy: Szanowny Panie Prokuratorze/ Dear General Prosecutor
Z kopią do:
Ambasador Republiki Białorusi w Polsce,
Wiktar Gajsionak
Ambasada Republiki Białorusi
Ul. Wiertnicza 58, 02-952 Warszawa
Fax: 22 742 0980
Email: [email protected]Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Ambasadorze
Informacje dodatkowe
4 lipca szwedzka agencja reklamowa dokonała wyczynu mającego zwrócić uwagę na przypadki łamania wolności słowa na Białorusi. W opublikowanym przez agencję Studio Total następnego dnia nagraniu wideo możemy obejrzeć dwie osoby w maskach zwierzątek, z których jedna wyrzuca z samolotu pluszowe misie. Białoruskie Ministerstwo Obrony natychmiast zaprzeczyło doniesieniom o naruszeniu przestrzeni powietrznej, twierdząc że opublikowane nagranie jest w oczywisty sposób sfabrykowane. Milicja w Iwjańcu zebrała misie, jednak świadkowie w rozmowie z Radiem Wolna Europa i niezależnymi mediami białoruskimi potwierdzili przelot samolotu oraz zrzut misiów.
Studio Total na pomysł kampanii wpadło zainspirowane akcją, która miała miejsce w lutym w Mińsku. Paweł Winogradow ustawił wtedy grupę pluszowych zwierzątek z transparentami domagającymi się wolności słowa oraz skarżącymi się na brutalność milicji. Został za to skazany na dziesięć dni aresztu. Tomas Mazetti, pilot samolotu, z koleżanką Hanną Frey, korzystali ze wsparcia dwóch osób, w tym współzałożyciela agencji Studio Total, Pera Cromwella, który przyjechał do Mińska organizować ewentualną pomoc na miejscu.
W związku z wydarzeniami 4 lipca władze białoruskie aresztowały szereg osób. Siergiej Basharimau, właściciel agencji wynajmu mieszkań w Mińsku, został zatrzymany pod zarzutem pomocy Szwedom w przekroczeniu granicy, ponieważ to on prawdopodobnie wynajął w Mińsku mieszkanie Perowi Cromwellowi i towarzyszącej mu osobie. Siergiej Basharimau pozostaje w areszcie. Na krótko zatrzymana została również szesnastolatka z Iwjańca, którą przesłuchano w sprawie fotografii opublikowanych przez Antona Surjapina.
UA: 222/12 Index: EUR 49/012/2012 Issue Date: 25 July 2012
Poniżej przykładowy list skierowany do władz Białorusi.
