Protokół, przyjęty 11 lipca 2003 na drugim szczycie Unii Afrykańskiej w Maputo w Mozambiku, między innymi zobowiązuje rządy państw afrykańskich do likwidacji wszystkich form dyskryminacji i przemocy wobec kobiet w Afryce oraz do propagowania równości kobiet i mężczyzn.
Protokół zobowiązuje również rządy państw afrykańskich do włączenia – jeśli jeszcze tego nie zrobiły – tych podstawowych zasad do swoich konstytucji i innych instrumentów prawnych, oraz zapewnienia, że zasady te będą skutecznie wcielane w życie.
Ponadto nakazuje rządom uwzględnienie perspektywy płci w procesie podejmowania decyzji dotyczących polityki, w ustawodawstwie, planach rozwoju oraz wszelkich działaniach, a także do zapewnienia ogólnej korzystnej sytuacji kobiet. Protokół wejdzie w życie, gdy ratyfikuje go 15 państw.
W marcu 2003 Amnesty International wezwała uczestników odbywającego się w Addis Abebie w Etiopii spotkania ministrów do uzgodnienia takich rozwiązań mających się znaleźć się w Protokole, które obejmowałyby rozporządzenia gwarantujące większą odpowiedzialność państw za likwidację uprzedzeń i praktyk, ograniczających prawa kobiet do równości i wolności od dyskryminacji. Organizacja powtórzyła również, że rządy państw afrykańskich muszą pokazać jasno, że prawa kobiet są niepodważalną, integralną i niepodzielną częścią praw człowieka, uznawanych przez społeczność międzynarodową.
-Po tym jak Protokół został przyjęty, rządy państw afrykańskich powinny pokazać swoje zaangażowanie na rzecz położenia kresu dyskryminacji i przemocy wobec kobiet poprzez szybkie i pełne ratyfikowanie Protokołu, tak, aby otworzyć drogę do natychmiastowego wejścia w życie tego instrumentu i jego skutecznej realizacji- – stwierdzili przedstawiciele Amnesty International.
Protokół, jeśli zostałby w całości ratyfikowany i wprowadzony w życie, mógłby stać się ważną podstawą działań zmierzających do przerwania bezkarnych ataków na prawa człowieka kobiet w Afryce. -Wzywamy wszystkie z 53 państw członkowskich Unii Afrykańskiej do ratyfikowania Protokołu w możliwie najkrótszym czasie- – powiedzieli przedstawiciele Amnesty International.
Tło
Protokół do Afrykańskiej Karty Praw Człowieka i Ludów dotyczący Praw Kobiet w Afryce został przyjęty 11 lipca 2003 na drugim szczycie Zgromadzenia Unii Afrykańskiej w Maputo w Mozambiku.
Protokół wejdzie w życie trzydzieści dni po ratyfikowaniu go przez piętnaste państwo, stając się dopełnieniem Afrykańskiej Karty w procesie zapewniania rozpowszechniania i ochrony praw człowieka afrykańskich kobiet.
Traktat zawiera regulacje dotyczące prawa do życia, integralności i bezpieczeństwa osobistego, prawa udziału w działaniach politycznych i podejmowaniu decyzji, prawa dziedziczenia, prawa do pożywienia i odpowiedniego mieszkania, ochrony kobiet przed szkodliwymi tradycyjnymi praktykami oraz ochrony kobiet w czasie konfliktów zbrojnych. Ponadto obejmuje zapisy dotyczące dostępu kobiet do systemu sprawiedliwości oraz równą ochronę w obliczu prawa
Realizacja protokołu będzie nadzorowana przez Afrykańską Komisję ds. Praw Człowieka i Ludów, organ ustanowiony w celu monitorowania zgodności działań państw członkowskich z Afrykańską Kartą do czasu utworzenia Afrykańskiego Sądu ds. Praw Człowieka i Ludów. Ponadto państwa członkowskie zobowiązują się do uwzględniania w okresowych raportach dla Afrykańskiej Komisji rozwiązań ustawodawczych i innych, podejmowanych w celu zapewnienia pełnej realizacji praw uznawanych w Protokole. Uczestnicy pierwszej Konferencji Ministrów Unii Afrykańskie, która odbyła się w maju 2003 r. w Kigali w Rwandzie, wezwali państwa członkowskie Unii do podjęcia wszystkich kroków niezbędnych dla szybkiego przyjęcia i ratyfikowania Protokołu.