EUR 46/033/2007
Ponad rok temu w Federacji Rosyjskiej uchwalono przepisy dotyczące organizacji pozarządowych. Ich wdrażanie pokazuje, że zmiany w tym prawie są pilnie potrzebne. Amnesty International już wiele razy wzywała władze rosyjskie do wprowadzenia zmian do prawa, bo wprowadza ono ograniczenia wolności słowa i wolności zgromadzeń. W lipcu 2006 doszło do spotkania prezydenta Rosji z przewodniczącymi czołowych międzynarodowych organizacji pozarządowych, w tym z Sekretarz Generalną AI Irene Khan. Władymir Putin obiecał wtedy przyjrzeć się wprowadzaniu w życie tych przepisów.
Doskonały przykład wad we wprowadzaniu w życie tych przepisów stanowi ostatnia groźba zamknięcia organizacji pozarządowej Youth Human Rights Movement (YHRM – Młodzieżowy Ruch Praw Człowieka). Członkowie tej organizacji dowiedzieli się dopiero w sierpniu 2007, że dwa miesiące wcześniej sąd okręgowy w Niżnym Nowogrodzie zarządził, że YHRM powinien zostać skreślony z listy autoryzowanych organizacji pozarządowych Federalnej Służby Rejestracyjnej (FRS), jako że jej przedstawiciele podobno nie przedstawili raportów dotyczących jej działalności w regionalnym oddziale FRS.
Regionalny oddział FRS twierdził zatem, że YHRM była organizacją nieaktywną i należy ją skreślić z rejestru. Informacje o postępowaniu prawnym przeciwko tej organizacji zostały podobno wysłane na adres, pod którym organizacja ta nie była zarejestrowana już od trzech lat i dlatego też jej przedstawiciele nie wiedzieli o próbach skreślenia jej z rejestru aż do ostatniego tygodnia. Jako że nakaz jej skreślenia został wydany in absentia, przedstawiciele organizacji poprosili sąd o przedłużenie okresu, w którym mogliby odwołać się od tej decyzji. Dmitrii Makarov, koordynator prawny Ruchu, wierzy, że to przesunięcie terminu uda się uzyskać. YHRM być może będzie musiała udowodnić, że jest organizacją aktywną, po to aby odeprzeć oskarżenia ze strony FRS. Dmitrii Makarov powiedział AI, że organizacja ta, zgodnie z przepisami prawnymi, dostarczyła wszelkie niezbędne dokumenty na temat wszystkich swoich działań do głównego biura centralnego FRS w Moskwie, a nie do oddziału regionalnego. Ma on również nadzieję, że przypadek Ruchu pomoże uwrażliwić ludzi na temat sytuacji wielu innych organizacji pozarządowych, które cierpią z powodu restrykcyjnych i niedorzecznych wymogów prawnych.
Kontekst
Amnesty International otrzymała oficjalne informacje, że zmiany w przepisach być może zostaną przedyskutowane podczas najbliższego posiedzenia rosyjskiego parlamentu jeszcze w tym roku. Jednak AI obawia się, że w międzyczasie rosyjskie i międzynarodowe organizacje pozarządowe nadal będą cierpiały z powodu konsekwencji wprowadzenia w życie prawa, które były nieudane i szkodliwe od samego początku.
Amnesty International nadal będzie monitorować rozwój wydarzeń wokół tej i innych organizacji pozarządowych i będzie wzywała do wprowadzenia zmian w przepisach, które ich dotyczą.
Zgodnie z przepisami dotyczącymi organizacji pozarządowych, które zostały podpisane przez prezydenta Rosji w styczniu 2006, organizacja zarejestrowana jako międzynarodowa organizacja pozarządowa musi dostarczać szczegółów na temat swoich działań i finansowania do centralnego biura FRS w Moskwie. Młodzieżowy Ruch Praw Człowieka, założony w 1998 roku i zarejestrowany w 2004 jako organizacja międzynarodowa, poinformowała w tamtym okresie władze o swoim nowym adresie. YHRM jest organizacją pozarządową, akredytowaną m.in. przez Radę Europy i Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Bierze udział m.in. w ogólnoświatowych kampaniach przeciwko karze śmierci i wraz z innymi organizacjami pozarządowymi w Federacji Rosyjskiej aktywnie broni prawa do wolności zgromadzeń i stowarzyszania się. W ciągu ostatnich lat Amnesty International już wiele razy współpracowała z Ruchem.
Tłum. Bartosz Kumanek