Według dziennika Guardian, działania takie zaczęto rozważać po protestach władz Izraela spowodowanych wydaniem przez brytyjski sąd we wrześniu 2005 r. nakazu aresztowania izraelskiego generała Dorona Almoga. Nakaz nie został wykonany. Fakt, że generał Almog nie został aresztowany mimo nakazu, wzbudził zaniepokojenie Amnesty International. Od tego czasu Amnesty International wzywała władze brytyjskie do zbadania sprawy.
Zdziwienie Amnesty International wzbudziły informacje, że rząd brytyjski bierze pod uwagę osłabienie obowiązującego na terenie Wielkiej Brytanii prawa i utrudnienie w ten sposób ścigania i pociągania do odpowiedzialności osób oskarżonych zgodnie z prawem międzynarodowym o najbardziej przerażające zbrodnie popełnione w różnych miejscach globu. Doniesienia takie stawiają pod znakiem zapytania zaangażowanie władz Wielkiej Brytanii w starania o egzekwowanie zasady powszechnej jurysdykcji w stosunku do przestępstw międzynarodowych i o zapewnienie zadośćuczynienia ofiarom takich przestępstw.
Amnesty International informuje także, że w konsternację wprawiły ją doniesienia o tym, że rząd brytyjski przeprosił władze Izraela za zajścia związane z gen. Almogiem. Rząd Wielkiej Brytanii nie powinien przepraszać za zgodne z prawem postępowanie brytyjskiej władzy sądowniczej.
Opis zajść
We wrześniu 2005 r. Amnesty International wystosowała do władz Wielkiej Brytanii pismo, w którym wyrażała zaniepokojenie spowodowane faktem, że generał armii izraelskiej Doron Almog nie został aresztowany na londyńskim lotnisku Heathrow w niedzielę 11 września 2005 r. Nakaz aresztowania gen. Almoga pod zarzutem uczestnictwa w zbrodniach wojennych wydany został dzień wcześniej przez władze sądownicze.
Gen. Doron Almog znalazł się na lotnisku Heathrow 11 września na pokładzie samolotu lecącego z Tel Awiwu. Odmówił jednak zejścia z samolotu, prawdopodobnie dlatego, że poinformowano go o możliwości aresztowania. Jednocześnie policja nie weszła na pokład, dzięki czemu gen. Almog opuścił Wielką Brytanię na pokładzie tego samego samolotu, należącego do linii El Al. Tymczasem, jak podaje dziennik Guardian, na pokład samolotu wpuszczono personel ambasady Izraela. Po powrocie do Izraela gen. Almog mówił w wywiadach, że na pokład samolotu wszedł attaché wojskowy ambasady Izraela w Londynie, który doradzał, by generał nie schodził z pokładu i powrócił niezwłocznie do Izraela.
Amnesty International wezwała władze Wielkiej Brytanii do przeprowadzenia śledztwa wyjaśniającego, w jaki sposób informacje o planowanym aresztowaniu zostały uzyskane i przekazane gen. Almogowi.
Generał major Doron Almog był od grudnia 2000 do lipca 2003 r. dowódcą obszaru południowego armii izraelskiej; obszar ten obejmuje m.in. Strefę Gazy. Zarzuca się mu udział w zniszczeniu przez armię izraelską 59 domów palestyńskich w obozie uchodźców w Rafah 10 stycznia 2002 r. Nakaz aresztowania gen. Almoga wydano w sądzie Bow Street Magistrates’ Court na podstawie konwencji genewskiej z 1957r. Sprawę przekazano następnie jednostce ds. terroryzmu i zbrodni wojennych londyńskiej policji.
W ciągu ostatnich pięciu lat, od wybuchu drugiej intifady we wrześniu 2000 r., armia izraelska zniszczyła ok. 4 tys. domów palestyńskich na Terytoriach Okupowanych i ok. połowy domów w Strefie Gazy, a także ogromne obszary ziemi uprawnej, budynki użyteczności publicznej i komercyjne, sieci wodociągowe i elektryczne i inną infrastrukturę użyteczności publicznej. W większości przypadków zniszczeń dokonano bez uzasadnienia wojskowego, bezprawnie i brutalnie.
Dokonywanie takich zniszczeń oznacza poważne naruszenie artykułu 147 czwartej konwencji genewskiej i stanowi w związku z tym zbrodnię wojenną.
Władze Izraela systematycznie nie przestrzegały wynikających z prawa międzynarodowego zobowiązań do zbadania tych oraz innych naruszeń praw człowieka i ukarania osób za nie odpowiedzialnych. Wielka Brytania, jako sygnatariusz czwartej konwencji genewskiej, ma prawo postawić w stan oskarżenia osoby, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia zbrodni wojennych. Ponadto, zgodnie z artykułem 146, każdy z sygnatariuszy może wydać nakaz aresztowania takiej osoby; jeśli podejrzany znajdzie się na obszarze państwa-sygnatariusza, państwo to ma obowiązek wykonać nakaz.
Dodatkowe informacje znaleźć można w raporcie Amnesty International zatytułowanymIsrael and the Occupied Territories – Under the rubble: House demolition and destruction of land and property (Izrael a Terytoria Okupowane – Pod gruzami: Wyburzanie domów i niszczenie ziemi i mienia), Indeks AI: MDE 15/040/2004, 18 maja 2004 r. http://web.amnesty.org/library/Index/ENGMDE150402004
Tłumaczenie: Jakub Głuszak