Co robimy nagłówek

Plan globalnego podziału odpowiedzialności za uchodźców

Bogatym krajom oraz całej społeczności międzynarodowej nie udało się sprawiedliwie podzielić odpowiedzialności za zarządzanie trwającym globalnym kryzysem uchodźczym. Obecnie odpowiedzialność ta spoczywa głównie na uboższych państwach: 86% światowej liczby spośród 20 milionów uchodźców przebywa w krajach rozwijających się. Ponad milion uchodźców pilnie czeka na przesiedlenie, jednak światowe zobowiązania związane z przesiedleniami obejmują jedynie nieco ponad 100 000 osób rocznie. Tylko około 30 krajów zaoferowało możliwość przesiedlenia. Ponadto bogatsze kraje nie podejmują wystarczających działań w kierunku wspólnego ponoszenia obciążeń finansowych związanych z globalnym kryzysem uchodźczym, a prośby o pomoc humanitarną są konsekwentnie i często poważnie niedofinansowane. Pilnie potrzebne jest nowe, globalne podejście: oparte na trwałej i zaangażowanej współpracy międzynarodowej oraz sprawiedliwym podziale odpowiedzialności.
W 2016 roku zaplanowanych jest kilka międzynarodowych spotkań, w trakcie których państwa mogłyby podjąć zobowiązania w celu rozwiązania globalnego kryzysu uchodźczego oraz zapewnienia pomocy dla krajów przyjmujących uchodźców: Światowy Szczyt Humanitarny, Doroczne trójstronne konsultacje w sprawie przesiedleń, Sesja plenarna wysokiego szczebla Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie odpowiedzi na znaczny napływ uchodźców i migrantów oraz Szczyt pod kierownictwem Stanów Zjednoczonych na temat globalnego kryzysu uchodźczego.
Amnesty International wzywa wszystkie kraje do skorzystania z tych okazji, aby przejść od krótkoterminowych, tymczasowych środków do rozwiązań długoterminowych, proaktywnych i skoordynowanych w skali globalnej. Aby móc rozwiązać obecny kryzys uchodźczy i odpowiednio reagować na przyszłe kryzysy, potrzebny jest nowy paradygmat dzielenia się odpowiedzialnością.
Społeczność międzynarodowa musi współdzielić odpowiedzialność za przyjmowanie, ale także pomaganie uchodźcom. Na spotkaniach w 2016 roku państwa powinny podjąć niezbędne środki aby odpowiedzieć na obecny kryzys uchodźczy, poprzez zdefiniowanie i natychmiastowe wdrożenie zobowiązań do:

  • przesiedlenia wszystkich uchodźców, których UNHCR zdefiniowało jako potrzebujących przesiedlenia;
  • ustanowienia lub usprawnienia bezpiecznych i legalnych dróg („alternatywne ścieżki”)pozwalających na przyjmowanie uchodźców;
  • znaczącego zwiększenia wkładu w finansowanie pomocy humanitarnej, w tym do pełnego finansowania apeli humanitarnych ONZ.

Nowy program Global Compact w obszarze podziału odpowiedzialności za uchodźców powinien zawierać następujące elementy:

  1. Stały system podziału miejsc przesiedleń oparty na obiektywnych kryteriach.
  1. W przypadku dużego napływu uchodźców, dodatkowy, oparty na obiektywnych kryteriach system podziału, który pozwoliłby zapewnić uchodźcom przyspieszone bezpieczne, legalne drogi migracji („legalne ścieżki” przyjmowania).
  1. Gwarantowane, pełne, elastyczne i przewidywalne finansowanie ochrony uchodźców oraz znaczne wsparcie finansowe dla krajów przyjmujących dużą liczbę uchodźców, poza istniejącymiprogramamipomocy rozwojowej.
  1. Wzmocnienie systemów określania statusu uchodźcy oraz zwiększenie wykorzystania przyznawania statusu uchodźcy na zasadzie prima facie (domniemania).
  1. Respektowanie, ochrona i realizacja praw uchodźców w kraju azylu, w tym do odpowiedniego standardu życia, dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej i innych usług oraz samodzielności ekonomicznej.

Tłumaczył: Tomasz Rozwałka