Z odpowiedzi resortu wynika, że nadal brakuje rozwiązań, które zapewniłyby realizowanie w pełni prawa do edukacji dzieci z doświadczeniem uchodźstwa. To jednak nie koniec działań Amnesty w tym zakresie.
Amnesty International otrzymała odpowiedź MEiN, z której wynika, że resort – co do zasady – nie podzielił żadnej ze wskazanych przez Stowarzyszenie rekomendacji. Jednocześnie nie przedstawił żadnych nowych (nieznanych na etapie badań) działań, które planowałby podjąć, by zapewnić równy dostęp do edukacji uczniom i uczennicom z doświadczeniem uchodźstwa z Ukrainy. W odpowiedzi na petycję resort stwierdził m.in., że do dyrektorów poszczególnych szkół obwodowych należy kontrolowanie realizacji obowiązku nauki przez uczniów i uczennice. Dodał, że aktualnie brakuje podstaw prawnych do utworzenia systemu, który rejestrowałby dzieci z Ukrainy przebywające poza systemem edukacji.
Jednocześnie, jak donoszą media, Minister Edukacji i Nauki zapowiedział wprowadzenie „pewnych elementów edukacji” dla dzieci ukraińskich przebywających w Polsce i uczących się zdalnie w systemie ukraińskim, oraz zapewnił o dążeniach do zweryfikowania uczniów/uczennic poza systemem edukacji. Może to świadczyć o dostrzeżeniu problemu, jednak nadal brakuje konkretnych rozwiązań.
MEiN stwierdziło również, że rezygnacja z obowiązku zdawania egzaminu ósmoklasisty przez dzieci z doświadczeniem uchodźstwa (co rekomendowała Amnesty) nie jest rozwiązaniem problemu, a zamiast tego należy wzmacniać kompetencje uczniów i uczennic w ciągu roku. Ministerstwo powoływało się również na rozporządzenie o kształceniu uczniów/uczennic z Ukrainy i ustawę – prawo oświatowe, chociaż w raporcie Amnesty International pisała, że w praktyce te przepisy się nie sprawdzają (na przykład – jest za mało oddziałów przygotowawczych, by każdy uczeń i uczennica z niewystarczającą znajomością języka polskiego mogła tam trafić).
W związku z tym, Amnesty International skierowała petycję wraz z odpowiedzią do Rzecznika Praw Obywatelskich z prośbą o rozważenie podjęcia dalszych działań na rzecz praw uczniów i uczennic z Ukrainy.
Tło:
W związku z opublikowaniem w lutym 2023 roku wyników monitoringu Amnesty International “Jesteśmy tutaj razem. Uczniowie i uczennice z Ukrainy w polskich szkołach”, organizacja skierowała petycję (w trybie ustawy o petycjach) do premiera RP oraz Ministerstwa Edukacji i Nauki. Wskazała w niej najważniejsze kwestie dotyczące równych szans edukacyjnych i zapobiegania dyskryminacji dzieci i młodzieży z doświadczeniem uchodźstwa z Ukrainy.
W petycji (przekazanej do rządu 27 lutego br.) Amnesty International rekomendowała m.in. wypracowanie strategii monitorowania liczby uczniów i uczennic z Ukrainy, którzy i które nie uczęszczają do szkół w Polsce ani do szkół w swoim kraju w systemie zdalnym, oraz do prowadzenie działań mających na celu kontynuowanie bądź podjęcie przez nich nauki. Jak wyniknęło z badań organizacji, mimo upływu ponad roku od rosyjskiej agresji na Ukrainę, nadal nie wiadomo, jak wiele dzieci-uchodźców z Ukrainy jest poza systemem edukacji w Polsce.
Innymi kwestiami, na które stowarzyszenie zwróciło uwagę, była konieczność odstąpienia od obowiązku zdawania przez uczniów/uczennice z Ukrainy egzaminu ósmoklasisty, bez konsekwencji powtarzania roku szkolnego, czy wprowadzenie jednoznacznych wytycznych dotyczących włączania i edukacji tych dzieci w polskich szkołach. Petycję podpisało niemal 5 tys. osób.
Petycja jak i odpowiedź resortu znajduje się na stronie rządowej: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/petycja-zlozona-27-lutego-2023