Wyrok Trybunału Konstytucyjnego o wyższości prawa krajowego nad unijnym jest kolejną próbą ukrócenia niezależności sądownictwa i uderzeniem w zasadę praworządności. To jednocześnie krok, który podważa podstawy członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
Trybunał Konstytucyjny orzekł dzisiaj, że w kwestii naruszeń praw unijnych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej polskie sądy nie mogą już odwoływać się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Eve Geddie, dyrektorka Biura Instytucji Europejskich Amnesty International, komentuje:
To kolejny czarny dzień dla sprawiedliwości w Polsce. Wyrok ten oznacza, że Trybunał uznał wyższość prawa krajowego nad unijnym, co jest próbą umniejszenia kompetencji Unii Europejskiej w zakresie ochrony praw człowieka i praworządności w krajach członkowskich. Dzisiejszy wyrok jest częścią szerszej batalii o praworządność i niezależność sądownictwa w Rzeczypospolitej Polskiej.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odgrywa istotną rolę w ochronie polskich sędziów przed atakiem rządu na niezależność wymiaru sprawiedliwości w Polsce.
Orzeczenie próbuje w sposób rażący ominąć kompetencje Trybunału Sprawiedliwości i gwarantowaną przez niego ochronę prawną. Tym samym stawia Rzeczpospolitą Polską na kursie kolizyjnym z Unią Europejską. W tej sytuacji Unia Europejska i poszczególne kraje członkowskie powinny podjąć natychmiastowe działania prawne, polityczne i finansowe, by zagwarantować, że zasady, które tkwią u podstaw wspólnoty, nie będą podważane i wykorzystywane dla doraźnych celów”.
TŁO
Wyrok wydano w związku z wnioskiem złożonym przez Prezesa Rady Ministrów do Trybunału Konstytucyjnego o ocenę zgodności z Konstytucją wybranych przepisów Traktatu o Unii Europejskiej, w szczególności zasady nadrzędności prawa unijnego.
Instytucje unijne oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka wyrażają wątpliwości odnośnie do niezależności Trybunału Konstytucyjnego. Dzisiejszy wyrok został wydany w pełnym składzie przy udziale sędziów powołanych z naruszeniem prawa. Co za tym idzie, Trybunał Konstytucyjny nie spełnia wymogów niezależnego sądu.
15 lipca Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że środki dyscyplinarne stosowane wobec polskich sędziów są niezgodne z prawem unijnym i wezwał władze Rzeczypospolitej Polskiej do podjęcia stosownych działań w celu zaprzestania tych naruszeń.