Raport Rady Europy: Kraje europejskie muszą zrobić więcej, aby zapobiec transportowi osób schwytanych podczas „wojny z terroryzmem”

Rządy Wielkiej Brytanii i Rumunii dawały wiarę zapewnieniom przedstawianym przez Sekretarz Stanu USA Condoleezzę Rice. Amnesty International uważa, że takie zapewnienia nie mogą być uważane z właściwą formę ochrony przed nadużyciami.

 

Amnesty International wzywa rząd Wielkiej Brytanii do natychmiastowego wszczęcia szczegółowego i niezależnego śledztwa w celu zbadania czy poprzez jej terytorium nie dochodziło do bezprawnego transportu więźniów do krajów, w których mogli być narażeni na tortury. Polskie władze powinny udostępnić Radzie Europy wyniki przeprowadzonego przez nie śledztwa dotyczącego przypuszczalnego istnienia tajnych więzień CIA. Rząd Bośni i Hercegowiny musi przedstawić więcej informacji na temat sposobu w jaki sześciu Bośniaków zostało uprowadzonych przez amerykańskich agentów i przewiezionych do Zatoki Guantanamo.

 

Raport poddaje również w wątpliwość wyjaśnienia rządu włoskiego dotyczące operacji w której przynajmniej 25 zagranicznych agentów uprowadziło obywatela Egiptu w samym centrum Mediolanu. Włoski rząd musi to wyjaśnić.

 

Dick Marty zwrócił uwagę w swoim raporcie: „fakt, że miejsca przetrzymywania oraz przesłuchań  znajdowały się w innych krajach, jest dowodem na to, że władze były w pełni świadome, że stosowane metody były sprzeczne z amerykańskim systemem prawnym”. Amnesty International mocno podkreśla swój apel, że Europa musi „jasno i jednoznacznie zadeklarować, że nie będzie popierać takich działań ani na własnym terytorium ani nigdzie indziej”.

 

Amnesty International uważa, że kraje europejskie muszą zrobić wszystko co w ich mocy, aby zapewnić, że w przyszłości żadne takie loty nie będą miały miejsca. Biorąc pod uwagę ciężar zarzutów podnoszonych w przeszłości zarówno przez AI i obecnie przez Dicka Marty’ego, rządy europejskie muszą uzyskiwać dokładniejsze informacje na temat celu tych lotów oraz na temat tożsamości osób znajdujących się na pokładach samolotów dokonujących takich lotów.  

 

AI przeanalizowała loty 17 samolotów, które wykorzystano przy konkretnych przypadkach transportowania osób schwytanych podczas „wojny z terroryzmem”  lub też były wykorzystywane przez firmy pomagające w prowadzeniu tego programu. Dick Marty zidentyfikował kolejne 14 samolotów przypuszczalnie należących do podmiotów mających bezpośrednie lub pośrednie związki z CIA. Uważa się, że były one wykorzystywane przez CIA do transportowania więźniów.

 

Co prawda większość tych lotów nie miało bezpośredniego związku z transportem więźniów, to jednak brak jest stosownych zabezpieczeń dzięki, którym państwa europejskie mogły by zagwarantować, że ani ich porty lotnicze ani przestrzeń powietrzna nie będą wykorzystywane do transportowania więźniów co pociąga za sobą liczne naruszenia praw człowieka takie jak uprowadzenia, samowolne pozbawianie wolności i bezprawne przekazywanie osób. Państwa mają absolutny zakaz przekazywania kogokolwiek do innego kraju jeśli istnieje podejrzenie, że dana osoba będzie narażona na tortury.

 

Dlatego AI zaleca, aby w trakcie trwania śledztwa Rady Europy, osoby obsługujące loty wszystkich 31 samolotów zidentyfikowanych przez Dicka Marty’ego zostały zmuszone do przekazywania dokładnych informacji o tym, kiedy będą one lądować na europejskich lotniskach lub też kiedy będą wkraczać w europejską strefę powietrzną. Informacje te powinny zawierać pełen opis lotu, wszystkie lądowania w Europie i pełen opis rejsu od momentu opuszczenia USA a także nazwiska i narodowość wszystkich osób znajdujących się na ich pokładzie oraz cel ich podróży. Jeśli któryś z pasażerów jest więźniem lub zatrzymanym na jego temat powinno być więcej informacji. Rządy państw europejskich powinny odmówić możliwości wlotu lub lądowania jeśli te warunki nie zostaną spełnione.

 

Tło wydarzeń

 

W ciągu czterech lat między wrześniem 2001 a wrześniem 2005 roku, AI zanalizowała loty 17 samolotów. Odnotowano 2,238 ruchów na 270 lotniskach w 62 krajach i terytoriach, włączając w to ponad 800 lotów do i z Europy oraz Wspólnoty Niepodległych Państw. Samoloty te lądowały w Azerbejdżanie, Belgii, Chorwacji, Cyprze, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Niemczech, Grecji, Węgrzech, Islandii, Irlandii, Włoszech, Macedonii, Malcie, Holandii, Norwegii, Polsce, Portugalii, Rumunii, Rosji, Hiszpanii, Szwajcarii, Turcji, Wielkiej Brytanii i Uzbekistanie.

Tematy