– Najwyższy czas, żeby władze Słowacji zakończyły praktykę segregacji w szkołach i zrozumiały, że mają obowiązek zapewnić wszystkim dzieciom w kraju równy dostęp do dobrej edukacji. W przeciwnym razie życie tych dzieci będzie naznaczone przez gorsze wykształcenie, poniżenie i odizolowanie od reszty społeczeństwa – powiedziała Draginja Nadaždin, Dyrektorka Amnesty International.
Briefing Amnesty International Niespełnione Obietnice: Problem segregacji romskich uczniów na Słowacji ujawnia nieustanne i przemilczane pasmo porażek słowackich władz w walce z wieloletnią dyskryminacją Romów w systemie szkolnictwa.
Według statystyk Programu Rozwoju Narodów Zjednoczonych z 2012 r. około 43% Romów w zwykłych szkołach zostało przyjętych do klas z etnicznym podziałem. Przez to, że słowacki rząd nie wprowadził powszechnej narodowej reformy, toleruje on tym samym bezprawną dyskryminację na tle etnicznym w szkołach.
– Nie akceptuję segregacji. Moje dziecko powinno otrzymać takie samo wykształcenie jak inne dzieci – powiedziała Amnesty International romska matka z miejscowości Levoca.
30 października 2012 Sąd Regionalny w Prešovie we wschodniej Słowacji dał społeczności romskiej iskierkę nadziei. Sąd uznał umieszczanie romskich uczniów szkoły podstawowej w osobnych klasach za pogwałcenie ustawy antydyskryminacyjnej i naruszenie ludzkiej godności. Szkole nakazano zmienić rozmieszczenie romskich uczniów w klasach od początku roku szkolnego 2013/2014.
Ta sprawa pokazała brak zrozumienia, czym jest dyskryminacja i segregacja w poszczególnych szkołach i wśród lokalnych władz. Brak jest także dodatkowych funduszy na reformę, która mogłaby pomóc odmiennym etnicznie i społecznie uczniom i zapewnić im równe wykształcenie.
– Żeby szkoła w miejscowości Šarišské Michalany wykonała postanowienie sądu, władze muszą wesprzeć ją, dając jasne wytyczne i dodatkowe środki finansowe – powiedziała Draginja Nadaždin. – To zachęci inne szkoły do zerwania z etniczną segregacją. Byłby to także sygnał dla reszty społeczeństwa, że segregacja etniczna nie będzie tolerowana. – Na słowackim rządzie ciąży teraz odpowiedzialność, by poprzez reformę powszechną i wsparcie dla kluczowych elementów systemu szkolnictwa zapewnić prawo do edukacji bez dyskryminacji.
Powszechna i nieustająca segregacja romskich uczniów na Słowacji ma także inne konsekwencje. Słowackie władze łamią też tym samym międzynarodowe prawo praw człowieka i prawodawstwo antydyskryminacyjne UE. Komisja Europejska ma obowiązek i narzędzia, by upewnić się, że Państwa Członkowskie dostosują się do prawa UE, poprzez m.in. wszczęcie postępowań w sprawie trwających naruszeń.
– Już czas, żeby Komisja Europejska określiła swój stosunek i podjęła czynności wobec takich krajów jak Słowacja, gdzie rząd nie powstrzymuje powszechnej i ogólnoustrojowej segregacji, na którą nie ma już miejsca w Europie XXI wieku. Segregacja jest całkowicie sprzeczna z prawem europejskim i zasadami poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, na których Unia Europejska szczyci się, że została zbudowana – powiedziała Draginja Nadaždin.
