Aresztowania te są dowodem na podjęcie ważnych kroków w walce przeciwko bezkarności w Afryce i stanowią jasne przesłanie, iż ci, którzy łamią prawa człowieka będą rozliczeni ze swych zbrodni. Należy jednak podjąć dalsze kroki w celu doprowadzenia przed oblicze sądu innych domniemanych przestępców naruszających wolność jednostki w Afryce, łącznie z Hissène Hibrè, byłym prezydentem Czadu.
Tuż po aresztowaniu Charlesa Taylora Trybunał Specjalny zdecydował, iż ze względów bezpieczeństwa proces byłego prezydenta Liberii zostanie przeniesiony do stolicy Holandii Hagi. Amnesty International wspomagała w działaniach Trybunał Specjalny i jego ważną misję niesienia sprawiedliwości dla tysięcy ofiar zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennych oraz innych przestępstw podlegających prawu międzynarodowemu popełnionych w Sierra Leone. Amnesty International wierzy, iż bez względu na to, czy Charles Taylor będzie sądzony w Freetown czy w innym miejscu podlegającym jurysdykcji Trybunału Specjalnego, wszystkim świadkom procesu będzie zapewniona ochrona, a sam proces zostanie upubliczniony i dowiedzą się o nim ofiary, ich rodziny i całe społeczeństwo Sierra Leone. Podjęcie takich środków jest niezbędne dla podkreślenia doniosłości procesu stanowiącego część przesłania, iż bezkarność zbrodniarzy wobec prawa międzynarodowego nie będzie tolerowana, a sprawiedliwość jednoznacznie opowie się po stronie ofiar.
Amnesty International podziela ufność Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, iż „pojmanie i proces Taylora będą stanowić ważne przesłanie dla regionu i dla całego świata o braku tolerancji dla bezkarności oraz o rządach prawa.”
W ciągu ostatnich dekad zbrodnie podlegające prawu międzynarodowemu dotknęły wiele regionów Afryki. Mężczyźni, kobiet i dzieci nieustannie padają ofiarami ludobójstwa, zbrodni wojennych, zbrodni przeciw ludzkości oraz innych zbrodni rozpatrywanych przez sądy międzynarodowe. Domniemanych sprawców rzadko dosięga sprawiedliwość, gdyż korzystają oni z amnestii i podobnych środków, natomiast ofiarom bardzo często odmawia się odpowiedniego wynagrodzenia krzywd.
Akt założycielski Unii Afrykańskiej wskazuje na jeden ze swych fundamentalnych celów, jakim jest „potępienie i odrzucenie bezkarności”. Stąd też Amnesty International wzywa rządy afrykańskie do upewnienia się, iż domniemani zbrodniarze rzeczywiście nie będą cieszyć się bezkarnością. Państwa Afryki muszą sądzić sprawców zbrodni w pełnym poszanowaniu zasad sprawiedliwego procesu oraz bez groźby zastosowania kary śmierci. Muszą także podporządkować się traktatom ekstradycyjnym podpisanym z państwami gotowymi sądzić zbrodniarzy w uczciwych procesach lub też oddać sprawców w ręce międzynarodowych sądów. Ponadto rządy powinny dostosować się do próśb Międzynarodowego Trybunału Karnego o wydanie oskarżonych osób.
Tło wydarzeń
Charles Taylor został oskarżony przez Sąd Specjalny o zbrodnie wojenne oraz o zbrodnie przeciwko ludzkości dotyczące społeczności Sierra Leone. W sumie postawiono mu 11 zarzutów, w tym morderstwa, okaleczenia, gwałty i inne formy przemocy seksualnej, niewolnictwo seksualne, rekrutację i wykorzystywanie do walki dzieci-żołnierzy, porwania, przymusową pracę zbrojnych grup opozycyjnych Sierra Leone. W 2003 roku Charles Taylor uzyskał w Nigerii status uchodźcy. Jednak 29 marca, na prośbę rządu Liberii, były prezydent został przekazany w ręce Trybunału Specjalnego ds. Sierra Leone w Freetown.
17 marca 2006 roku Thomas Lubania Dyilo, przywódca Demokratycznej Republiki Konga(DRC) oraz domniemany twórca i lider Union des Patriotek Congolais (UPC), został przekazany Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu. Postawiono mu zarzuty popełnienia zbrodni wojennych od lipca 2002, określonych w Artykule 8 Traktatu Rzymskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego, w tym „werbowanie i wcielanie do służby wojskowej dzieci do piętnastego roku życia oraz wykorzystywanie ich podczas otwartych działań wojennych.”
19 sierpnia 2005 roku Hissène Hibrè, były prezydent Czadu, został oskarżony przez sąd belgijski o zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości i zlecanie tortur. Belgia nakazała Senegalowi, który aresztował Hissène Hibrè 15 listopada 2005 roku, ekstradycję zbrodniarza, jednak 25 listopada 2005 Sąd Apelacyjny w Dankarze zdecydował, iż nie ma pełni władz, by zastosować się do prośby
W styczniu 2006 Zgromadzenie Unii Afrykańskiej upoważniło Komitet Wybitnych Prawników do „rozważenia wszystkich aspektów i skutków prawnych sprawy Hissène Hibrè, jak również wszelkich możliwych opcji rozpoczęcia jego procesu”. Zgromadzenie Unii Afrykańskiej zobowiązało Komitet do „zakończenia prac i przedstawienia raportu na następnej sesji w lipcu 2006 roku”.
Tłumaczenie: Dagmara Łata
