Wszystkie ofiary pochodzą z osady Santa Elisa w regionie Chaco. Najmłodsza z ofiar, Susana Marecos, miała zaledwie 4 miesiące. Zmarła 28 stycznia, dzień po wypisaniu ze szpitala w Concepción. Półtoraroczny Rodrigo Lara Marecos zmarł 3 dni po wypisaniu ze szpitala. Dwoje innych dzieci zmarło w osadzie. 26-letnia Mónica Chavez Galarza zmarła 27 stycznia próbując dotrzeć do szpitala. Z 6 ofiar 5 miało podobne objawy: biegunkę, wymioty i bóle brzucha. Takie same objawy ma starszy mężczyzna z mieszkającego po sąsiedzku plemienia Yakye Axa. Dotąd nie otrzymał pomocy lekarskiej, choć szpital w Concepción twierdzi, że pomoc jest w drodze.
Plemiona Sawhoyamaxa i Yakye Axa utraciły swoje ziemie na rzecz prywatnych właścicieli i od lat dziewięćdziesiątych mieszkają w ciężkich warunkach przy drodze z Pozo Colorado do Concepción. Z pomocą pozarządowej organizacji Tierraviva domagały się zwrotu swoich ziem przed Międzyamerykańskim Trybunałem Praw Człowieka. Trybunał uznał ich roszczenia i nakazał rządowi paragwajskiemu zwrócić im ziemię w ciągu 3 lat. Okres ten upłynął dla Yakye Axa w lipcu 2008 r., a dla Sawhoyamaxa upłynie 19 maja. Dopóki ziemia nie zostanie zwrócona, zgodnie z orzeczeniem Trybunału rząd miał dostarczać plemionom żywność, czystą wodę do picia i opiekę medyczną.
Rzeczywistość jest jednak inna. Od listopada żadne z plemion nie otrzymało dostaw żywności i wody. Na miejscu dostępna jest jedynie woda zanieczyszczona. Aby zdobyć żywność członkowie plemienia muszą polować.
Opieka medyczna też budzi zastrzeżenia. Pracownicy służby zdrowia (niekoniecznie lekarze) odwiedzają plemiona raz w miesiącu, ale pomoc, jakiej udzielają, ma głównie charakter paliatywny (przynoszenie ulgi bez leczenia przyczyn choroby). Z myślą o nagłych przypadkach plemiona wyposażono w komunikację radiową, często jednak nikt nie odpowiada na wezwanie albo za przyjazd karetki żąda się opłaty, rzekomo na pokrycie kosztów paliwa. Choć zgodnie z orzeczeniem Trybunału członkowie plemion powinni otrzymywać darmowe leki, często dostają jedynie recepty do wykupienia we własnym zakresie.
Po zgonach władze informowały organizację Tierraviva, że zaczną dostarczać plemionom wodę pitną. Tak się jednak nie stało. Agenda odpowiedzialna za dostawy tłumaczy się nie otrzymaniem odpowiednich środków z ministerstwa finansów.
TŁO SPRAWY
Od wydania przez Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka orzeczeń w sprawach Yakye Axa i Sawhoyamaxa (odpowiednio w 2005 i 2006 r.) zmarło już 21 osób (8 w Yakye Axa i 13 w Sawhoyamaxa). W lutym 2008 r. Trybunał stwierdził, że zgony te należy przypisać nie wywiązywaniu się rządu paragwajskiego z obowiązków nałożonych przez orzeczenia.
Paragwajski prezydent i ministrowie mają podpisać dekret o powołaniu międzyresortowej komisji, która zajmie się realizacją orzeczeń Trybunału i będzie nadzorować dostawy wody i żywności oraz zapewnianie opieki medycznej.
ZALECANE DZIAŁANIA
Prosimy o wysyłanie apeli według załączonych wzorców, przygotowanych przez Zespół ds. Dzieci (tłum. z hiszp. Paulina Stosik), lub napisanych własnymi słowami (po hiszpańsku lub w swoim języku ojczystym). W tym drugim przypadku apel powinien zawierać:
– wyrażenie zaniepokojenia ostatnimi zgonami w plemieniu Sawhoyamaxa, w tym śmiercią czworga dzieci, której prawdopodobnie można było zapobiec;
– wyrażenie zaniepokojenia nie zapewnianiem przez władze odpowiedniej opieki medycznej, żywności i czystej wody plemionom Sawhoyamaxa i Yakye Axa;
– wezwanie do natychmiastowego wznowienia dostaw;
– sugestię, że opieka medyczna powinna polegać także na zapobieganiu, plemiona powinny dysponować skuteczną formą komunikacji ze szpitalem, a plemiona powinien odwiedzać lekarz;
– wezwanie do niezwłocznej pełnej realizacji orzeczeń Trybunału, w tym do zwrotu plemionom ich ziem.
ADRESACI APELI
Dyrektor Szpitala w Concepción
Dr. José Modesto Araújo, Director, I Región Sanitaria
Dr. Royg Bernal esq. Prof. Guillermo Cabral, Concepción, Departamento Concepción, Paraguay
Faks: + 595 3312 42314 (prosimy próbować kilka razy)
Nagłówek: Szanowny Panie Doktorze / Estimado Doctor
Prokurator Generalny (koordynator przyszłej Międzyresortowej Komisji)
José Enrique García Ávalos, Procurador General de la Republica del Paraguay
Procuraduría General de la Republica, José Berges 1007 c/Perú, Asunción, Paraguay
Faksy: + 595 21 414 5025 lub 5075
Nagłówek: Szanowny Panie Prokuratorze Generalny / Estimado Se-or Procurador General
KOPIE DO
Organizacja Tierraviva
Tierra Viva a los Pueblos Indígenas del Chaco
Dirección Manuel Domínguez Nş 1073 e/ EEUU y Brasil – Asunción, Paraguay
Casilla Postal 2594
Faksy: + 595 21 202 039 / + 595 21 209 092 / + 595 982 344 034
Apele należy wysyłać najpóźniej do 30 marca.
Pilna Akcja Nr 40/09
AI Index: AMR 45/006/2009
Tłumaczenie: Marcin Natorski
