Rosyjski atak lotniczy, który według doniesień zabił 47 cywilów w ukraińskim mieście Czernihów, może stanowić zbrodnię wojenną – stwierdziła Amnesty International po przeprowadzeniu dochodzenia w sprawie ataku.
- Ludzie stojący w kolejce po chleb zabici w ataku z 3 marca.
- Śmiertelny atak lotniczy może stanowić zbrodnię wojenną.
Rosyjski atak lotniczy, który według doniesień zabił 47 cywilów w ukraińskim mieście Czernihów, może stanowić zbrodnię wojenną – stwierdziła Amnesty International po przeprowadzeniu dochodzenia w sprawie ataku.
W czwartek 3 marca, około godziny 12:15, w mały plac publiczny przy ulicach Wiaczesława Chornowoła i Kruhowa w Czernihowie uderzyło wiele bomb, zabijając cywilów i poważnie uszkadzając pobliskie budynki.
W oparciu o nowe wywiady oraz weryfikację i analizę nagrań wideo, zespół reagowania kryzysowego Amnesty International stwierdził, że był to najprawdopodobniej rosyjski atak lotniczy, w którym użyto co najmniej ośmiu niekierowanych bomb burzących.
“Ogromu cierpienia wywołanego atakiem lotniczym, który uderzył w ulice Czernihowa nie da się opisać słowami. Był to bezlitosny, masowy atak na ludzi, którzy wykonywali swoje codzienne obowiązki w domach, na ulicach i w sklepach” – powiedziała Joanne Mariner, Dyrektorka ds. reagowania kryzysowego Amnesty International.
“Ten szokujący atak jest jednym z najbardziej brutalnych, jakiego doświadczyli mieszkańcy Ukrainy. Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego powinien go zbadać pod kątem możliwego popełnienia zbrodni wojennej. Osoby odpowiedzialne za takie zbrodnie muszą zostać postawione przed sądem, a ofiary i ich rodziny muszą otrzymać pełne zadośćuczynienie”.
Czernihowska Administracja Obwodowa poinformowała, że w ataku zginęło 47 osób (38 mężczyzn i 9 kobiet). Na zweryfikowanym nagraniu widać osiem pocisków zrzuconych w krótkich odstępach czasu i spadających w jednej linii, co jest typowe dla nalotów bombowych.
Amnesty International nie była w stanie zidentyfikować żadnego celu wojskowego w miejscu lub w pobliżu miejsca ataku, który by go uzasadniał. Zdjęcia satelitarne z 28 lutego pokazują kolejkę ludzi przed budynkiem, który ucierpiał w wyniku uderzenia. Na podstawie tego zdjęcia i zeznań świadków Amnesty International uważa, że większość ofiar stała w kolejce po jedzenie, gdy uderzyły pociski.
Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego powinien go zbadać pod kątem możliwego popełnienia zbrodni wojennej. Osoby odpowiedzialne za takie zbrodnie muszą zostać postawione przed sądem, a ofiary i ich rodziny muszą otrzymać pełne zadośćuczynienie.
Joanne Mariner
Wszystko zostało zniszczone
Kiedy uderzyły bomby, Alina, 21-letnia studentka, była wraz z rodziną w swoim domu na pobliskiej ulicy Iwana Bohuna.
Powiedziała Amnesty International:
“Usłyszałam bardzo, bardzo głośne buczenie i poczułam, że nasz budynek się trzęsie. To było tak, jakby nasze mieszkanie się nadmuchiwało… Po dwóch sekundach usłyszałam, jak okna wyleciały na podwórko. Nasz budynek bardzo się trząsł.Myślałam, że wszystkie ściany zostaną zniszczone”.
“Kiedy usłyszałam huk, zawołałam babcię na korytarz. Położyłyśmy się na ziemi i to prawdopodobnie nas uratowało”.
Rodzice Aliny byli na ulicy, gdy doszło do wybuchu, ale przeżyli atak. Dodała:
“W [pobliskim] żółtym budynku była kolejka po chleb i tam właśnie chcieli pójść. Nie pamiętam, czy to była moja mama, czy mój tata, ale jedno z nich powiedziało: ‘Nie, kolejka jest za długa, chodźmy’. I tak odeszli. Ludzi, którzy stali w tej kolejce, już nie ma”.
Julia Matwienko, 33-letnia matka trójki dzieci, była w domu z dziećmi, również na ulicy Iwana Bohuna, kiedy doszło do ataku.
Doznała urazu głowy.
“Szłam korytarzem i nie zdążyłam nawet dojść do kuchni, kiedy nagle ogłuchłam – nie rozumiałam, co się dzieje”.
“Wszystko zaczęło się nagle rozpadać i walić. Dzieci krzyczały. Przez kilka sekund było tak, jakby panowała cisza, a czas stanął w miejscu. Potem wyciągnęłam swoje dzieci spod gruzów. Krew po mnie spływała, a ja wyciągałam moje dzieci”.
“Wszystko było zniszczone, a drzwi [do budynku] zostały wyłamane. Nie pozostało ani jedno okno, a niektóre balkony zostały całkowicie wyrwane. Na dzieciach nie ma ani jednego zadrapania. To cud. Były jedynie pokryte moją krwią”.
Na nagraniu z kamery samochodowej widać spadającą amunicję i słychać odgłos prawdopodobnie nisko przelatującego samolotu, co jest zgodne z taktyką przeprowadzania tego typu ataków. Zrzucanie niekierowanych bomb na tereny zaludnione narusza zakaz przeprowadzania ataków masowych. Bomby takie mają rozległe działanie i są znacznie mniej dokładne niż amunicja precyzyjnie naprowadzana.
Weryfikacja w Laboratorium Dowodów Kryzysowych
Laboratorium Dowodów Kryzysowych Amnesty International zweryfikowało nagrania z następstw ataku, na których widać uszkodzenia budynków i ciała na ulicach. Nagrania Państwowej Służby Ratunkowej Ukrainy również pokazały zniszczenia i akcję ratunkową.
Inne zweryfikowane nagrania wideo z następstw ataku pokazują rozległe zniszczenia i co najmniej jeden charakterystyczny krater po bombie, o rozmiarach odpowiadających amunicji uderzającej w powierzchnię ziemi o wadze około 500 kg.
Inne zweryfikowane materiały z innego miejsca nalotu na Ukrainie pokazują niekierowaną bombę typu FAB-500 M62, która została zrzucona na ziemię.
Kolejne zweryfikowane materiały z innego miejsca nalotu na Ukrainie pokazują niekierowaną bombę FAB-500 M62 usuwaną przez siły obrony cywilnej. Ponadto oficjalne nagranie wideo opublikowane przez rosyjskie wojsko 6 marca pokazuje start samolotu Su-34 Fullback z ośmioma bombami FAB-500, co wskazuje, że jest to typowy ładunek bojowy w obecnych rosyjskich operacjach.
“Wszystkie państwa powinny współpracować z MTK i nową komisją śledczą powołaną przez Radę Praw Człowieka ONZ, aby pomóc w rozliczeniu poważnych naruszeń i zbrodni, takich jak ten atak. Ofiary tej inwazji muszą doczekać się sprawiedliwości” – powiedziała Joanne Mariner.
Amnesty International już wcześniej wzywała do poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka przez wszystkie strony w czasie trwania inwazji Rosji na Ukrainę.