Protesty rozpoczęły się 27 maja w popularnym Gezi Park, w dzielnicy Taksim, w samym centrum Stambułu. Kilkuset demonstrantów zajęło park w proteście przeciw jego planowanej likwidacji i budowie centrum handlowego. We wczesnych godzinach porannych 29 maja policja rozpoczęła próbę rozpędzenia demonstrantów przez brutalny atak z użyciem gazu łzawiącego. Nocą, w czwartek 30 maja do protestu dołączyło około 3000 nowych demonstrantów.
Następnego dnia rano zostali usunięci przez Policję, z użyciem armatek wodnych i gazu łzawiącego. Podczas ataku rannych zostało kilkudziesięciu demonstrantów.
W piątek 31 maja protesty rozszerzyły się na cały kraj. W niedzielę 2 czerwca odbyło się już kilkaset demonstracji w 67 prowincjach. Według informacji Tureckiego Towarzystwa Medycznego w samym Stambule rannych zostało około 1500 osób; kolejnych 400 w stolicy Turcji, Ankarze, oraz 420 w Izmirze, na zachodzie kraju. Tureckie Towarzystwo Medyczne informuje, że większość obrażeń wśród demonstrantów spowodowanych było użyciem armatek wodnych i gazów łzawiących. Amnesty International potępia masowe użycie gazu łzawiącego i armatek wodnych przeciwko pokojowym demonstracjom. Liczne nagrania wideo dokumentują policjantów celowo wystrzeliwujących pojemniki z gazem łzawiącym wprost w demonstrantów. W wyniku działania masowo wykorzystywanego gazu łzawiącego ucierpieli również liczni mieszkańcy nie biorący udziału w protestach. Gazu użyto w gęsto zabudowanym terenie, w tym również na stacji metra Taksim, oraz prawdopodobnie wewnątrz budynków, w których schronili się demonstranci .
Władze tureckie informują o zatrzymaniu około 1000 osób. Dziesiątki amatorskich nagrań wideo z przebiegu manifestacji ukazuje policjantów, którzy kopią i biją pałkami demonstrantów, w tym również osoby bezwładne i oszołomione działaniem gazu łzawiącego.
Prosimy o pilne wysyłanie apeli w języku tureckim lub własnym wzywające władze do:
- natychmiastowego ograniczenia siły stosowanej przeciw pokojowym demonstracjom;
- ochrony prawa do wolności zgromadzeń i wolności słowa;
- przeprowadzenia niezwłocznego, niezależnego i bezstronnego dochodzenia w sprawie nadmiernego użycia siły oraz do postawienia przed sądem funkcjonariuszy odpowiedzialnych za łamanie praw demonstrantów oraz osób postronnych.
APELE PROSIMY WYSYŁAĆ NA ADRES:
Premier
Recep Tayyip Erdogan,
Office of the Prime Minister,
Başbakanlik,
06573 Ankara, Turcja
Fax: +90 (312) 422 1899
Email: [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Premierze
Minister Spraw Wewnętrznych
Muammer Güler
Içişleri Bakanligi
Bakanliklar
Ankara, Turcja
Fax: +90 312 418 1795Z
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Ministrze
Z kopią do:
Przewodniczący Parlamentarnej Komisji Praw Człowieka
Ayhan Sefer Üstün
TBMM Insan Haklari Inceleme Komisyonu
Bakanliklar, 06543 Ankara, Turcja
Fax: +90 312 420 53 94
Email: [email protected] Ambasada Republiki Turcji
Ambasador Yusuf Ziya Özcan
ul. Malczewskiego 32, 02-622 Warszawa
tel.: 22 646 43 21-22
fax: 22 646 37 57
e-mail: [email protected]
INFORMACJE DODATKOWE
Zgodnie z międzynarodowymi standardami praw człowieka decyzja o każdorazowym rozproszeniu demonstracji podejmowana jest po wyczerpaniu innych środków oraz w myśl zasady konieczności i proporcjonalności. Standardy międzynarodowe wyrażone w Rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ Podstawowe zasady użycia siły oraz broni palnej przez funkcjonariuszy porządku prawnego (Patrz: http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/UseOfForceAndFirearms.aspx) wymagają, aby podczas rozpraszania zgromadzeń policja unikała użycia siły, a jeśli będzie ono konieczne, ograniczyła je do niezbędnego minimum.
Artykuł 21 Międzynarodowego Paktu Praw Politycznych i Obywatelskich, którego Turcja jest stroną, gwarantuje prawo do wolności pokojowych zgromadzeń, stwierdzając że “nie mogą być nałożone żadne restrykcje ograniczające wykorzystanie tego prawa, za wyjątkiem ograniczeń nałożonych zgodnie z prawem i koniecznych w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa narodowego, bezpieczeństwa publicznego, porządku publicznego, ochrony zdrowia lub moralności lub też ochrony praw i wolności innych osób.”
UA: 144/13 Index: EUR 44/014/2013 Issue Date: 3 June 2013