– Europejski Trybunał Praw Człowieka – mimo coraz większej liczby odraczanych spraw – pozostaje klejnotem w koronie systemu ochrony praw człowieka w Europie – powiedział Avner Gidron, Starszy Doradca ds. strategii Amnesty International.
– Państwa członkowskie nie mogą pozwolić na to, by trwający proces reformowania Trybunału został wykorzystany do wyrażania sprzeciwu wobec konkretnych aspektów orzeczeń Trybunału.
Przedstawiciele rządów 47 państw członkowskich Rady Europy spotkali się w tym tygodniu w Izmirze w Turcji, aby omówić przyszłość Trybunału, w tym potencjalnie szkodliwe zmiany, takie jak nałożenie opłat na wnioskodawców oraz dodatkowe kryteria dopuszczalności skargi.
– Należy zachować możliwość składania indywidualnych wniosków do Trybunału. Nie powinna być ona ograniczana poprzez nakładanie dodatkowych opłat lub nowych kryteriów dopuszczalności skarg – powiedział Avner Gidron.
– Ograniczenie dostępu indywidualnych wnioskodawców do Trybunału byłoby bezprecedensowe, nierozważne i stwarzałoby ryzyko naruszenia systemu ochrony praw człowieka w Europie. Narzucenie opłat stanowiłoby dodatkową barierę, która dla niektórych byłaby nie do pokonania, pozostawiając ich bez ważnego narzędzia ochrony przed poważnymi nadużyciami.
Amnesty International jest jedną z około 270 organizacji pozarządowych w całej Europy, które podpisały petycję, sprzeciwiającą się wprowadzeniu opłat.
– Niezbędne jest znalezienie rozwiązań, które zapewniłyby długofalową skuteczność Trybunału. Jednak błędem byłoby traktowanie prawa jednostki do wnoszenia skarg bezpośrednio do Trybunału jako przyczyny obecnych problemów, podczas gdy tak naprawdę jest to powód jego istnienia – powiedział Avner Gidron.
Trybunał został powołany w 1959 roku, aby egzekwować – w drodze wiążących orzeczeń – postanowienia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, którą wszystkie 47 państw członkowskich Rady Europy jest zobowiązanych przestrzegać.
Od momentu powstania Trybunał wydał ponad 11 000 wyroków orzekających
o nieprzestrzeganiu przez państwo zobowiązań wynikających z Konwencji.
Tło wydarzeń
Ok. 800 mln ludzi ma prawo zwrócić się do Trybunału, po wyczerpaniu dostępnych środków na poziomie krajowym, gdy uważają, że ich prawa wynikające z Europejskiej Konwencji zostały naruszone. Ta możliwość jest fundamentem systemu ochrony praw człowieka w Europie.
Podkreślając znaczenie skarg indywidualnych jako podstawy Konwencji, Deklaracja Izmirska
i Plan Dalszych Działań (Izmir Declaration and Follow-up Plan) z niepokojem zwraca się do Komitetu Ministrów, jako najwyższego organu decyzyjnego Rady Europy, z wnioskiem o szczegółowe rozpatrzenie proponowanego wprowadzenia opłat dla osób składających skargi do Trybunału, jak również innych zasad proceduralnych i kryteriów dopuszczalności.
Amnesty International wzywa państwa do przeglądu i poprawy realizacji postanowień Konwencji, pełnego i terminowego wykonywania wyroków Trybunału i wprowadzenia skutecznych środków zaradczych na poziomie krajowym. Takie działania zapewniałyby poszanowanie praw człowieka i tym samym oznaczałyby mniej skarg do Trybunału.
Jeszcze przed konferencją w Izmirze Amnesty International wraz z partnerskimi organizacjami pozarządowymi wezwała państwa członkowskie do poszanowania integralności i kompetencji Trybunału, ochrony prawa do indywidualnych skarg, poprawy realizacji postanowień Konwencji na poziomie krajowym oraz zapewnienia odpowiednich środków finansowych dla Trybunału.
Więcej informacji:
– Joint statement for the High Level Conference on the future of the European Court of Human Rights, Izmir, Turkey (26-27 April 2011), 19 kwietnia 2011
– European Court of Human Rights: Civil society petition Fees: a barrier to justice (z listą sygnatariuszy z dnia 19 kwietnia 2011)
