CZYM JEST RZECZNICTWO?
Rzecznictwo, czyli inaczej działanie na rzecz, to różne inicjatywy, przez które staramy się wpływać na decydentów (władze, polityków, a czasami także biznes) w obszarze praw człowieka.
Naszym celem jest zmiana prawa bądź praktyki jego stosowania tak, by były one zgodne z prawami człowieka. Działamy zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. W kraju bierzemy udział w tworzeniu prawa przez parlament, uczestnicząc w posiedzeniach komisji sejmowych i senackich. Staramy się przekonać parlamentarzystów, by tworząc prawo, pamiętali o prawach człowieka. Zwracamy także uwagę na to, jak prawo jest stosowane. Gdy dostrzegamy naruszenia praw człowieka, informujemy o tym instytucje publiczne (takie jak np. policja) i przygotowujemy rekomendacje, jak uniknąć naruszeń w przyszłości.
SPRAWDŹ AKTUALNOŚCI DOTYCZĄCE NASZYCH DZIAŁAŃ
Jak to robimy?
Na poziomie międzynarodowym staramy się wpływać na państwa i organizacje międzynarodowe, takie jak Organizacja Narodów Zjednoczonych czy Unia Europejska. Przedstawiamy raporty, informujemy o naruszeniach praw człowieka i sugerujemy możliwe rozwiązania. Domagamy się, by organizacje skutecznie pilnowały swoich państw członkowskich, żeby te wywiązywały się ze swoich obowiązków z zakresu praw człowieka. Wskazujemy najlepsze kierunki nowo przyjmowanych regulacji prawnych i dbamy o tworzenie kolejnych gwarancji praw człowieka.
W działalności rzeczniczej Amnesty przygotowujemy wystąpienia, apele, analizy i opinie dotyczące wybranych aspektów praw człowieka. Spotykamy się i dyskutujemy z organami władzy publicznej. Na przykład, gdy naszym celem jest, by głos Polski w pracach nad określonym traktatem uwzględniał prawa człowieka, spotykamy się z przedstawicielami polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Gdy zależy nam, by naruszenia praw człowieka, do których dochodzi w trakcie zgromadzeń publicznych, spotkały się z odpowiednią reakcją, organizujemy spotkania z przedstawicielami policji. Korzystamy również z innych formalnych narzędzi, jak np. kierowanie petycji w trybie ustawy o petycjach, czy przedstawianie swoich raportów przy okazji oceny polskich sprawozdań przez organy międzynarodowe (np. Komitet Praw Człowieka).
Nasze ostatnie działania
5 listopada 2024
Amnesty upomina się o prawa człowieka przed Komitetem Praw Człowieka
Rozpoczyna się kolejny cykl sprawozdawczy Polski z przestrzegania praw człowieka. Tym razem przedmiotem sprawozdania ma być sposób realizacji praw zagwarantowanych w Międzynarodowym Pakcie Praw Osobistych i Politycznych. W związku z tym Amnesty przesłało swoje uwagi, a także wzięło udział w spotkaniu z członkami Komitetu. Zwróciliśmy uwagę, jakie kwestie powinny szczególnie być przedmiotem dialogu Komitetu z Polskim rządem. Zwróciliśmy uwagę, że pomimo oczekiwanej poprawy poziomu przestrzegania praw człowieka, w wielu aspektach sytuacja nie uległa poprawie – np. w obszarze wolności zgromadzeń – a w części doszło nawet do pogorszenia, czego przejawem jest przyjęcie ustawy o użyciu broni czy sytuacja na granicy polsko-białoruskiej. Z naszymi uwagami można zapoznać się pod tym linkiem.
29 października 2024
Spotkanie z Europejskim Komitetem Praw Społecznych
Ratyfikacja przez Polskę Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej jest niezbędna dla podniesienia poziomu ochrony praw ekonomicznych i socjalnych w Polsce. Argumenty za tym przedstawiliśmy podczas spotkania z przedstawicielami Europejskiego Komitetu Praw Społecznych, w tym jego przewodniczącą – Aoife Nolan. W trakcie spotkania wskazywaliśmy także na szereg problemów dotyczących przestrzegania praw ekonomicznych i socjalnych w naszym kraju, do których rozwiązania mogłaby się przyczynić ratyfikacja Karty i umożliwienie jednostkom kwestionowania naruszeń praw człowieka przed Komitetem. Amnesty zwróciło także uwagę na niedostateczne wsłuchiwanie się polskiego rządu w głos społeczeństwa obywatelskiego, o czym świadczy projekt rządowej strategii migracyjnej, przyjęty przy całkowitym zignorowaniu głosu polskiego społeczeństwa.
6 sierpnia 2024
Spotkanie z Ministrem ds. Unii Europejskiej
Amnesty International spotkało się z Ministrem ds. Unii Europejskiej w związku z rozpoczynającą się 1 stycznia 2025 r. Prezydencją Polski w Radzie UE. Na spotkaniu przedstawiliśmy postulaty Amnesty International dot. priorytetów Polskiej Prezydencji. Zwróciliśmy w szczególności uwagę na potrzebę wzmocnienia głosu społeczeństwa obywatelskiego w Unii Europejskiej, obrońców praw człowieka oraz ochrony przed dyskryminacją.
23 lipca 2024
Udział w pracach połączonych Komisji Obrony Narodowej oraz Praw Człowieka i Praworządności Senatu RP
Amnesty International z niepokojem przyjęło odrzucenie przez Senat poprawek, które miały usunąć z ustawy przepisy wprowadzające bezkarność za użycie środków przymusu bezpośredniego – w tym broni palnej – niezgodnie z obowiązującymi przepisami.
Amnesty International wraz z licznymi przedstawicielami środowiska obywatelskiego przemawiały wspólnym głosem na posiedzeniu senackich komisji. Proponowane przepisy są niebezpieczne dla praw człowieka, używanie broni palnej niezgodnie z zasadami nie może być bezkarne!
2 lipca 2024
Udział w pracach połączonych Komisji Obrony Narodowej oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka Sejmu RP
Przedstawiciel Amnesty International wziął udział w pracach komisji sejmowych poprzedzających drugie czytanie ustawy mającej zmienić przepisy dotyczące m.in. odpowiedzialności karnej za niestosowanie się do zasad używania broni palnej na granicy.
Niestety, uwagi, które wnosiliśmy do projektu (opinia dostępna tutaj) nie zostały wysłuchane. Uchwalona przez sejm ustawa zwalnia z odpowiedzialności funkcjonariuszy m.in. za użycie broni w sposób niebezpieczny, w tym także dla innych funkcjonariuszy państwowych i nie pozostawia żadnej furtki na rozliczenie m.in. funkcjonariuszy straży granicznej za nieproporcjonalne i nieadekwatne stosowanie broni.
Przyjęcie bezkarności za łamanie zasad używania środków przymusu bezpośredniego jest złamaniem wiążącego Polskę prawa międzynarodowego, które stanowi, że funkcjonariusze państwowi muszą odpowiadać za arbitralne lub niewłaściwe użycie siły i broni palnej, a organy państwowe muszą przeprowadzić w tych sprawach rzetelne postępowanie.
20 czerwca 2024
Spotkanie w Prokuraturze Krajowej
20 czerwca 2024 r. przedstawiciele Amnesty International spotkali się z przedstawicielami Departamentu Postępowań Przygotowawczych Prokuratury Krajowej, aby przedyskutować problem kryminalizacji osób aktywistycznych zaangażowanych w pomoc humanitarną na granicy. Spotkanie miało miejsce w związku z apelem Amnesty International o wydanie wytycznych nakazujących prokuratorom prowadzącym sprawy dotyczące osób aktywistycznych niewnoszenie zarzutów za czyny realizowane w ramach pomocy humanitarnej.
Podczas spotkania przedstawiciele Amnesty International przeprowadzili wartościową debatę z przedstawicielami Prokuratury Krajowej, którzy zobowiązali się wydać dostępną publiczną informację o legalności pomocy humanitarnej, również w rejonie granicy z Białorusią. Dalsze działania mają zostać uzgodnione na kolejnym spotkaniu.
17 kwietnia 2024
Spotkanie w Ministerstwie Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej
Przedstawiciel Amnesty International wziął udział w spotkaniu organizowanym z Wiceminister Aleksandrą Gajewską oraz Dyrektorem Bartłomiejem Potockim Ministerstwie Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej dotyczącym konsultacji na temat nowej polityki migracyjnej Polski. Amnesty International apelowało o wzmocnienie ochrony praw uchodźców i migrantów przed wciąż nasilającą się mową nienawiści, cyberprzemocą oraz mową nienawiści kierowaną w stronę tych grup w mediach społecznościowych.
9 kwietnia 2024
Spotkanie z Zastępcą Rzeczniczki Praw Dziecka Adamem Chmurą
Amnesty International spotkało się z Zastępcą Rzeczniczki Praw Dziecka – Adamem Chmurą. Spotkanie było okazją do poruszenia najistotniejszych zagadnień dotyczących ochrony praw dziecka. Przedstawiciele Amnesty International postulowali m.in. o wzmocnienie obowiązywania Konwencji o prawach dziecka w Polsce, wprowadzenie edukacji praw człowieka do podstawy programowej w szkołach i przedszkolach, przeciwdziałaniu cyberprzemocy oraz ochrony praw uczniów i uczennic z Ukrainy.
26 marca 2024
Spotkanie z Wiceministrą Edukacji Narodowej Katarzyną Lubnauer
Przedstawiciele Amnesty International spotkali się z Wiceministrą Edukacji Narodowej – Katarzyną Lubnauer w sprawie edukacji praw człowieka w polskich szkołach. Zwróciliśmy uwagę na obawy nauczycieli i dyrektorów szkół wywołane kolejnymi próbami ograniczania działalności organizacji pozarządowych w szkołach. Rozmawialiśmy także o potrzebie i możliwości prowadzenia systemowej, pogłębionej i praktycznej edukacji o prawach człowieka w ramach zmienianej podstawy programowej.
6 marca 2024
Spotkanie z p.o. Prokuratora Krajowego Prokuratorem Jackiem Bilewiczem
Amnesty International spotkało się z pełniącym obowiązki Prokuratora Krajowego Jackiem Bilewiczem i jego zespołem. Przekazaliśmy Prokuratorowi nasze postulaty, apelując o podjęcie zmian w praktyce działania prokuratury względem obrońców i obrończyń praw człowieka działających na granicy, na rzecz dostępu do aborcji oraz społeczności LGBTI. Wskazaliśmy także na praktykę nadużywania kodeksu wykroczeń.
23 lutego 2024
Spotkanie sejmowego zespołu ds. pomocy humanitarnej
Spotkanie odbyło się w formule pytań i odpowiedzi między członkami zespołu oraz zaproszonym na to spotkanie w charakterze gościa Wiceministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji – Maciejem Duszczykiem odpowiedzialnym za polską politykę migracyjną. Minister Duszczyk odpowiadał na pytania organizacji pozarządowych oraz członków zespołu o zamiary dotyczące stosowania masowych wywózek i o plany dotyczące zmiany sposobu działania służb działających przy granicy z Białorusią. Amnesty International wskazywało na niedopuszczalne stosowanie masowych wywózek w jakiejkolwiek formie, powołując się m.in. na praktykę orzeczniczą Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów.
19 lutego 2024
Spotkanie z Wiceministrem Sprawiedliwości Krzysztofem Śmiszkiem oraz Prokuratorem Krajowym Jackiem Bilewiczem
Amnesty International wzięło udział w spotkaniu zorganizowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości z organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze migracji. Spotkanie poświęcone było przeciwdziałaniu kryminalizacji osób niosących pomoc humanitarną na granicy polsko-białoruskiej. Amnesty wraz z innymi organizacjami zwracało uwagę na temat nie tylko kryminalizacji ich działań, ale także brutalności służb – fizycznej przemocy stosowanej wobec osób migrujących oraz zastraszania osób niosących pomoc humanitarną. Zwróciliśmy także uwagę na kwestię standardów międzynarodowych dotyczących obrońców praw człowieka. Efektem spotkania była deklaracja Prokuratora Krajowego o zamiarze stworzenia wytycznych w zakresie postępowań dotyczących osób niosących pomoc humanitarną na granicy.
14 lutego 2024
Spotkanie z Zastępcą Rzeczniczki Praw Dziecka – Adamem Chmurą
Przedstawiciele Amnesty International wzięli udział w spotkaniu zorganizowanym przez urząd Rzecznika Praw Dziecka z organizacjami pozarządowymi. Spotkanie dotyczyło poprawy sytuacji niepełnoletnich osób migrujących do Polski. Przedstawiciele Amnesty w sposób szczególny apelowali o poprawę przestrzegania praw dzieci uchodźczych z Ukrainy w Polskim systemie edukacji.
6 lutego 2024
Spotkanie z Wiceministrem Sprawiedliwości Krzysztofem Śmiszkiem
Amnesty International spotkało się Wiceministrem Sprawiedliwości Krzysztofem Śmiszkiem w kontekście szeregu problemów praw człowieka pozostających w zakresie właściwości Ministerstwa Sprawiedliwości. W trakcie spotkania przekazaliśmy nasze postulaty oraz naszą publikację.
18 stycznia 2024
Spotkanie z Ministrą Katarzyną Kotulą
Amnesty International spotkało się z Ministrą ds. równości Katarzyną Kotulą w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W trakcie spotkania przedstawiliśmy szereg naszych postulatów w zakresie realizacji konstytucyjnej zasady równości w Polsce. Wymiernym efektem tego spotkania było wycofanie przez Prezesa Rady Ministrów wniosku do Trybunału Konstytucyjnego dot. tzw. Konwencji Stambulskiej o przeciwdziałaniu przemocy wobec kobiet.
