Stowarzyszenie Memoriał zakwestionowało ostrzeżenie ze strony prokuratury, dotyczące niezarejestrowania się jako “zagraniczny agent” zgodnie z prawem, które uznaje aktywność na rzecz praw człowieka jako działalność “polityczną”.
– Porażka Memoriału w sądzie to kolejny znak ostrzegawczy dla rosyjskich organizacji pozarządowych. Pokazuje ona również, jakie skutki będzie miała ustawa o zagranicznych agentach dla obrońców praw człowieka w kraju – powiedział Siergiej Nikitin, Dyrektor moskiewskiego biura Amnesty International.
– Jeśli inne rosyjskie sądy przyjmą podobny punkt widzenia, będzie to początek procesu, który w zasadzie sparaliżuje krajowy ruch na rzecz praw człowieka – perspektywa, do której Kreml zdaje się dążyć.
W lipcu zeszłego roku prezydent Władimir Putin zatwierdził tzw. “prawo o zagranicznych agentach”, które weszło w życie w listopadzie 2012 roku.
Prawo to nakłada na organizacje pozarządowe korzystające z zagranicznych funduszy obowiązek zarejestrowania się jako “organizacje wykonujące funkcje zagranicznego agenta”, jeśli angażuje się w szeroko rozumianą “działalność polityczną”.
Rosyjski rząd powiedział, że ustawa ma na celu zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności w organizacji społeczeństwa obywatelskiego w kraju, mimo że silne regulacje w tym obszarze już istniały.
– Restrykcyjne prawo jest zakamuflowana próbą rosyjskich władz stłamszenia i zdyskredytowania pracy tych, którzy mają odwagę zabrać głos w kwestiach praw człowieka – powiedział Siergiej Nikitin.
Treści na stronie internetowej Memoriału, które zawierały kilka dokumentów Amnesty International, zostały użyte w sądzie jako dowód na działalność “polityczną” stowarzyszenia.
Ponieważ ustawa została uchwalona, niezależne organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Rosji zostały poddane naciskom, były zastraszane i nękane przez władze.
Biura setek organizacji pozarządowych – w tym biuro Amnesty International w Moskwie – były “kontrolowane” przez przedstawicieli prokuratury, organów podatkowych i innych agencji rządowych.
Ustawa jest sprzeczna z obowiązkami Federacji Rosyjskiej wynikającymi z prawa międzynarodowego, w tym z obowiązkiem zapewnienia wolności zrzeszania się.