Amnesty International jest jednym z sygnatariuszy apelu organizacji pozarządowych do Komisji Europejskiej. Stanowisko to dotyczy raportu podsumowującego stan praworządności w krajach członkowskich Unii Europejskiej, który Komisja Europejska opublikuje w lipcu 2023 roku.
W 2022 roku Komisja Europejska przyjęła nową metodologię przygotowania raportu. Dokument z tego roku zawiera 27 rozdziałów dotyczących poszczególnych krajów, konkretne rekomendacje kierowane do każdego z nich oraz nowe tematy, takie jak rola mediów publicznych i procedury wdrażania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Pomimo przyjęcia z zadowoleniem tych zmian, organizacje pozarządowe wskazują na szereg obaw, które należy pilnie uwzględnić podczas przygotowywania sprawozdania w 2023 roku.
W swoim stanowisku organizacje rekomendują Komisji Europejskiej:
- Przyjęcie bardziej kompleksowego podejścia do praworządności, demokracji i praw człowieka.
- Poprawę widoczności i świadomości istnienia raportu na temat praworządności.
- Zwiększenie szczegółowości i jakościowej oceny zaleceń.
- Systematyczne przeciwdziałanie niewykonywaniu orzeczeń sądowych.
- Ochronę wolności słowa jako podstawy demokracji i praworządności.
- Zwiększenie włączenia społeczeństwa obywatelskiego w sprawozdawczość dotyczącą praworządności.
- Podjęcie działań wzmacniających organizacje społeczne.
- Uwzględnienie wpływu wojny w Ukrainie na praworządność w UE.