W maju 2010, Aleksiej Sokołow, przywódca rosyjskiej organizacji broniącej praw człowieka, został skazany na karę pięciu lat więzienia za kradzież i włamanie. Następnie wyrok został skrócony do 3 lat w wyniku apelacji. Według raportów, sposób przeprowadzenia procesu Sokołowa kilkakrotnie naruszył zasady sprawiedliwego postępowania karnego. Prawnicy działacza planują składanie dalszych apelacji.
Prawnicy Sokołowa twierdzą także, że miał on odbyć wyrok w Krasnojarsku, oddalonym o ponad 2 tysiące kilometrów od Jekaterynburga, w którym zamieszkiwał działacz i gdzie przetrzymywany był do 25 sierpnia. 26 sierpnia Sokołowa przeniesiono do izby zatrzymań FGU IZ-54/1 w Nowosybirsku, położonym między Jekaterynburgiem i Krasnojarskiem. Miejscowe źródła poinformowały Amnesty, iż wkrótce po przybyciu do Nowosybirska, Sokołow został pobity przez strażników więziennych i zamknięty na kilka godzin w izolatce.
Amnesty International obawia się, że że Sokołow może zostać poddany podobnemu traktowaniu w Krasnojarsku. Jego zatrzymanie może mieć także charakter ‘więźnia sumienia’.
Amnesty International żywi obawy, iż decyzja o ekspediowaniu Aleksieja Sokolova daleko od miejsca zamieszkania w celu odbycia kary stoi w konflikcie z międzynarodowymi prawami człowieka. Prawa te stanowią, aby więźniowie w miarę możliwości odbywali wyroki blisko miejsca zamieszkania w celu ułatwienia rodzinom kontaktu z odbywającymi . Przeniesienie Aleksieja Sokołowa do tak odległego więzienia utrudni mu również kontakt z prawnikami, co może naruszyć prawo skazanego do sprawiedliwego i bezstronnego przesłuchania przed wniesieniem drugiej apelacji.
Decyzja o wysłaniu Sokołowa do Krasnojarska miała zostać zawarta w specjalnych wytycznych otrzymanych przez władze więzienia w Jekaterynburgu od Rosyjskiej Służby Więziennej. Wytyczne otrzymano wkrótce po zredukowaniu wyroku Sokołowa w wyniku apelacji.
Prosimy o natychmiastowe wysyłanie apeli po rosyjsku, angielsku lub po polsku. Prosimy o wzywanie w nich do:
- zagwarantowania, że Aleksiej Sokołow nie będzie poddawany torturom lub znęcaniu;
- przeprowadzenia natychmiastowego, dogłębnego i bezstronnego śledztwa sprawie domniemanego pobicia Aleksieja Sokołowa przez funkcjonariuszy więzienia oraz aby zaprowadzenia winnych przed oblicze sprawiedliwości;
- przeniesienia Aleksieja Sokołowa do więzienia położonego blisko jego miejsca zamieszkania – Jekaterynburga .
- a także wyrażenia zaniepokojenie faktem, iż Aleksiej Sokołow może być przetrzymywany jako więzień sumienia.
PROSIMY O WYSYŁANIE LISTÓW DO 14 PAŹDZIERNIKA.
Dyrektora Departamentu Wykonywania Wyroków i Probacji
Director of the Department of Execution of Punishments
Aleksandr A. Reimer
ul. Zhitnaya 14, GSP-1
119991 Moskwa
Federacja Rosyjska
Fax: +7 495 982 19 50
Nagłówek: Szanowny Panie Dyrektorze\Dear Director
Prokurator Obwodu Nowosybirska
V.P.Ponomarev
Biuro Prokuratora Obwodu Nowosybirska
pr.Dezerzhinskogo,5
630015 Nowosybirsk
Federacja Rosyjska
Fax: +7 383 279 11 14
Nagłówek: Szanowny Panie Prokuratorze\ Dear Prosecutor
oraz kopie na adres:
Rzecznik Praw Obywatelskich Federacji Rosyjskiej
Vladimir P. Lukin
ul. Miasnitskaia, 47
Moskwa
107048 Federacja Rosyjska
Fax: +7 495 607 74 70
Prosimy również o wysyłanie kopii do ambasady rosyjskiej w Warszawie:
Ambasada Federacji Rosyjskiej
ul. Belwederska 49, 00-761 Warszawa
tel. (22) 621 34 53, 621 55 75, 621 59 54
fax (22) 625 30 16
e-mail: [email protected]
W razie wysyłania apeli po upływie 14 października prosimy o uprzednie skontaktowanie się z biurem Amnesty International.
Niniejszy tekst jest szóstym uzupełnieniem Pilnej Akcji 128/09 (EUR 46/011/2009). Sprawą Sokołowa zajmowaliśmy się również na Maratonie Pisania Listów 2009. Więcej informacji na stronie: www.amnesty.org/en/library/info/EUR46/011/2009/en
Tło sprawy
Aleksiej Sokołow jest prezesem pozarządowej organizacji Podstawy prawne (Pravovaia Osnova – Legal Basis), która działa na rzecz zaprzestania tortur i złego traktowania osób przetrzymywanych w rosyjskich więzieniach i aresztach. W roku 2006 Aleksiej Sokołow rozpowszechnił film o torturach i innych przypadkach złego traktowania w więzieniu IK-2 w Jekaterynburgu. Część tego więzienia wykorzystywana była jako tymczasowy ośrodek przetrzymywania aresztowanych, i według filmu to właśnie tu ludzie byli torturowani. Film był szeroko komentowany, zarówno w Rosji, jak i na arenie międzynarodowej, i doprowadził do zamknięcia ośrodka zatrzymań. Praca organizacji Postawy prawne spowodowała też kilka dochodzeń przeciwko policji i pracownikom więzienia, oskarżonych o stosowanie tortur w celu uzyskania odpowiednich zeznań.
13 maja 2009 Aleksiej Sokołow został zatrzymany jako podejrzany o udział w rabunku w roku 2004. Dochodzenie w sprawie tej kradzieży było kilkakrotnie zamykane z braku podejrzanych. 23 kwietnia 2009 sprawa została ponownie otwarta: według policji, jeden podejrzany, przebywający już w więzieniu w związku z innym przestępstwem, zeznał, że dopuścił się rabunku wspólnie z Aleksiejem Sokołowem.
13 maja 2010, sąd grodzki w Bogdanowiczu skazał Aleksieja Sokołowa na karę pięciu lat pozbawienia wolności w więzieniu o zaostrzonym rygorze za kradzież popełnioną rzekomo w 2001 i za rabunek dokonany jakoby w roku 2004. Sąd oczyścił Sokołowa z trzeciego zarzutu o rzekome popełnienie kradzieży w 2004.
Prawnicy Sokołowa oświadczyli, że sąd wydał wyrok wyłącznie na podstawie zeznań współoskarżonych w procesie. Współoskarżeni odbywali w tym czasie kary za to samo przestępstwo, jak również za inne. Prawnicy donieśli także o licznych naruszeniach zasad postępowania karnego zarówno w fazie przedprocesowej jak i w samym toku postępowania.
tłum. Agnieszka Kwiecień Fot. (c) A.Sokołow