Obecnie pojawia się widmo międzynarodowego konfliktu zbrojnego pomiędzy syryjskim rządem a zagranicznymi siłami zbrojnymi. Dla Amnesty International głównym priorytetem jest ochrona cywilów i dlatego wzywamy wszystkie strony, które mogą zaangażować się w konflikt, o przestrzeganie międzynarodowego prawa humanitarnego.
Strony w szczególności powinny:
- Powstrzymać się od atakowania cywilów i cywilnych obiektów.
- Powstrzymać się od przeprowadzania ataków nierozróżniających celów wojskowych od obiektów cywilnych.
- Powstrzymać się od stosowania broni, która z zasady działa na oślep lub z innego powodu jest zastrzeżona przez międzynarodowe prawo humanitarne, w tym od stosowania amunicji kasetowej.
- Podjąć podczas ataków wszelkie niezbędne środki bezpieczeństwa w celu oszczędzenia cywilów, w tym w możliwych przypadkach poprzez wydawanie ostrzeżeń dla cywilów, oraz zwracając szczególną uwagę na fakt, że w bazach i kompleksach wojskowych przetrzymywani są więźniowie.
- Podjąć, w miarę możliwości, środki bezpieczeństwa w celu ochrony cywilów przed skutkami ataków, w tym poprzez unikanie, w miarę możliwości, umieszczania celów wojskowych na terenach gęsto zamieszkanych lub w ich pobliżu, oraz, w miarę możliwości, poprzez ewakuowanie cywilów z okolic celów wojskowych.
- Powstrzymać się od wykorzystywania cywilów do zapobiegania atakom na cele wojskowe (tj. od stosowania ich jako żywe tarcze).
W międzyczasie wspólny wysłannik ONZ i Ligi Arabskiej w Syrii, Lakhdar Brahimi, w celu zakończenia kryzysu podejmuje próby zwołania konferencji międzynarodowej na podstawie Komunikatu Genewskiego. Do tej pory jednak impas w Radzie Bezpieczeństwa ONZ uniemożliwił rozwiązanie tego brutalnego i krwawego konfliktu. Syryjski rząd czuje się bezkarny, popełniając najbardziej odrażające naruszenia praw człowieka, takie jak strzelanie w obszary cywilne rakietami balistycznymi. Syryjski rząd wydaje się pewny, że wciąż będzie chroniony przez swoich sprzymierzeńców, takich jak Rosja i Chiny, czyli dwa kraje, które wydają się mylić bezduszność z zasadami słusznego postępowania. Jeżeli nie nastąpią dynamiczne zmiany i na wszystkie strony nie zostanie wywarty skuteczny nacisk, niezmiernie trudno wyobrazić sobie, jak same negocjacje pomogą w rozwiązaniu kryzysu.
Sankcje, takie jak zamrożenie aktywów prezydenta Assada i innych osób, które mogą być zaangażowane w wydawanie rozkazów lub popełnianie czynów określanych przez prawo międzynarodowe jako zbrodnie, przekazanie sprawy do Międzynarodowego Trybunału Karnego oraz wysłanie skutecznej misji międzynarodowej do monitorowania przestrzegania praw człowieka mogłyby jednak przyczynić się do poprawy warunków i umożliwienie konkretnych negocjacji, których celem byłoby rozwiązanie zakładające poszanowanie praw człowieka wszystkich Syryjczyków.
Społeczność międzynarodowa również musi podjąć pilne kroki w celu polepszenia złej sytuacji humanitarnej w tym kraju, gdzie wysiedlonych zostało już ponad 4,25 miliona osób. W szczególności należy zapewnić, by wszystkie strony konfliktu zbrojnego w Syrii pozwoliły na nieograniczony dostęp organizacjom humanitarnym, które dostarczają pomoc tym cywilom, którzy jej pilnie potrzebują. Natomiast syryjski rząd powinien szybko umożliwić taki dostęp przez granicę swojego kraju.
Jak ostatnio stwierdziła moja współpracowniczka Cilina Nasser, „musimy przestać ograniczać się do wyrażania niepokoju o Syrię. Cywile nadal padają ofiarą ataków przeprowadzanych na oślep. Nadszedł czas na działanie”. Takie działanie musi obejmować skoncentrowanie się przede wszystkim na prawach człowieka wszystkich Syryjczyków.
Czytaj także:
Syria: Possible international armed intervention after alleged chemical weapons attack (Syria: Możliwa międzynarodowa interwencja zbrojna po rzekomym ataku bronią chemiczną (pytania i odpowiedzi, 29 sierpnia 2013))
Enough hand-wringing on Syria (Dość samego wyrażania niepokoju o Syrię (22 sierpnia 2013))
Syria: UN team must get full access to investigate ‘chemical weapons’ claim (Syria: zespół ONZ musi uzyskać pełny dostęp w celu zbadania twierdzeń o broni chemicznej (21 sierpnia 2013)).
Tłumaczył: Bartosz Kumanek