AMR 51/143/2006
Rząd amerykański musi ujawnić szczegóły dotyczące sytuacji i miejsca pobytu wszystkich osób potajemnie aresztowanych oraz zapewnić uczciwe procesy wszystkim więźniom, znajdującym się pod nadzorem władz USA, oświadczyła dziś Amnesty International.
„Prezydent Bush w końcu potwierdził to, co od dawna przypuszczano – że w >>wojnie z terroryzmem<< Stany Zjednoczone uciekały się do stosowania tajnych aresztowań i wymuszonych zaginięć, które w świetle prawa międzynarodowego uważane są za zbrodnie”, powiedziała Irene Khan, Sekretarz Generalna Amnesty International.
Organizacja odpowiedziała w ten sposób na wczorajsze wystąpienie Prezydenta Busha, który oświadczył, że czternastu mężczyzn przetrzymywanych w tajnym więzieniu CIA zostało przeniesionych do bazy wojskowej Guantanamo na Kubie. Prezydent zaznaczył, że zostaną oni postawieni przed sądem.
Prezydent Bush naciska na Kongres Stanów Zjednoczonych, by ten przyjął ustawę umożliwiającą sądzenie osób podejrzanych o terroryzm przez komisje wojskowe, zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego wydanym w czerwcu br. i stwierdzającym, iż komisje powołane przez prezydenta były niezgodne z prawem.
„Kongres nie powinien sankcjonować niczego, co jest sprzeczne z normami prawa międzynarodowego – nieuczciwych procesów sądowych, bezterminowego aresztu czy bezkarności wobec naruszeń praw człowieka”, powiedziała Irene Khan. „Kongres musi zapewnić pociągnięcie do pełnej odpowiedzialności za czyny już dokonane oraz zgodność z prawem tych, które będą podjęte w przyszłości”.
Stany Zjednoczone mają prawo i obowiązek postawić przed sądem wszystkie osoby odpowiedzialne za zbrodnie, w tym za zbrodnie przeciw ludzkości popełnione 11 września 2001 roku. Muszą jednak dokonać tego w sposób, respektujący prawa człowieka i obowiązujące prawo. Tajne aresztowania, wymuszone zaginięcia, tortury lub inne okrutne, nieludzkie i poniżające traktowanie, bezterminowy areszt bez postawienia zarzutów oraz nieuczciwe procesy są zakazane przez prawo międzynarodowe.
„Od dłuższego czasu Amnesty International wzywa do powołania pełnej, niezależnej komisji z udziałem międzynarodowych ekspertów, która miałaby przeprowadzić dochodzenie w sprawie praktyk, stosowanych podczas aresztowań i przesłuchań, dokonywanych w ramach prowadzonej przez USA >>wojny z terroryzmem<>legalizujących<< takie postępowanie”, powiedziała Irene Khan.
Należy również powołać specjalnego prokuratora do przeprowadzenia dochodzenia karnego w sprawie postępowania urzędników amerykańskich, w tym urzędników państwowych, przeciw którym istnieją dowody potwierdzające ich uwikłanie w zbrodnie, popełniane podczas „wojny z terroryzmem”. Zapewnienia Prezydenta, że Stany Zjednoczone nie stosują tortur, nie wystarczą.
Informacje ogólne
Amnesty International wzywa rząd amerykański do zagwarantowania uczciwych procesów wszystkim więźniom przetrzymywanym w związku z „wojną z terroryzmem”, a szczególnie ich prawa do:
- domniemania niewinności do czasu udowodnienia winy
- reprezentowania przez wybranego samodzielnie adwokata
- obecności na procesie i możliwości skonfrontowania się z dowodami
- wyłączenia z procesu wszelkich dowodów, które zostały uzyskane za pośrednictwem tortur lub innego okrutnego, nieludzkiego czy poniżającego traktowania lub karania, z wyjątkiem procesów przeciw osobom odpowiedzialnym za takie tortury lub złe traktowanie
- możliwości wniesienia apelacji do wyższego organu sądowego
AI podkreśla swój sprzeciw dla stosowania kary śmierci, niezależnie od okoliczności.
Wystąpienie prezydenta Busha zostało poprzedzone wyrokiem Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z 29 czerwca br. w sprawie Hamdan przeciw Rumsfeldowi, w którym to Sąd Najwyższy zablokował proponowane przez administrację Prezydenta procesy przed komisjami wojskowymi stwierdzając, że nie były one usankcjonowane w prawie amerykańskim, a stosowane w nich procedury naruszają zarówno prawo krajowe, jak i międzynarodowe. Sąd stwierdził również, że w tym przypadku miał zastosowanie Artykuł 3 Konwencji Genewskiej, gwarantujący uczciwy proces sądowy i humanitarne traktowanie w czasie konfliktów zbrojnych.
Zgodnie z amerykańską Ustawą o zbrodniach wojennych (War Crimes Act) naruszenie Artykułu 3 Konwencji Genewskiej jest w Stanach Zjednoczonych ścigane z urzędu. AI jest zaniepokojona, że wśród propozycji Prezydenta skierowanych do Kongresu, znajdują się klauzule mające na celu ochronę urzędników amerykańskich przed ściganiem z tytułu naruszenia Artykułu 3. Prezydent Bush oświadczył także, że przedstawił Kongresowi propozycję zatwierdzenia nowej wersji procesów przed komisjami wojskowymi.
Chociaż Prezydent nie ujawnił „alternatywnych” metod przesłuchań, stosowanych przez CIA wobec aresztowanych w tajnych więzieniach, liczne raporty wskazują, że podtapianie i „zimna cela” (więźniowie zamykani nago w celi i wielokrotnie polewani zimną wodą) to jedne z nich.
Moment prezydenckiego wystąpienia umieszcza kwestię aresztowań, przesłuchań i procesów osób zatrzymanych w związku z „wojną z terroryzmem” bezpośrednio w kontekście wyborów do Kongresu, które mają odbyć się 7 października. Amnesty International ponagla władze amerykańskie, aby wykroczyły poza politykę partii i zadbały, by wszelkie środki podjęte w celu ochrony ludzi przed terroryzmem były stosowane z poszanowaniem obowiązującego prawa i praw człowieka.
Tłumaczenie: Iwona Bajurko