Obserwatorzy Amnesty International monitorowali przebieg zgromadzenia zgłoszonego na dzień 1 sierpnia 2018 r. zwanego przez organizatorów VII Marszem Powstania Warszawskiego.
Po rozwiązaniu zgromadzenia decyzją urzędników miasta, po około półgodzinnym postoju, uczestnicy kontynuowali marsz, powołując się na realizację przysługującej im wolności zgromadzeń. Amnesty International staje w obronie wolności zgromadzeń, wolności słowa i wyrażanych poglądów. Nie godzimy się jednak na używanie języka pełnego nienawiści w debacie publicznej i pozamerytoryczne argumenty, które obserwujemy w atakach na władze miasta, w tym w szczególności na dyrektor Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w związku z podjętą przez nią decyzją o rozwiązaniu zgromadzenia w dniu 1 sierpnia 2018 r.
Główne wnioski Amnesty International z obserwacji Marszu Powstania Warszawskiego
Na podstawie zaobserwowanych zdarzeń, w opinii Amnesty International zgromadzenie miało charakter pokojowy. Zgodnie z obowiązującymi standardami międzynarodowymi, należy wskazać, że zgromadzenie nie traci pokojowego charakteru w wyniku agresywnego zachowania kilku osób w nim uczestniczących. Rozwiązanie zgromadzenia wyłącznie na tej podstawie stanowiłoby zatem nieproporcjonalną ingerencję. Zgodnie ze standardami międzynarodowymi zgromadzenie można rozwiązywać jedynie w przypadku, gdy przemoc jest poważna i powszechna oraz stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa fizycznego lub mienia oraz gdy funkcjonariusze organów ścigania podjęli wszelkie inne możliwe i uzasadnione środki w celu ochrony przed zachowaniem osób agresywnych.
Zgodnie z informacją wskazaną przez przedstawicieli miasta, rozwiązanie zgromadzenia nastąpiło w związku z naruszeniem prawa przez jego uczestników. Amnesty International podkreśla w raporcie, iż zachowania uczestników zgromadzenia mogące wypełniać znamiona czynów zabronionych, takie jak odpalanie rac świetlno-dymnych oraz skandowane hasła, nie spotkały się z reakcją Policji bądź przewodniczącego lub straży marszu. Zgodnie z prawem krajowym tego rodzaju zdarzenia powinny spotkać się ze stosownymi poleceniami przewodniczącego zgromadzenia – osoby naruszające przepisy karne powinny zostać indywidualnie wykluczone przez przewodniczącego zgromadzenia z udziału w nim. Z kolei Policja powinna podjąć wobec nich stosowne czynności w związku z podejrzeniem popełnienia czynu zabronionego. Zgodnie z informacją wskazaną w uzasadnieniu decyzji o rozwiązaniu zgromadzenia, przedstawiciel miasta wzywał przewodniczącego zgromadzenia do zapewnienia przebiegu zgromadzenia zgodnie z prawem i uprzedzał o możliwości rozwiązania zgromadzenia.
Jednak decyzja o rozwiązaniu zgromadzenia powinna być każdorazowo oceniania pod kątem spełnienia warunków jego konieczności i proporcjonalności, jako stanowiąca środek ostateczny ingerencji w wolność zgromadzeń. Spełnienie tych warunków może ocenić niezależny sąd, do którego odwoła się organizator.
Tło:
Obserwacja prowadzona była w ramach projektu Obserwacji zgromadzeń publicznych, którego celem jest monitorowanie sposobu realizacji wolności zgromadzeń, w szczególności w kontekście zmian w ustawie Prawo o zgromadzeniach, jak również sposobu zabezpieczania zgromadzeń przez Policję.
Pełny raport do pobrania>>
