Stany Zjednoczone: "Nieprzyzwoite i nielegalne międzynarodowo – egzekucje młodocianych przestępców"

Organizacja zauważyła, iż -dwie trzecie znanych egzekucji przestępców młodocianych w ostatnim dziesięcioleciu zostały wykonane w USA-. -Jest oczywiste, iż Stany Zjednoczone są światowym liderem w łamaniu tego uniwersalnie potępionego prawa człowieka-.

W swej niedawnej przemowie przed Zgromadzeniem Ogólnym ONZ na temat Iraku prezydent George Bush wspomniał o -pogwałconych traktatach-, o -jednostronnie odrzuconych- rezolucjach Narodów Zjednoczonych oraz o życzeniu Stanów Zjednoczonych, by Organizacja Narodów Zjednoczonych była -efektywna, respektowana i odnosiła sukcesy-.

Jak stwierdziła Amnesty International, -wykonywanie egzekucji na młodocianych przestępcach podobnie łamie umowy międzynarodowe, pozostaje w sprzeczności z rezolucjami, a szacunek dla Organizacji Narodów Zjednoczonych stawia pod znakiem zapytania-.

Jeden z dwóch raportów Amnesty International koncentruje się w szczególny sposób na USA. Jest odpowiedzią na niedawną decyzją Sądu Najwyższego, iż egzekucje osób z upośledzeniem umysłowym łamie konstytucyjny zakaz -okrutnej i niezwykłej- kary. W procesie Atkins v. Virginia Sąd podsumował, iż -standardy przyzwoitości- ewoluowały na tyle, iż istniał -narodowy konsensus- przeciwko takim egzekucjom.

-Stosowanie sposobu rozumowania Sądu Najwyższego ze sprawy Atkins’a w kwestii egzekwowania kary śmierci na młodocianych przestępcach prowadzi do wniosku, iż takie użycie kary śmierci jest również niekonstytucyjne-, kontynuowała Amnesty International. W swoim raporcie organizacja podkreśla, iż w niektórych aspektach, dowody na istnienie -konsensusu- przeciwko sądowemu zabijaniu młodocianych przestępców są bardziej przekonywujące, niż te, które odnoszą się do egzekucji wykonywanych na umysłowo upośledzonych.

Amnesty International zaznaczyła, iż -Sąd Najwyższy uważa legislację stanową za główny wskaźnik istnienia konsensusu-. -Jednakże, z wyjątkiem krótkiego okresu w czasie ostatnich 25 lat, liczba stanów, w których zakazano egzekucji młodocianych przestępców była większa, niż stało się to w przypadku ludzi upośledzonych umysłowo-. Raport organizacji sugeruje, iż relatywne spowolnienie postępów legislacyjnych w kwestii kary śmierci dla młodocianych może być wytłumaczone publiczną histerią dotycząca przestępczości wśród młodzieży jaka wystąpiła w latach 90tych.

-Co więcej, w poszczególnych stanach dokonano egzekucji dwukrotnie większej liczby osób upośledzonych umysłowo, niż osób nie będących dorosłymi-, Amnesty International argumentowała w dalszej części, dodając, iż podczas gdy oczekujących obecnie na wykonanie wyroku śmierci młodocianych jest 80, to liczba ta w przypadku upośledzonych umysłowo oceniana była na między 200 a 300 osób w czasie wydania decyzji w sprawie Atkins’a.

-Sugerowałoby to, iż stosowanie kary śmierci w stosunku do młodocianych wydaje się być bardziej -niezwykła- praktyką, stwierdziła Amnesty International. -Jest ona nie mniej okrutna-.

-W sprawie Atkins’a Sad Najwyższy zaprezentował pogląd, iż cechy osób upośledzonych umysłowo czynią osiągniecie takich celów jak zapobieganie i kara niemożliwym-, stwierdziła Amnesty International. -Cechy charakterystyczne dzieci, takie jak impulsywność, kiepska ocena sytuacji oraz podatność na naciski rówieśników i wpływy dorosłych z pewnością prowadzą do analogicznego wniosku. W rzeczy samej, dowody naukowe wskazują, iż rozwój mózgu człowieka trwa do trzeciej dekady życia-.

Niedojrzałość nastolatków znajduje szerokie odzwierciedlenie w amerykańskim prawie. Osoby poniżej 18 roku życia nie mogą zasiadać na ławie przysięgłych, jednakże mogą zostać skazane przez tych, którzy uważani są za wystarczająco odpowiedzialnych, by na niej zasiadać. W Luizjanie 18-latkom zabrania się oglądania egzekucji, choć obecnie siedem osób oczekuje tam na wykonanie kary śmierci za przestępstwa, które popełniły w wieku 16 lub 17 lat.

W wyroku w sprawie Atkins’a Sąd Najwyższy stwierdził, iż w obrębie społeczności światowej egzekucja osób upośledzonych umysłowo jest -w zdecydowanej większości odrzucana-. Brak takiej akceptacji jest jeszcze bardziej widoczny w kwestii młodocianych przestępców. Egzekucje te są zakazane przez kilka traktatów międzynarodowych, były też przedmiotem wielu rezolucji w Komisji Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Od stycznia 1993 Amnesty International udokumentowała 24 egzekucje młodocianych na całym świecie – 1 w demokratycznej Republice Kongo, 1 w Nigerii, 1 w Jemenie, 2 w Pakistanie, 3 w Iranie i 16 w USA. W tym okresie Pakistan i Jemen zakończyły kroki legislacyjne znoszące karę śmierci, podobnie w 1997 roku postąpił kraj, w którym dokonywano najwięcej egzekucji – Chiny.

USA zastrzegły sobie prawo do dokonywania egzekucji młodocianych, gdy ratyfikowały Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, mimo iż układ ten zakazuje tego, a zakaz ten stanowi jego integralną część. Odpowiedni organ ONZ uznał zastrzeżenie USA za nieważne, jednakże USA zignorowały jego wniosek. Organy ONZ potwierdziły też, iż zakaz ten stał się zasadą międzynarodowego prawa zwyczajowego wiążącego wszystkie państwa niezależnie od tego, jakie traktaty zostały lub nie zostały przez nie ratyfikowane.

-Być może ta właśnie kwestia dostarcza najwyraźniejszego przykładu tego, jak daleko Stany Zjednoczone znajdują się od ideału postępowej siły na rzecz praw człowieka, za którą się często uważają-, stwierdziła w podsumowaniu Amnesty International. Od 1990 roku 191 państw ratyfikowało Konwencję Praw Dziecka, jeden z traktatów zabraniających stosowanie kary śmierci wobec dzieci w wieku poniżej 18 roku życia w chwili popełnienia przestępstwa. Nie zdołały jej ratyfikować jedynie Somalia i USA.

Tematy