“Pobicie Albino Libanio wydaje się być działaniem z premedytacją. Obawiamy się, iż wskutek powstałych tam układów, znęcanie się strażników nad więźniami w Lizbońskim Zakładzie Karnym może odbywać się w atmosferze współdziałania i bezkarności”, powiedziała Amnesty International.
“Niewykluczone, że w Lizbońskim Zakładzie Karnym oraz w innych więzieniach miały miejsce inne tego rodzaju incydenty, o których nie zostały poinformowane organa śledcze i prokuratorskie. Amnesty International wyraża swoje zaniepokojenie niewydolnością systemu gwarantującego ochronę praw osób pozbawionych wolności w Portugalii”, powiedziała organizacja.
Albino Libanio był przetrzymywany w odosobnieniu od pozostałych więźniów, tak więc mógł być bity przez strażników więziennych bez zwracania niepożądanej uwagi. Strażnicy więzienni, którzy nie brali udziału w pobiciu, lecz wiedzieli o nim, uchybili obowiązkowi poinformowania o wydarzeniu swych przełożonych. Po pobiciu, więźniowi nie została udzielona pomoc medyczna. Praktycznie rzecz biorąc, wszystkim strażnikom więziennym w Lizbońskim Zakładzie Karnym można postawić zarzut odmowy udzielenia pomocy w wewnętrznym śledztwie w sprawie omawianego incydentu.
Amnesty International wyraża swe zaniepokojenie następującymi faktami:
Pobicie Albino Libanio może zakrawać na torturę;
Więźniowi Albino Libanio nie udzielono pomocy medycznej;
Władze więzienne nie były w stanie uchronić więźniów przed naruszeniem ich fizycznej i psychicznej integralności;
Strażnicy więzienni wykazali brak świadomości w zakresie swych podstawowych zobowiązań w stosunku do penitencjariuszy;
Pogwałcone zostały przepisy i normy z zakresu międzynarodowych praw człowieka, przepisy krajowe, a także przepisy określające funkcjonowanie Służby Więziennej.
Rząd Portugalii musi postępować zgodnie ze swymi zobowiązaniami wynikającymi z międzynarodowych przepisów i norm dotyczących ochrony więźniów przed torturami i wszelkiego rodzaju okrutnym, nieludzkim bądź poniżającym traktowaniem i karaniem. Musi on zagwarantować przeprowadzanie natychmiastowych, skrupulatnych i niezależnych dochodzeń w przypadku zaistnienia podejrzenia, iż takie działania miały miejsce oraz zapewnić pociągnięcie sprawców do odpowiedzialności sądowej. Ofiary muszą mieć możliwość uzyskania zadośćuczynienia i należytego odszkodowania.
Amnesty International wzywa rząd portugalski do jak najszybszej ratyfikacji i wprowadzenia w życie Protokołu Dodatkowego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego, lub poniżającego traktowania lub karania. Jako strona Protokołu, Portugalia będzie zobowiązana zezwolić na niezależną międzynarodową inspekcję wszystkich miejsc, w których przebywają osoby pozbawione wolności.
“Rząd portugalski musi wykorzenić zwyczaj nadużywania siły przez służby więzienne” – powiedziała Amnesty International
“Wszyscy strażnicy więzienni podejrzani o udział w pobiciu więźnia powinni zostać zawieszeni w czynnościach służbowych aż do zakończenia dochodzenia karnego. Wyniki dochodzeń dyscyplinarnego i karnego powinny zostać podane do wiadomości publicznej.”
-Albino Libanio ma prawo do sprawiedliwości – należy mu się należyte odszkodowanie, stosowne do wyników dochodzenia.-
Tło wydarzeń
Dnia 11 listopada 2003, Albino Libanio po raz drugi zapytał odbywającego szkolenie strażnika więziennego o paczkę z żywnością, na którą czekał. Zadając pytanie użył rzekomo „niewłaściwego języka”. Odbywający szkolenie strażnik uznał jego postawę za pozbawioną szacunku i poinformował o zajściu strażnika więziennego odpowiedzialnego za skrzydło więzienia, w którym przebywał Albino Libanio. Więzień został umieszczony w celi nazywanej „poczekalnią” bądź „celą 80”, służącej tymczasowemu przetrzymywaniu więźniów będących w trakcie przewozu, a także jako pojedyncza cela dla więźniów agresywnych oraz tych narażonych na złe traktowanie ze strony innych więźniów. Wieczorem odbywający szkolenie strażnik więzienny zaprowadził Albino Libanio w miejsce, gdzie w dwóch rzędach ustawiło się 10 do 15 strażników więziennych.
Więzień został zmuszony do przechodzenia pomiędzy dwoma rzędami strażników, którzy popychali go, kopali i bili pięściami. Zajściu położyła kres interwencja innego strażnika więziennego, który odprowadził więźnia do celi. Żaden ze strażników nie poinformował nikogo o incydencie. Wyszedł on na jaw przypadkiem – następnego dnia Albino Libanio opowiedział o pobiciu osobom, które przyszły do niego na widzenie. Osoby te poinformowały o zajściu adwokata więźnia, a ten z kolei doniósł o nim służbom więziennym oraz oskarżycielowi publicznemu.
5 lipca 2004 Amnesty International wystosowała pismo do Minister Sprawiedliwości, w który wyraża swe zaniepokojenie opisanym wyżej zdarzeniem. AI domaga się w nim również informacji na temat wszelkich dochodzeń karnych i dyscyplinarnych, które zostały podjęte w tej sprawie, jak również nalega, by Pani Minister podjęła działania zgodne z zaleceniami organizacji.
Pełen tekst raportu Amnesty International Portugal: Attack on a Prisoner in Lisbon prison (Indeks AI: EUR 38/001/2004) na stronie http://web.amnesty.org/library/index/engeur380012004
Patrz także Portugal before the Human Rights Committee:summary of Amnesty International’s concerns (Indeks AI: EUR 38/001/2003)
http://web.amnesty.org/library/index/engeur380012003