28 września 2022 odbyło się spotkanie online dla młodzieży, podczas którego pracowaliśmy nad naszym prawem do autoekspresji oraz różnymi formami wyrażenia siebie.
Dyskutowaliśmy o związku wyrażania siebie z artykułem 19. Powszechnej deklaracji praw człowieka:
„Każdy człowiek ma prawo do wolności poglądów i swobodnego ich wyrażania; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnych poglądów, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i idei wszelkimi środkami, bez względu na granice”.
Istnieje niezliczona liczba sposobów wyrażania siebie, które wykorzystujemy w naszym codziennym życiu, np. publikowanie w mediach społecznościowych, pisanie artykułów, wierszy lub prowadzenie bloga, rysowanie, malowanie lub robienie zdjęć, dyskusje z przyjaciółmi lub znajomymi, taniec i inne formy ekspresji artystycznej.
Efektem naszych rozmów była notatka graficzna stworzona przez MagdaRysuje:
W zaproponowanym podczas spotkania konkursie młodzież miała wymyślić akcję artystyczną, która będzie związane z dowolnym aspektem wolności słowa i wyrażania siebie. Co młode osoby chcą przekazać innym w swojej szkole?
Wygrana przypadła XL LO z oddziałami dwujęzycznymi im. Stefana Żeromskiego w Warszawie.
Szkolna Grupa Praw Człowieka działająca w XL liceum zdecydowała się na umieszczenie artystycznej instalacji na szkolnym korytarzu, w miejscu, które codziennie mijają setki uczniów_uczennic i pracowników_pracowniczek szkoły. Szereg manekinów, na których zawisły karteczki z przemyśleniami na temat prawa i wolności wyrażania siebie, stanęły obok tablicy z artykułami Powszechnej deklaracji praw człowieka.
Młodzież chciała podkreślić, że “często nie wiemy, jakie prawa nam przysługują lub bagatelizujemy ich łamanie, myśląc, że to nic ważnego. To nieprawda. Jeżeli nie zatrzymamy takiej sytuacji od razu, pewnego dnia może ona wymknąć się spod kontroli. To właśnie dlatego tak ważne jest zwracanie uwagi ludzi na ich prawa- i właśnie dlatego podjęłyśmy się realizacji projektu”.
A Początkowo młode osoby ustawiły na korytarzu jedynie pięć czarnych manekinów i skrzynkę na listy. Zespół postawił na wzbudzanie zainteresowania stopniowo, krok po kroku. Następnego dnia trzy manekiny były ubrane w różnorodne stroje. “Chciałyśmy pokazać, że każdy może wyrażać siebie swoim ubiorem, a także umilić sobie szkolną rutynę niecodzienną zabawą z tymi przebraniami”.
Niedługo potem “Skrzynce Wolnych Myśli” towarzyszył już plakat objaśniający ideę akcji. Na specjalnie przygotowanych kolorowych karteczkach wszyscy mogli zapisywać swoje przemyślenia na temat praw człowieka, wolności słowa i wyrażania siebie, po czym wrzucić je do skrzynki. Na korytarzu pojawiła się także tablica, na której przypomniano artykuły z Powszechnej deklaracji praw człowieka
Gdy skrzynka zapełniła się hasłami i przemyśleniami, Szkolna Grupa Praw Człowieka powiesiła je na dwóch manekinach, by uczniowie_uczennice, po dostrzeżeniu na nich własnych karteczek, czuli się zaangażowani w akcję. Zwieńczeniem akcji było rozdawanie naklejek z hasłami promującymi prawa człowieka, by jeszcze raz podkreślić, jak ważny jest to temat.
Relacje z wydarzenia można zobaczyć na fanpage’u szkoły na Facebooku:
Jak wiele jest pomysłów na – nawet niewielkie – działania, które zwracają uwagę na wolność słowa i wyrażania siebie, udowodniły wszystkie szkoły i placówki biorące udział w konkursie!
Wyróżnienia otrzymały:
Liceum Ogólnokształcące Społeczne nr 17 w Warszawie
Szkolna Grupa Praw Człowieka działająca w liceum ogłosiła w szkole konkurs “Twój głos ma moc” na wykonanie prac plastycznych. W konkursie mogli wziąć udział wszyscy uczniowie_uczennice szkoły. Towarzyszyły temu dyskusje na temat wolności słowa. Plakaty wykonane w konkursie zawisły w centralnym punkcie szkoły.
Liceum Ogólnokształcące im. Drugiej Amii Wojska Polskiego w Trzebnicy
Szkolna Grupa Praw Człowieka działająca w liceum przygotowała wielki plakat na korytarzu, zachęcając uczniów_uczennice, a także pracowników_pracowniczki szkoły, by zapisali_zapisały na plakacie odpowiedzi na pytanie “Czym jest dla Ciebie wolność?”. Odpowiedzi były niezwykle kreatywne i dające do myślenia.
Szkoła Podstawowa w Czerminie w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Czerminie
Szkolna Grupa Praw Człowieka w tej szkole zdecydowała się na stworzenie imitacji muralu na papierze. Młode osoby chciały przekazać społeczności szkolnej, że warto być sobą. “Na mini-muralu w szarych, pesymistycznych kolorach przedstawiliśmy_przedstawiłyśmy negatywne komentarze, co pokazuje ich krzywdzący wpływ na jednostki w naszej społeczności szkolnej. Natomiast barwny świat przedstawia pozytywne myślenie o własnej osobie i bycie sobą”.
International School of Poznań w Poznaniu
Szkolna Grupa Praw Człowieka w International School of Poznań zorganizowała akcję na temat wyrażania siebie poprzez ubiór, by zwrócić uwagę na to, że znacząca część ludzi czuje się oceniana, bądź wręcz hejtowana, z powodu własnej ekspresji. “W naszej akcji zwróciłyśmy uwagę na doświadczenia kobiet, gdyż jest to problem, który dotyka nas bezpośrednio”. Grupa stworzyła ankietę. Pytania dotyczyły sytuacji, w których odbiorczyni poczuła się zraniona przez czyjeś słowa na temat ubioru. Ankieta została rozesłana do wszystkich klas licealnych – ponad 60 osób udzieliło odpowiedzi. Następnie na korytarzu pojawiła się wystawa trzech manekinów. Do środkowego manekina zostały przyklejone informacje o wyrażeniu siebie poprzez strój/wygląd. Dwa pozostałe manekiny zostały obklejone najbardziej interesującymi cytatami i wynikami ankiety, jak np. “66% osób ankietowanych przyznało, iż chociaż raz w życiu otrzymały negatywne komentarze dotyczące swojego wyglądu/ubioru”.
I LO im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie
Młodzież przygotowała cztery zdjęcia oraz jedną grafikę związane z wyrażaniem siebie i swojego zdania, emocjami w szkole czy ekspresją np. poprzez makijaż, sport i sztukę – malowanie czy fotografię. “Chcieliśmy zwrócić uwagę na to, jak ważnym jest wyrażanie siebie w szkole oraz jak unikatowa jest osobowość i pasja każdego młodego człowieka – w końcu NASZ GŁOS MA MOC!”.
Opowiedzieliśmy o naszym działaniu młodszym kolegom i koleżankom. Plakaty ze zdjęciami oprawiiliśmy w antyramy i wyeksponowaliśmy na sztalugach w naszej szkole. Rozdaliśmy też pocztówki z miniaturowymi wersjami plakatów. W szkolnej auli zorganizowaliśmy podsumowanie naszej akcji, na które zaprosiliśmy uczniów_uczennice klas pierwszych, by wiedzieli_wiedziały, że w tej szkole mogą być sobą”.
Bursa Szkolna nr 3 w Łomży
Młodzież z bursy wybrała się do swoich szkół w strojach, które określiła jako “dość kontrowersyjne”. Następnie uczestniczki_uczestnicy akcji rozmawiały_rozmawiali o reakcjach, jakie ich_je spotkały ze strony różnych osób. Na podstawie swoich doświadczeń stworzyli plakat “Mamy prawo być różni” zaprezentowany w przestrzeni bursy.
Artykuł powstał w ramach projektu „Twój głos ma MOC! Młodzi ludzie bronią praw człowieka” realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
Dowiedz się więcej o projekcie „Twój głos ma MOC! Młodzi ludzie bronią praw człowieka”