W odniesieniu do decyzji Trybunału, Covadonga de la Campa, dyrektorka Biura Instytucji Europejskich Amnesty International powiedziała:
„Dzisiejsza decyzja Trybunału Sprawiedliwości UE nie pozostawia wątpliwości, że Polska nie może ignorować fundamentalnych zasad UE i nie respektować toczącego się postępowania przed najwyższym sądem europejskim.
Brak natychmiastowego i pełnego podporządkowania się tej wiążącej decyzji Trybunału będzie oznaczać, że polskie władze nie respektują zasad praworządności.”
“Polskie władze pospiesznie powołują nowych sędziów, pomimo toczących się postępowań w sprawie naruszenia przez Polskę prawa UE i zastosowania wobec niej Artykułu 7.
Pozbycie się 1/3 sędziów Sądu Najwyższego jest niczym innym jak czystką i próbą ustanowienia politycznej kontroli nad sądownictwem. Ruch Komisji Europejskiej mający na celu powstrzymanie działań polskiego rządu ma ogromne znaczenie nie tylko dla Polski, ale też dla Unii Europejskiej jako całości.”
Tło
Ustawa o Sądzie Najwyższym, która weszła w życie 3 kwietnia 2018 roku, obniżyła wiek emerytalny sędziów Sądu Najwyższego z 70 do 65 lat. Spowodowało to przeniesienie w stan spoczynku blisko 1/3 sędziów, w tym Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego, której kadencja – zgodnie z Konstytucją RP – upływa w roku 2020.
24 września Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości UE wniosek o uznanie nowych przepisów za niezgodne z prawem unijnym, ponieważ naruszają one zasadą niezawisłości sądownictwa, w tym zasadę nieusuwalności sędziów. Komisja Europejska złożyła również wniosek o zastosowanie środków tymczasowych, obejmujących przywrócenie stanu sprzed wejścia ustawy w życie.
W grudniu 2017 roku Komisja Europejska zainicjowała działania w wynikające z Artykuł 7 Traktatu o Unii Europejskiej. Może to doprowadzić do zastosowania wobec Polski sankcji obejmujących utratę prawa głosu w UE. Do tej pory władze Polski nie okazały woli wycofania się z kontrowersyjnych reform sądownictwa, pomimo wezwań Komisji Europejskiej, liderów UE, Komisji Weneckiej a także licznych organizacji krajowych oraz międzynarodowych.