POL 30/017/2004
-Sytuacja w Zatoce Guantanamo to olbrzymi skandal związany z łamaniem praw człowieka, który ma rozległe konsekwencje dla całego świata,- oświadczył Javier Zuniga, jeden z dyrektorów Sekretariatu Międzynarodowego Amnesty International. -Taka polityka promuje świat, w którym przypadkowe i niekwestionowane zatrzymania stają się dopuszczalne.-
Uczestnicy konferencji stwierdzili, iż surowe warunki w jakich przetrzymywani są więźniowie w Zatoce Guantanamo mają daleko idące konsekwencje dla ich społeczności i rodzin, łącznie z pozbawionymi prawa głosu kobietami i dziećmi, których prawa muszą być również uznawane i szanowane. Podobnie, wciąż mające miejsce przypadkowe i bezprawne zatrzymania tysięcy ludzi w wielu krajach Zatoki Perskiej pozostawiają zasadnicze wyzwanie dla rządów prawa i stanowią sprzeniewierzenie się fundamentalnym zasadom dotyczącym praw człowieka.
Jest to pierwsza taka konferencja na której zebrali się krewni więzionych w Zatoce Perskiej, przedstawiciele organizacji walczących o przestrzeganie praw człowieka, prawnicy z Bliskiego Wschodu i całego świata, aktywiści oraz członkowie instytucji działających na rzecz społeczeństwa obywatelskiego. Została ona zorganizowana wspólnie przez Amnesty International oraz Narodową Organizację na Rzecz Obrony Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (HOOD) w Jemenie w dniach 10-11 kwietnia.
-Postęp i cywilizacja nie mogą być mierzone jedynie miarą naukowego, technologicznego i militarnego rozwoju. Muszą być mierzone miarą ludzkiego sumienia, stopniem dezaprobaty w stosunku do łamania praw człowieka i tym, co możemy zrobić, aby zakończyć ludzkie cierpienie,- oświadczyła w sobotę Amat al-Alim al-Soswa, Minister Praw Człowieka w Jemenie w swym przemówieniu na otwarcie konferencji.
-Odmawianie więźniom prawa dostępu do należnego im postępowania sądowego lub negowanie ich fundamentalnego prawa do poszanowania podstawowych standardów praw człowieka stanowią bezprecedensowy przykład skandalicznego łamania praw człowieka,- stwierdzono w dokumencie opublikowanym na zakończenie konferencji. -Jako obrońcy praw człowieka, jesteśmy przekonani, że każda kobieta, każdy mężczyzna i każde dziecko posiada niezbywalne prawa, które przysługują jej jako istocie ludzkiej.-
W dokumencie zatytułowanym Apel Sana’a skrytykowano nadużycia powstałe wskutek lekceważenia środków bezpieczeństwa przyjętych przez wiele rządów po atakach z 11 września 2001 na Stany Zjednoczone, co uznano za równoznaczne z -kryzysem praw człowieka, który stanowi zagrożenie dla ludzi na całym świecie.-
W apelu tym wezwano również rządy Stanów Zjednoczonych i rejonu Zatoki Perskiej do zakończenia prawnego stanu zawieszenia wszystkich więźniów, włączając w to również tych przetrzymywanych w miejscach, których lokalizacja pozostaje nieujawniona i do przyznania im pełnego prawa do kontaktów z prawnikami, lekarzami, rodzinami i pracownikami Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża (ICRC).
W apelu czytamy, że -Rządy muszą zagwarantować, iż wszystkim zatrzymanym albo zostaną postawione zarzuty i odbędą się ich sprawiedliwe procesy, albo zostaną oni zwolnieni…Owe rządy muszą też zapewnić, iż więźniowie będą traktowani po ludzku, oraz położyć kres przymusowemu powrotowi obcokrajowców do krajów, w których spotkaliby się z poważnym naruszeniem praw człowieka.-
Uczestnicy wezwali również rządy do zapewnienia ścisłego dostosowania się do standardów praw człowieka w przypadku jakiejkolwiek współpracy na rzecz bezpieczeństwa pomiędzy państwami, oraz w przypadku wszystkich programów szkolenia o bezpieczeństwie. Zwrócili się oni również z prośbą, aby udzielono Amnesty International i innym międzynarodowym organizacjom działającym na rzecz praw człowieka prawa dostępu do funkcjonariuszy i więźniów przetrzymywanych w Zatoce Guantanamo, Bazie Powietrznej Bagram oraz innym miejscach, których lokalizacja pozostaje nieujawniona.
-Więzienie ludzi w Zatoce Guantanamo,na Kubie, w Bagram oraz w Afganistanie z lekceważeniem należnego im prawa sądu stanowi ogromne zagrożenie dla wszystkich naszych wolności,- oświadczył Terry Waite, działacz na rzecz obrony praw człowieka i były zakładnik. -Przez lata z trudem walczono o międzynarodowe prawa człowieka. Dziękuję Bogu za to, że istnieją organizacje takie jak Amnesty International, które nie pozwalają, aby prawa te zostały utracone w tym momencie naszej globalnej historii.-
W apelu wezwano również społeczność międzynarodową do zagwarantowania, iż Organizacja Narodów Zjednoczonych pilnie zastosuje swe procedury prawne na rzecz obrony praw człowieka dla przypadków uchylenia fundamentalnych norm w zatrzymaniu i postępowaniu wobec osób przetrzymywanych w Zatoce Guantanamo, Bazie Powietrznej Bagram i innych miejscach o nieujawnionej lokalizacji.
Organizacje pozarządowe i społeczeństwo obywatelskie muszą wywrzeć nacisk na swe rządy w celu zrewidowania przepisów prawnych dotyczących bezpieczeństwa w oparciu o standardy międzynarodowego prawa człowieka i starań na rzecz poszanowania fundamentalnych praw człowieka ich współobywateli przetrzymywanych w Zatoce Guantanamo. Muszą oni również poprzeć i rozpropagować apel.
Nawołuje się również do kolejnych inicjatyw informujących społeczeństwa o obowiązkach wynikających z praw człowieka, oraz do powołania w regionie i wsparcia procedur prawnych dla prawników w celu wymiany informacji i skoordynowania wysiłków na rzecz możliwości wniesienia apelacji przez więźniów.
-My, rodziny przetrzymywanych naprawdę was potrzebujemy,- wyznał Khaled al-Odah, którego syn Fawzi al-Odah jest od dwóch lat przetrzymywany w Guantanamo. -Organizowanie podobnych konferencji utrzyma tę sprawę żywą w sumieniu światowej społeczności.-
Tłumaczenie: Anna Kuczek