Dwa sprzeczne ze sobą zestawy wartości konkurują się coraz bardziej w tych kontrowersjach, nastawiane przeciwko sobie w atmosferze nietolerancji i wzajemnych podejrzeń między religijnymi i innymi społeczeństwami w wielu częściach świata, w tym w Europie.
Redaktorzy gazet udowodnili publikacją karykatur, które przez muzułmanów uznane zostały za obraźliwe, że wolność artystycznej ekspresji oraz krytyka opinii i przekonań są kluczowym elementem demokratycznych, pluralistycznych społeczeństw. Z drugiej strony, muzułmanie w wielu państwach uznali karykatury za obraźliwe dla ich uczuć religijnych oraz za nadużycie wolności słowa. W wielu przypadkach, protesty przeciwko tym karykaturom przekształciły się w akty pełne przemocy, oświadczenia protestujących i ich przywódców postrzegane były jako wzniecające atmosferę przemocy i nienawiści.
Prawo do wolności słowa i opinii powinno być kamieniem węgielnym każdego społeczeństwa. Prawo to obejmuje -swobodę posiadania niezależnej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez względu na granice-. (Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Artykuł 19). Od ponad 40 lat Amnesty International broni tego prawa przed zakusami rządów na całym świecie, mającymi na celu tłumienie opozycji politycznej, religijnych dysydentów i kreatywności artystów.
Prawo do wolności słowa nie jest jednak prawem absolutnym, ani dla twórców ani dla ich krytyków. Niesie za sobą odpowiedzialność, więc może być przedmiotem ograniczeń w imię ochrony praw innych osób. W szczególności wspieranie narodowej, rasowej i religijnej nienawiści, która daje impuls do dyskryminacji, wrogości czy przemocy, nie może być postrzegane jako uprawnione korzystanie z prawa do wolności słowa. Zgodnie z międzynarodowymi standardami, takie zachowania powinny być zakazane przez prawo.
Amnesty International wzywa przedstawicieli rządu i tych, odpowiedzialnych za wdrażanie prawa i funkcjonowanie sprawiedliwości, by w zarządzaniu tą sytuacją opierali się na zasadach praw człowieka.
Amnesty International wzywa także osoby pracujące w mediach, by działały odpowiedzialnie i wrażliwie, tak by nie pogarszać obecnej sytuacji. To, co się wydarzyło, pokazuje siłę i zasięg mediów. AI wzywa dziennikarzy do stosowania bardziej wyważonych sądów, biorąc pod uwagę potencjalny wpływ ich ocen oraz zasięg często sprzecznych ze sobą informacji.
Amnesty International uznaje wolność do pokojowego wyrażania swojej opinii, także w drodze pokojowych protestów, jednak użycie gróźb przemocy nie jest akceptowane. Przywódcy społeczności mają obowiązek zrobić wszystko, co w ich mocy, by zakończyć panującą obecnie atmosferę nienawiści i przemocy. Kultura i religia są dla wielu osób niezwykle ważne, ale nie można ich używać jako usprawiedliwienia dla łamania praw człowieka.
Tłumaczenie: Natalia Mielech