W publikacji Równoległe życia: Odmawianie Romom prawa do mieszkań i dostępu do wody w Słowenii Amnesty International wykazuje, że niektóre romskie rodziny mają do dyspozycji mniej wody niż ogólnie przyjęte minimum dla ofiar klęsk humanitarnych.
Wielu Romów żyje w przepełnionych budach o lichej konstrukcji, w odseparowanych i zapadłych wiejskich osadach, z dala od opieki zdrowotnej, szkół, miejsc pracy i sklepów. Permanentna dyskryminacja skazuje wielu Romów na życie w domostwach pozbawionych dostępu do podstawowej infrastruktury.
– To rzutuje na ich całą egzystencję, począwszy od zdrowia i edukacji ich dzieci, a kończąc na szansach na znalezienie pracy – mówi Nicola Duckworth, Dyrektor Programu Europy i Azji Centralnej Amnesty International.
– Niektóre miasta nie chcą świadczyć usług publicznych Romom, ponieważ twierdzą, że ich osady są nieregularne, mimo, iż w rzeczywistości ci ludzie mieszkają tu od dziesięcioleci. Rząd w ogóle ignoruje ten problem.
– Słoweński rząd musi działać, by położyć kres dyskryminacji Romów i ich cierpieniom, zapewnić im przestrzeganie praw człowieka oraz zaspokoić ich podstawowe potrzeby.
Słowenia jest krajem wysoce rozwiniętym, jej PKB na osobę jest powyżej średniej w Unii Europejskiej.
Przeciętne dzienne zużycie wody na osobę wynosi 150 litrów, w miastach nawet do 300 litrów. Jednak według badania przeprowadzonego w ostatnim roku około 20%-30% osad romskich w południowo-wschodniej części kraju nie ma w ogóle regularnego dostępu do wody.
Amnesty International dotarła do rodzin romskich, które były w stanie zebrać 10-20 litrów wody na osobę do picia, kąpieli i przygotowywania posiłków. Woda ta była zbierana w odległych źródłach, a czasami nawet w skażonych strumieniach.
Romowie są skazani na życie w osadach, ponieważ poza nimi, np. gdy próbują wynająć mieszkanie lub coś kupić, spotykają się z dyskryminacją.
Ale pomimo, iż zarówno państwo, jak i miasta są odpowiedzialne za zapewnienie Romom mieszkań o zadowalającym standardzie, dostanie mieszkania socjalnego lub pozwolenia na poprawę obecnych warunków mieszkaniowych jest trudne lub niemal graniczy z cudem. Ponadto Romowie żyją w ciągłym strachu przed eksmisją i rzadko kiedy są informowani o prawach jakie im przysługują.
Amnesty International apeluje do słoweńskich władz o:
- poprawę złych warunków mieszkaniowych w osadach romskich, a tam gdzie to możliwe, pozwolenie na uregulowanie stanów prawnych tych mieszkań i zapewnianie alternatywnych opcji mieszkaniowych;
- zapewnienie prawa własności dla mieszkańców nielegalnych osad oraz zaoferowanie im alternatywnych możliwości mieszkaniowych, nie prowadzących do dalszych segregacji, w porozumieniu z dotkniętymi tym problemem społecznościami romskimi;
- natychmiastowego zapewnienia niezbędnego minimalnego poziomu nieskażonej wody we wszystkich osadach romskich.
– Słoweński rząd musi również zapewnić Romom pomoc prawną by mogli reagować na akty dyskryminacji, z jakimi się stykają – mówi Nicola Duckworth.
Amnesty International rozpoczyna globalną kampanię na rzecz słoweńskich Romów jako część Światowego Dnia Wody odbywającego się 22. marca 2011.
Relacje:
Danilo Hundrovic żyje wraz z rodziną w dwupokojowym domu w nielegalnej osadzie romskiej w Gorica Vas liczącej siedemdziesiąt osób. Osada nie ma zasobów wody, elektryczności, toalet, kanalizacji czy melioracji. Oto co Dalino powiedział Amnesty International:
Mój czteroletni syn musi przyjmować antybiotyki bardzo często, ponieważ wiele choruje. Jednak te antybiotyki muszą być przechowywane w lodówce, a my nie mamy prądu. Muszę trzy razy dziennie jeździć do mojej teściowej, nawet w środku nocy, aby odebrać leki. Nasza córeczka ma tylko parę miesięcy. Cały czas choruje. Nie wiem jak przetrwamy zimę. Próbowałem ubiegać się o non-profitowy wynajem mieszkania, jednak odpowiedziano mi, że miasto Ribnica nie ma wolnych apartamentów, ani nie prowadzi publicznego naboru wniosków.
Oto co romska kobieta z Žabjak w Novo Mesto powiedziała Amnesty International:
W zimie muszę wstawać bardzo wcześnie rano by rozpalić ogień na zewnątrz budy, by zagotować wodę dla dzieci, żeby się mogły trochę umyć zanim pójdą do szkoły. W zimie wcześnie rano jest bardzo ciemno, a my nie mamy światła. Kiedyś świeczka niemal podpaliła nasz szałas.
Ruža Brajdic, dwunastoletnia dziewczynka żyjąca w nielegalnej osadzie romskiej Žabjak w Novo Mesto, bez wody, prądu czy urządzeń sanitarnych powiedziała Amnesty International:
Nie chodzę do szkoły, ponieważ jestem brudna i śmierdzę. Inne dzieci dokuczają mi i mnie przezywają.
Kontekst
Od XIV wieku Romowie mieszkają na terenie, który należy do dzisiejszej Słowenii. Ich liczbę szacuje się między 7000 a 12000, co stanowi około 0,5% całej populacji. Największe skupiska Romów znajdują się w południowo-wschodniej i północno-wschodniej Słowenii. Romowie żyją również w miastach, wliczając w to Lublanę. Bezrobocie wśród społeczności romskiej wynosi w niektórych miejscach ponad 90%.
Tłumaczyła: Malwina Talik