Rosyjskie siły zbrojne kontynuują ataki na kluczową infrastrukturę energetyczną Ukrainy, co stanowi rażące naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego i zagraża życiu cywilów, szczególnie w obliczu nadchodzących mrozów – stwierdziła Amnesty International i wezwała Rosję do zakończenia bezprawnych ataków.
“Gdy ludzie na całym świecie przygotowują się do świąt, a ulice toną w blasku kolorowych dekoracji i lampek, musimy pamiętać o Ukrainie, która pogrążona jest w ciemności na skutek stałych, celowych i bezprawnych ataków Rosji na jej infrastrukturę energetyczną” – powiedział Denis Krywoszejew, zastępca dyrektora Amnesty International na Europę Wschodnią i Azję Środkową.
“Ludność cywilna z Ukrainy musi zmagać się nie tylko ze śmiercią ludzi, która jest konsekwencją agresji Rosji, ale również ze zbrodniczą taktyką tego państwa nastawioną na zwiększenie ludzkiego cierpienia”.
Trwające od miesięcy ataki na kluczową infrastrukturę energetyczną Ukrainy blokują cywilom dostęp do opieki zdrowotnej, żywności i edukacji, a także zmuszają ich do znoszenia mrozu nawet we własnych mieszkaniach.
Amnesty International rozmawiała z cywilami z całej Ukrainy, którzy szczegółowo opisywali wpływ rosyjskich ataków na ich codzienne życie.
Przerwy w dostawie prądu pogłębiają kryzys w służbie zdrowia
Olena* powiedziała Amnesty International: “Naloty nie ustają. Właśnie w tej chwili ma miejsce kolejny. W trakcie nalotu, żadne placówki świadczące usługi zdrowotne, takie jak kliniki, szpitale, a także inne instytucje, jak sklepy czy transport publiczny nie mogą pracować”.
W dniu jednego z nalotów Olena była umówiona z synem na ogólne badania i szczepienia. Klinika odwołała jednak wizytę w ostatniej chwili. Naloty prowadzą do pogłębiających się opóźnień dotykających osób oczekujących na opiekę medyczną.
Oprócz ograniczania dostępu do rutynowych kontroli zdrowotnych, kolejnym problemem jest wykonywanie zabiegów chirurgicznych w warunkach zagrażających życiu. Katerina* powiedziała Amnesty International, że obawiała się, że przerwy w dostawie prądu wpłyną na termin jej operacji: “Poszłam na zaplanowaną operację i lekarze musieli użyć lasera. Personel medyczny powiedział, że postarają się zrobić to szybko. Byłam wtedy zdenerwowana”.
Zakłócenia w nauce stwarzają poważny problem dla procesu edukacji dzieci
Trwające w Ukrainie przerwy w dostawie prądu oznaczają, że wiele dzieci nie może uczęszczać do szkoły, ani fizycznie, ani przez internet. Te, które mogą dotrzeć do szkoły, muszą stawić czoła podróżom w całkowitych ciemnościach, co może zagrażać ich zdrowiu, a nawet życiu.
“Podczas przerw w dostawach prądu sygnalizacja świetlna oraz latarnie nie działają, co powoduje chaos, podczas którego każdy jeździ w różnych kierunkach. Powrót z dzieckiem w kompletnej ciemności jest niezwykle stresujące, ponieważ przez nieuwagę możesz wejść na drogę. Śmiertelność pieszych znacząco wzrosła ”
powiedziała Katerina.
“Prawo do edukacji jest podstawą każdego społeczeństwa, a jednak Rosjanie celowo obierają za cel infrastrukturę cywilną, w tym szkoły. Dzieci nie mogą nawet uczyć się na odległość z powodu braku elektryczności i ogrzewania. Rosja odbiera Ukrainie nie tylko teraźniejszość ale i przyszłość” – powiedział Krywoszejew.
Zagrożenie dla zdrowia i dobrostanu
Dzieci cierpią nie tylko dlatego, że rosyjska inwazja odebrała im możliwość nauki, ale także z powodu mrozu i braku żywności.
“Gotowanie w tych warunkach jest niezwykle trudne. Karmienie dziecka dzień w dzień parówkami nie jest dla niego dobre, ale nie można przygotować niczego innego, ponieważ zajmuje to półtorej godziny. Dlatego gotuję na parze kuskus i parówki”
mówi Olena.
“To wszystko jest bardzo stresujące. Ładowanie wszystkich urządzeń elektrycznych, znajdowanie czasu na przyrządzanie posiłku. Kiedy jest widno, musisz robić wszystko naraz. Nie masz czasu na oddech. Ciągły stres bardzo negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne”.
Grupy marginalizowane poddawane są dodatkowej presji
Osoby z niepełnosprawnością, starsze i o niższych dochodach jeszcze dotkliwiej odczuwają przerwy w dostawie prądu.
Osoby o ograniczonej mobilności z trudem opuszczają swoje bloki mieszkalne. Niektórzy mieszkańcy ustawili w windach pakiety awaryjne, które zawierają krzesła, wodę i jedzenie, na wypadek, gdyby ktoś został uwięziony w środku podczas przerw w dostawie prądu.
Wpływ braku elektryczności jest druzgocący dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Tatiana* powiedziała Amnesty International: “Znam ludzi, którzy nie wychodzą na zewnątrz, bo nie mogą opuścić budynku bez windy”.
Wiele osób o niższych dochodach ma trudności z pokryciem kosztów ogrzewania swoich domów na wypadek braku prądu. Koszty generatorów, zbiorników gazowych i grzejników gazowych to spory wydatek.
Tło
Pomimo prób naprawy uszkodzonej infrastruktury cywilnej, władze Ukrainy zostały zmuszone do wprowadzenia planowych przerw w dostawie prądu, aby zapobiec przeciążeniu pozostałej infrastruktury energetycznej kraju. Do października 2022 roku co najmniej 40% obiektów energetycznych w kraju zostało poważnie uszkodzonych. W grudniu władze Ukrainy podały, że ponad 50% użytkowników energii w kraju doświadcza odcięcia dostaw prądu.
Amnesty International wzywa do zakończenia rosyjskiej agresji na Ukrainie oraz do tego, by społeczność międzynarodowa pamiętała i wspierała ukraińskich cywilów, gdy nadchodzi zima.
*Imiona zmienione w celu ochrony tożsamości.