Troje członków Stowarzyszenia Praw Człowieka (IHD) otrzymuje groźby śmierci. Amnesty International uważa, że znajdują się oni w poważnym niebezpieczeństwie.
Eren Keskin jest przewodniczącą oddziału Stowarzyszenia w Stambule, Saban Dayanan – jego sekretarzem, a Dogan Genç koordynatorem działań IHD w regionie Marmara, do którego należy Stambuł.
Wszystkim 19 kwietnia dostarczono na adresy domowe i do pracy listy z pogróżkami, pochodzące od Tureckich Brygad Zemsty (Türk Intikam Tugayi). Grupa ta przyznała się do zbrojnego zamachu z 1998 roku, w którym ciężko ranny został przewodniczący IHD, Akin Birdal.
Od niedawna w Turcji obserwuje się gwałtowny wzrost skrajnie nacjonalistycznych zachowań. Dzieje się tak odkąd 21 marca grupa dzieci próbowała spalić turecką flagę w mieście Mersin, w południowo-wschodniej Turcji. Wydarzenie to wywołało w całym państwie demonstracje, których celem jest zamanifestowanie lojalności wobec flagi tureckiej. Najstarszy rangą dowódca wojskowy Turcji nazwał winowajców „tak zwanymi obywatelami”. 6 kwietnia w położonym na północy Trabzonie pięcioro działaczy rozdawało ulotki protestujące przeciw izolatkom w tureckich więzieniach i przeciw przetrzymywaniu więźniów w odosobnieniu. Wedle doniesień omal nie zostali oni zlinczowani przez tłum, który uznał, że zamierzają spalić turecką flagę. Od tego czasu liczne podobne wydarzenia miały miejsce w całej Turcji.
Listy od Tureckich Brygad Zemsty nawiązują do spalenia flagi i stwierdzają, że należy przedsiębrać wszelkie środki, by chronić sztandar Turcji, „symbol historii narodu zapisanej krwią”. Wspomina się w nich także o zamachu z maja 1998 r., kiedy Brygady próbowały zamordować Akina Birdala. Został on ciężko zraniony przez dwóch członków ugrupowania w siedzibie IHD w Stambule. W listach mówi się, że ich adresaci mogą nie mieć tyle szczęścia, co Birdal.
Eren Keskin od lat otrzymuje groźby śmierci. Nasiliły się one kiedy reprezentowała Abdullaha Öcalana, przywódcę zbrojnego ugrupowania opozycyjnego, Kurdyjskiej Partii Robotniczej (PKK). Wielokrotnie była stawiana przed sądem za działalność w obronie praw człowieka. Ostatnio, 5 kwietnia, sąd w Tunceli skazał ją na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności za przemowę, którą wygłosiła w tej miejscowości w listopadzie 2002 r. na konferencji p.t. „Rola kobiety w społeczeństwie”. W wystąpieniu stwierdziła, że tortury są w Turcji praktykowane regularnie, a wszystkie pensjonariuszki więzień tureckich są podczas pobytu w więzieniu na różne sposoby napastowane seksualnie. Wyrok wydano w oparciu o 159 artykuł Tureckiego Kodeksu Karnego, tj. za „obrażanie i lekceważący stosunek do państwa tureckiego i jego służb bezpieczeństwa”. Następnie wyrok zamieniono na karę grzywnę w wysokości 1050 Nowych Tureckich Lirów (ok. 770 USD). W listopadzie 2001 r. Saban Dayanan został pchnięty nożem przez mężczyznę, który, uzbrojony w nóż i pistolet, przemocą wdarł się do siedziby IHD w Stambule i groził, że zabije wszystkich pracowników.
TŁO WYDARZEŃ
Założone w 1986 roku IHD jest największą turecką organizacją, zajmującą się prawami człowieka. Ugrupowanie w zdecydowany sposób sprzeciwia się łamaniu praw człowieka zarówno przez rząd, jak i przez zbrojną opozycję, wskutek czego regularnie staje się obiektem ataków. Jego funkcjonariuszy straszono, aresztowano, stawiano przed sądem, porywano i mordowano; jego biura plądrowano, zamykano i podkładano w nich bomby. Od 1991 r. zamordowano co najmniej 12 przedstawicieli IHD. W większości spraw mordercy nigdy nie zostali wykryci; w przypadku niektórych zbrodni, ślady dobitnie wskazywały na winę tureckich służb bezpieczeństwa.
Kilka oddziałów organizacji zamknięto pod różnymi pretekstami. W maju 1998 r. próba zamordowania Akina Birdala spotkała się z ogólnoświatowym potępieniem. Amnesty International uważa, że władze tureckie stworzyły atmosferę sprzyjającą zamachowi poprzez próby kojarzenia IHD z nielegalną PKK.
ZALECANE DZIAŁANIA: Prosimy o natychmiastowe wysyłanie listów, emaili, faxów w języku angielskim lub polskim:
- wzywając władze tureckie do zapewnienia bezpieczeństwa Eren Keskin, Sabanowi Dayananowi i Doganowi Gençowi oraz do przeprowadzenia śledztwa w sprawie gróźb, które otrzymywali;
- prosząc, by obrońcy praw człowieka mogli wykonywać swoją zgodną z prawem pracę polegającą na obserwowaniu spraw związanych z prawami człowieka i informowaniu o nich tak, jak jest to przewidziane w Deklaracji o Obrońcach Człowieka ONZ;
- wzywając władze do podjęcia skutecznych działań, które zapewnią, że siły bezpieczeństwa i inne służby publiczne uznawać będą legalność pracy obrońców praw człowieka.
PROSIMY O NATYCHMIASTOWE WYSYŁANIE APELI NA ADRES:
Minister Spraw Wewnętrznych
Mr Abdulkadir Aksu
Ministry of Interior
Icisleri Bakanligi
Ankara, Turkey
Fax: + 90 312 418 1795
Email: [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Ministrze
W razie wysyłania apeli po 1 czerwca 2005 roku prosimy najpierw skontaktować się z Zespołem Pilnych Akcji.