Turcja: Więźniowie sumienia osądzeni w nieuczciwym procesie, w oparciu o zeznania uzyskane za pomocą tortur

AI Index: EUR 44/003/2007 

 Pomimo interwencji Prokuratora Generalnego w Sądzie Kasacyjnym, zalecającej unieważnienie wyroku, 25 grudnia 2006 Sąd podtrzymał swoje wcześniejsze orzeczenie, skazując tym samym Mehmeta Desde, Mehmeta Bak-ra, Hüseyina Habipa Taşk-na, Maksuta Karada-a i Şerafettina Parmaka za -przynależność do nielegalnej organizacji- oraz Metina Özgünay-a, Ömera Günera i Ergüna Y-ld-r-ma za -działanie na rzecz nielegalnej organizacji-. Skazanym za przynależność grozi trzydzieści miesięcy więzienia (z czego odbędą siedemnaście miesięcy kary, sześć już odbyli), a pozostałym trzem mężczyznom grozi dziesięć miesięcy (z czego do odbycia mają siedem i pół miesiąca) za ich domniemane powiązania z Partią Bolszewicką (Północnego Kurdystanu/Turcja). W trakcie procesu oskarżeni zaprzeczali tym zarzutom. Jak donosi prasa prawnicza, użyte przeciw nim dowody oparte były na zeznaniach wymuszonych przy użyciu tortur. Za materiał dowodowy posłużyły również ulotki i naklejki, które w imieniu Partii Bolszewickiej (Północnego Kurdystanu/Turcja) nawoływały społeczeństwo do poparcia demonstracji z okazji 1. maja ale nie promowały przemocy; za dowód w sprawie uznano też fakt, że niektórzy spośród skazanych spotkali się 8. lipca 2002. roku w mieście Kusadasi w prowincji Aydin. Zostali oni zatrzymani 9. i 10. lipca 2002 roku.

Wyrok 9. Izby Sądu Kasacyjnego aby utrzymać orzeczenie w mocy zapadł w wyniku długiego postępowania, podczas którego dwa razy odbyła się rewizja procesu, a Sąd Kasacyjny dwukrotnie uchylił orzeczenie niższej instancji. Przebieg procesu zdradza dużą niepewność sądów co do właściwego rozwiązania tej sprawy, czego dowodzi fakt, że późniejsze ich orzeczenia pozostają w sprzeczności z wcześniejszymi. Pierwsza decyzja Sądu Najwyższego z kwietnia 2004, aby unieważnić wyrok Sądu Bezpieczeństwa Narodowego w prowincji Izmir spowodowała, iż pojawiły się wątpliwości czy Partia Bolszewicka (Północnego Kurdystanu/Turcja) może być prawnie uznawana za organizację terrorystyczną skoro nie podano żadnych dowodów na popełnienie przez jej członków aktów przemocy, zastraszania, grożenia czy popieranie terroryzmu. W czasie ponownej rozprawy, sąd niższej instancji z braku dowodów wskazywał na terrorystyczny charakter działalności partii oraz uzasadniał decyzję o uznaniu partii politycznej za organizację terrorystyczną, określając jej ideologię jako opartą na -moralnej przemocy- (która nie jest tożsama z przemocą fizyczną). Zarówno w wyniku pierwszej jak i drugiej rewizji procesu izmirski prokurator zalecił uniewinnienie skazanych.

Wydane po dwóch rewizjach procesu, najnowsze orzeczenie Sądu aby podtrzymać wyrok jest  tym bardziej niepokojące, iż oddzielny proces czterech policjantów oskarżonych o torturowanie Mehmeta Dresde wciąż trwa, a decyzja 8. Izby Sądu Kasacyjnego jeszcze nie zapadła. Apelacja w tej sprawie nie została rozpatrzona od 2004 roku. Przypadek ten jest o tyle zastanawiający, że Amnesty International odnotowała wcześniej przypadki odwoływania przez instancje Sądu Kasacyjnego werdyktów innych sądów, uzasadniając to koniecznością oczekiwania na werdykt w sprawach o domniemane torturowanie.

Amnesty International uważa skazanie ośmiu mężczyzn za dowód na to, iż nieuczciwe postępowanie w sprawach kryminalnych wciąż rzuca cień na turecki system sądowniczy. Historia procesu Mehmeta Dresde oraz pozostałych skazanych jest szczegółowo udokumentowana wraz z innymi procesami w raporcie Amnesty International z 2006 roku, dotyczącym wyroków zapadłych na mocy prawa antyterrorystycznego (Turcja.  Sprawiedliwość odkładana i odmawiana: przedłużające się, nieuczciwe procesy osób oskarżonych o terroryzm.  AI Index: EUR 44/013/2006). Zgodnie z Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz z Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych, prawo do uczciwego procesu stanowi najwyższą wartość. Jako Państwo-Strona obu tych konwencji, Turcja jest prawnie zobligowana do zapewnienia uczciwego procesu wszystkim, którzy podlegają tureckiej jurysdykcji.

Raport Turcja. Sprawiedliwość odkładana i odmawiana: przedłużające się, nieuczciwe procesy osób oskarżonych o terroryzm w języku angielskim dostępny jest na stronie: http://web.amnesty.org/library/index/engeur440132006

Tłumaczenie: Emilia Weber